به گفته مقامات امنیتی غربی، دو کشتی باری ایرانی حامل یک عنصر شیمیایی موجود در پیشرانه موشک، از چین حرکت خواهند کرد. به گزارش فایننشال تایمز، تانکرهای "گلبن" و "جیران" قرار است سفر خود را در چند هفته آینده آغاز کنند و ظاهراً با سوخت موشک برای نیروهای مسلح تهران بارگیری شده اند.
نقشه نیوزویک در زیر، مسیر کشتی ها را پس از خروج از آب های ایران در ماه اکتبر و ورود به آب های چین نشان می دهد. همچنین موقعیت آنها را تا زمان انتشار مشخص می کند.
نیوزویک از طریق ایمیل با نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد برای اظهار نظر تماس گرفت.
نیوزویک همچنین از طریق ایمیل خارج از ساعات کاری با وزارت امور خارجه چین برای اظهار نظر تماس گرفت.
چرا مهم است
محموله ادعایی ایران از عناصر شیمیایی برای پیشرانه موشک به نیروهای مسلح نشان می دهد که ارتش تهران ممکن است برای درگیری آماده می شود. اگر چین به ایران در تهیه مواد شیمیایی برای پیشرانه موشک کمک کند، می تواند تنش ها با ایالات متحده و سایر کشورهای غربی را افزایش دهد.
آنچه باید بدانید
به گزارش فایننشال تایمز، این کشتی ها ظاهراً بیش از 1000 تن پرکلرات سدیم را حمل می کنند، یک عنصر شیمیایی که برای ساخت پرکلرات آمونیوم، ترکیب اصلی پیشرانه موشک، استفاده می شود. مقدار عناصر شیمیایی که گلبن و جیران حمل می کنند می تواند 960 تن پرکلرات آمونیوم تولید کند که 70 درصد از پیشرانه موشک های سوخت جامد را تشکیل می دهد. این مقدار از عنصر شیمیایی می تواند 1300 تن پیشرانه تولید کند که به گفته مقامات برای سوخت رسانی به 260 موشک میان برد ایرانی مانند خیبر شکن یا حاج قاسم کافی است.
به گفته مقامات، مواد شیمیایی به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (IRGC)، شاخه اصلی ارتش ایران، ارسال می شود. کشتی گلبن پس از بارگیری 34 کانتینر با مواد شیمیایی در تایکانگ، بندری در شمال شانگهای، در 21 ژانویه از جزیره دایشان در دریای چین شرقی حرکت کرد. انتظار می رود جیران در اوایل فوریه چین را ترک کند و 22 کانتینر را حمل کند. تخمین زده می شود که هر دو کشتی یک سفر سه هفته ای به ایران داشته باشند و گلبن به سمت بندرعباس، بندری در جنوب ایران، حرکت کند.
دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری ایالات متحده، گلبن و جیران را به عنوان کشتی های باری مشمول تحریم های ثانویه فهرست می کند. به گفته وزارت امور خارجه ایالات متحده، ماده شیمیایی پرکلرات آمونیوم یکی از مواد بسیاری است که توسط رژیم کنترل فناوری موشکی کنترل می شود، توافقی بین کشورها برای محدود کردن گسترش موشک ها و فناوری موشکی. دولت ایران از ارائه نظر برای این رسانه در مورد محموله ها خودداری کرد و سفارت چین در واشنگتن دی سی گفت که "با این وضعیت آشنا نیست" و پکن متعهد به "حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه و منطقه خلیج فارس و ترویج فعال حل و فصل سیاسی و دیپلماتیک مسئله هسته ای ایران است."
به گزارش بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، چین و ایران از نظر سیاسی و اقتصادی روابط قوی دارند، زیرا پکن بزرگترین شریک تجاری تهران، به‌ویژه در زمینه صادرات نفت است. این دو کشور همچنین در سال 2021 یک طرح مشارکت استراتژیک را امضا کردند که روابط امنیتی را تثبیت کرد، زیرا جزئیات بیشتری را برای تمرین های نظامی مشترک و توسعه سیستم های تسلیحاتی ارائه می کرد. پکن ظاهراً با ارائه فناوری ماهواره ای مرتبط به برنامه موشک های بالستیک تهران، به ایران کمک های نظامی می کند.
آنچه مردم می گویند
دنیس وایلدر، تحلیلگر سابق سازمان سیا در امور چین، به فایننشال تایمز گفت: "از اوایل دهه 1990، چین به طور گسترده به ارتش ایران در برنامه توسعه موشک های بالستیک خود کمک کرده است و تخصص، فناوری، قطعات و آموزش ارائه داده است."
"انگیزه چین برای کمک مخفیانه به ایران امروز شامل کمک مخفیانه به ایران برای تولید موشک برای تلاش های جنگی روسیه [در اوکراین]، تثبیت هدف مشترک علیه سلطه طلبی ادعایی ایالات متحده ... و خرید سالانه مقادیر زیادی نفت خام تخفیف دار ایران توسط پکن است."
گوستاو سی. گرسل، عضو ارشد سابق سیاست در شورای روابط خارجی اروپا، در پستی در X، که قبلاً به عنوان توییتر شناخته می شد، نوشت: "در سپتامبر 2010 سنگاپور یک محموله پودر آلومینیوم را که از چین به مقصد ایران بود، توقیف کرد. مورد استفاده برای سوخت موشک های پیشرانه جامد. سیاست های عدم اشاعه کار می کنند و [نماد پرچم چین] شریک MTCR است. (طعنه خاموش)."
جاناتان لرد، عضو ارشد و مدیر برنامه امنیت خاورمیانه در مرکز امنیت جدید آمریکا نوشت: "اسرائیل در پاسخ تدافعی خود به حمله موشکی اکتبر ایران، توانایی ایران در ساخت سوخت موشک را به شدت آسیب زد. چین در تلاش است تا ایران را با پرکلرات سدیم کافی برای سوخت رسانی به صدها موشک دوباره تامین کند. محور آشوب در حال کار است."
چه اتفاقی می افتد بعد
مشخص نیست که ایران با این محموله ها چه خواهد کرد و اگر از آنها برای سوخت موشک استفاده کند، ممکن است در چه درگیری هایی درگیر شود.