هنگامی که ژنرال رونالد کلارک در ماه نوامبر فرماندهی ارتش آمریکا در اقیانوس آرام را بر عهده گرفت، رئیس او در منطقه، دریاسالار ساموئل پاپارو، ارزیابی امنیتی تندی برای او داشت: وضعیت از آخرین باری که کلارک سه سال قبل در منطقه هند-پاسیفیک مستقر بود، بدتر شده است.
شش ماه پس از شروع کار جدید، کلارک نیز موافق است. او در مصاحبهای با وال استریت ژورنال گفت که «رفتار تهاجمی» چین محیط را خطرناکتر کرده است.
این فرمانده که ۳۷ سال در ارتش خدمت کرده و بر ۱۰۶ هزار پرسنل نظارت دارد، گفت: «اینها زمانهای فوقالعادهای هستند. برخی از کارهایی که میبینید مخالفان و دشمنان ما انجام میدهند، واقعاً گاهی شما را مبهوت میکند.»
به عنوان مثال، او به تمرینات چین برای یک محاصره بالقوه تایوان اشاره کرد. کلارک گفت که پنج سال پیش، فکر نمیکرد پکن چنین مانوری را در نظر بگیرد. او با اشاره به ارتش آزادیبخش خلق چین (PLA)، نیروی نظامی چین، گفت: «اکنون عادی است که ارتش آزادیبخش خلق دست به چنین اقدامی بزند.»
چین تایوان را قلمرو خود میداند و استفاده از زور برای تصرف آن را رد نمیکند. یکی از روشهایی که میتواند برای وادار کردن این جزیره دموکراتیک به تسلیم به کار گیرد، محاصره آن و قطع ارتباطش با بقیه جهان است. از سال ۲۰۲۲، پکن مجموعهای از تمرینات نظامی را آغاز کرده که شبیهساز چنین محاصرهای است. همچنین فشار «منطقه خاکستری» تقریباً روزانه خود را در اطراف تایوان با استفاده از هواپیماهای جنگی، ناوهای جنگی، کشتیهای گارد ساحلی، پهپادها و موارد دیگر تشدید کرده است.
فرمانده ارتش آمریکا در اقیانوس آرام – که منطقه عملیاتیاش از هالیوود تا بالیوود و از خرسهای قطبی تا پنگوئنها امتداد دارد، به شوخی گفت – در حال یادداشتبرداری است. او با اشاره به حمله دوزیست احتمالی چین برای تصرف تایوان گفت: «این به ما فرصتی میدهد تا واقعاً بفهمیم که آنها چگونه دست به کاری مانند محاصره یا احتمالاً حمله از طریق تنگه خواهند زد، که همانطور که همه میدانیم بسیار دشوار است.»
برخلاف محاصره، چنین عملیاتی مستلزم عبور ناوهای جنگی چین از تنگه تایوان، آبراهی با عرض چند ده مایل، برای پیاده کردن نیروها و تجهیزات در تایوان خواهد بود.
کلارک گفت: «فکر کردن به اینکه بتوانید چنین مأموریتی را بر فراز یک فضای مورد مناقشه که تقریباً ۸۰ مایل دریایی است انجام دهید، یک چالش خواهد بود. ما فقط باید اطمینان حاصل کنیم که آنها میفهمند تلاشهای ما برای بازدارندگی از این نوع فعالیت، دقیقاً همان کاری است که ما مایل به انجام آن هستیم.»
وزارت امور خارجه چین به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداد.
حباب چین
چین تحت رهبری پرزیدنت شی جینپینگ در حال انجام یک تقویت نظامی چشمگیر است و ناوهای جنگی، موشکها و کلاهکهای هستهای را با سرعتی سرسامآور تولید میکند. این تحول سریع و ریشهای، این قدرت اقتصادی را به قدرتمندترین رقیب آمریکا تبدیل کرده، بسیاری از مزیتهای دیرینه آمریکا را خنثی کرده و آن را مجبور به جهتگیری مجدد برای عصر جدیدی از رقابت قدرتهای بزرگ کرده است.
منتقدان میگویند که آمریکا در پاسخ به این تغییر کند عمل کرده و درگیر جنگهای اوکراین و خاورمیانه بوده است. کارخانههای کشتیسازی آن در حال حاضر با مشکل مواجه هستند و پایگاه صنعتی دفاعی آن نمیتواند یک جنگ طولانیمدت را تحمل کند.
به ویژه برای آمریکا، قابلیتهای چین، از جمله زرادخانه موشکی که به طور فزایندهای در حال گسترش است، آزاردهنده است. این موشکها با هدف مسدود کردن مؤثر نیروهای آمریکایی از بخشهای حیاتی منطقه هند-پاسیفیک طراحی شدهاند. این مناطق از خط ساحلی شرقی چین تا زنجیره جزایر اول - که شامل ژاپن، تایوان و فیلیپین میشود - امتداد یافته و به طور فزایندهای به سمت غرب اقیانوس آرام کشیده میشوند. اینجاست که برخی از خطرناکترین نقاط اشتعال منطقه مانند تایوان و دریای چین جنوبی قرار دارند.
