منابع آگاه به میدل ایست آی گفتند که رؤسای جمهور سوریه و آذربایجان در اولین دیدار خود در ترکیه در آخر هفته گذشته، درباره نقش باکو در بازسازی بخش نفت و گاز سوریه گفتگو کردند.
احمد الشارا، رئیس‌جمهور سوریه در حاشیه مجمع دیپلماسی آنتالیا با الهام علی‌اف، همتای آذربایجانی خود دیدار کرد و در مورد چگونگی پیشبرد امور پس از سقوط دولت بشار اسد در سوریه به گفتگو پرداختند.
یکی از منابع آگاه به این گفتگوها به میدل ایست آی گفت که دولت سوریه علاقه‌مند است تا شرکت دولتی نفت آذربایجان (سوکور - Socar) را برای کمک به توسعه میادین نفت و گاز در شمال شرقی سوریه، منطقه‌ای که عمدتاً تحت کنترل گروه مسلح نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) مورد حمایت آمریکا قرار دارد، ترغیب کند.
اوایل این ماه، آذربایجان، متحد نزدیک اسرائیل، میزبان نشست‌های رفع تداخل (deconfliction) بین مقامات ترکیه و اسرائیل بود. این نشست‌ها پس از آن برگزار شد که ارتش اسرائیل سه پایگاه نظامی در سوریه را به دلیل نگرانی از تصرف آن‌ها توسط نیروهای ترکیه هدف قرار داد.
منبع دومی که با تفکرات دولت سوریه آشنا بود، گفت: «سوریه می‌خواهد در برابر هر بازیگر منطقه‌ای موازنه ایجاد کند. دخالت همزمان ترکیه و آذربایجان در بهره‌برداری از میادین نفت و گاز، حس اطمینان در قبال اسرائیل را فراهم خواهد کرد.»
در ژانویه، الچین عبادوف، مدیر عامل شرکت سوکار ترکیه (Socar Türkiye)، آمادگی شرکت را برای مشارکت در بخش انرژی سوریه اعلام کرد.
او گفت: «اگر نقشی همسو با منافع استراتژیک مشترک کشورهایمان - آذربایجان و ترکیه - به سوکار ترکیه محول شود و تقاضایی برای این انرژی وجود داشته باشد، آنگاه وظیفه ماست که آن را انجام دهیم.»
در ماه مارس، مظلوم عبدی، رهبر نیروهای دموکراتیک سوریه و الشارا، توافق‌نامه اتحاد را امضا کردند که عملاً کنترل میادین انرژی را به دولت دمشق واگذار می‌کرد. با این حال، دولت الشارا هنوز کنترل فیزیکی این مکان‌ها را در دست نگرفته است.
یک مقام منطقه‌ای که با توافق نیروهای دموکراتیک سوریه و دمشق آشنا است، گفت که دمشق قصد دارد درآمد حاصل از این میادین را تقسیم کند، به طوری که ۷۰ درصد به دولت مرکزی و ۳۰ درصد برای نیازهای محلی اختصاص یابد.
یک مقام ترکیه خاطرنشان کرد که اگر آذربایجان و سوریه رابطه کاری نزدیک‌تری برقرار کنند، این امر می‌تواند به دمشق در کاهش نگرانی‌های اسرائیل در مورد دولت انتقالی جدید کمک کند، دولتی که مقامات اسرائیلی آن را «تروریست» توصیف کرده‌اند.
بر اساس گزارش پایگاه خبری سوری عنب بلدی، سوریه در حال حاضر ۱۱۰,۰۰۰ بشکه نفت در روز تولید می‌کند که این میزان کاهش شدیدی نسبت به تولید ۳۸۵,۰۰۰ بشکه در روز در سال ۲۰۱۰ پیش از آغاز جنگ داخلی است.
از این مقدار، ۱۰۰,۰۰۰ بشکه از میادین تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه و ۱۰,۰۰۰ بشکه توسط دولت جدید سوریه تولید می‌شود. اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) در سال ۲۰۱۵ برآورد کرد که سوریه دارای ۲.۵ میلیارد بشکه ذخیره اثبات شده نفت است.
در مورد گاز طبیعی، عنب بلدی گزارش می‌دهد که تولید این کشور ۹.۱ میلیون متر مکعب در روز است که نسبت به ۳۰ میلیون متر مکعب در روز در سال ۲۰۱۰ کاهش یافته است.
دولت جدید در حال حاضر ۸ میلیون متر مکعب تولید می‌کند، در حالی که نیروهای دموکراتیک سوریه ۱.۱ میلیون متر مکعب را کنترل می‌کنند. در سال ۲۰۱۵، اداره اطلاعات انرژی آمریکا ذخایر گاز سوریه را ۲۴۰ میلیارد متر مکعب شامل گاز تر و خشک برآورد کرد.
پس از سقوط دولت اسد در دسامبر، اکثر شرکت‌های انرژی جهانی از سوریه خارج شدند. با این حال، اوایل سال جاری، اتحادیه اروپا و بریتانیا برخی از تحریم‌ها علیه بخش انرژی، از جمله تحریم‌هایی که بر چندین بانک و شرکت‌های نفتی دولتی تأثیر می‌گذاشتند، را لغو کردند.
ایالات متحده نیز با صدور مجوز عمومی شماره ۲۴ (GL24) محدودیت‌ها را کاهش داد که به معاملات با نهادهای حکومتی سوریه تحت حاکمان جدید آن‌ها اجازه می‌دهد.
این مجوز همچنین فروش، عرضه، ذخیره‌سازی یا اهدای انرژی - شامل نفت، فرآورده‌های نفتی، گاز طبیعی و برق - در داخل سوریه را مجاز می‌شمارد.
این مجوز برای شش ماه اعتبار دارد و قرار است در ۸ ژوئن منقضی شود، با امکان تمدید بسته به وضعیت میدانی.
روز جمعه، وال استریت ژورنال گزارش داد که واشنگتن شرایط خود را برای تخفیف بیشتر تحریم‌ها سخت‌تر کرده و از دولت الشارا خواسته تا برخی از گروه‌های مسلح را سرکوب کرده و احزاب سیاسی فلسطینی را از این کشور اخراج کند.
تحریم‌ها قبلاً ۱۱ شرکت بین‌المللی - که در سال ۲۰۱۰ مسئول ۴۹.۶ درصد از کل تولید نفت خام سوریه بودند - را مجبور به ترک عملیات در این کشور کرده بود.
میدل ایست آی از مقامات آذربایجانی و سوری درخواست اظهار نظر کرده است.
یک خبرنگار میدل ایست آی در تهیه این گزارش مشارکت داشته است.