اگر درگیری رخ دهد، پکن تلاش خواهد کرد با خطرناک کردن این فضاها برای ناوهای جنگی و هواپیماهای آمریکایی، از پیوستن آنها به نبرد جلوگیری کند. برنامهریزان نظامی این را A2/AD یا بازدارندگی دسترسی/محدودیت منطقه مینامند.
کلارک گفت که اینجاست که نیروهای زمینی وارد میشوند. ارتش، با فاصله گرفتن از دوره قبلی مبارزه با شورشها، واحدهای چابک جدیدی برای عملیات در مناطق خط مقدم از جمله زنجیره جزایر اول ایجاد کرده است. در صورت درگیری، ایده این است که این نیروها پراکنده شوند، اهداف چینی را از زمین مورد هدف قرار دهند، اطلاعات ارزشمند میدان نبرد را جمعآوری کنند و فرصتهایی برای مانور نیروهای هوایی و دریایی آمریکا ایجاد کنند.
دو واحد از این دست، موسوم به نیروهای عملیات چند دامنه (Multi-Domain Task Forces)، برای منطقه هند-پاسیفیک تشکیل شدهاند. سومی نیز در حال آمادهسازی است.
ارتش برای کمک به انجام وظایف این واحدها، سیستمهای موشکی جدیدی مستقر میکند. این شامل تایفون است که میتواند کشتیها، هواپیماها و اهداف زمینی دشمن را تا فاصله سرزمین اصلی چین مورد هدف قرار دهد. ارتش سال گذشته این پلتفرم را به فیلیپین – جایی که همچنان باقی مانده است – همراه با سربازان آمریکایی فرستاد که واکنش منفی پکن را در پی داشت.
کلارک گفت: «اگر این کار باعث مکث آنها شود، اگر باعث شود دوباره فکر کنند، اگر باعث شود هرگونه فکر تهاجمی به سمت تایوان که به نوعی منجر به اتحاد مجدد شود را به تاخیر بیندازند، بگذارید این اتفاق بیفتد.»
ظلم فاصله
چین مزیتهای بزرگی از جمله نزدیکی دارد. هرگونه نبرد بزرگ در منطقه در نزدیکی آن رخ خواهد داد، در حالی که سربازان آمریکایی که از آمریکا میآیند در خطر رسیدن دیرهنگام هستند.
کلارک فرصتی برای غلبه بر این مشکل – اکنون – میبیند. نیروهای او از طریق برنامهای فشرده از تمرینات نظامی و سایر فعالیتها که با هدف تقویت شراکتهای آمریکا انجام میشود، زمان بیشتری را در مکانهای کلیدی سپری میکنند. این بدان معناست که اگر درگیری رخ دهد، آنها از قبل در نزدیکی محل خواهند بود.
در روزهای اخیر، به عنوان بخشی از تمرینات سالانه موسوم به بالیکاتان (Balikatan)، سربازان و تفنگداران دریایی آمریکا به همراه نیروهای فیلیپینی و استرالیایی در ساحلی دوردست در امتداد دریای چین جنوبی حضور داشتند. مأموریت آنها: تمرین دفع تهاجم دوزیست. ناوگان دشمن خیالی بود - به جای آنها اهداف ساختگی در دریا مانند بشکههای بسته شده به قایقهای بامبو و قایقهای کوچک کنترل از راه دور قرار داده شده بود. اما صدها گلوله و موشک که مدافعان شلیک کردند، واقعی بودند.
نیروها که بسیاری از آنها در سنگرهایی در خط درختان در امتداد ساحل موضع گرفته بودند، طیفی از آتشبارهای مختلف را آزاد کردند: موشکهای دقیق، سلاحهای ضد هوایی، موشکهای دوشپرتاب، تفنگها، مسلسلها و موارد دیگر. یک هواپیمای گشتی P-8A و یک پهپاد MQ-9 Reaper آمریکایی در بالای سر آنها در حال چرخش بودند.
بخش پایانی، سیستم هیمارس (Himars) ارتش آمریکا بود که شش موشک تمرینی را به سمت اهداف فرضی در آب شلیک کرد. این سیستم از طریق هوا، دریا و زمین به جزیره پالوان فیلیپین سفر کرده بود. این به معنای پرواز با هواپیمای ترابری، پیمودن ۱۰۰ مایل با قایق دوزیست و در نهایت پیاده شدن برای رانندگی در زمینهای جنگلی به سمت ساحل بود.
این تلاشها به سربازان آمریکایی امکان میدهد تا زمینها را برای جنگ در منطقه هند-پاسیفیک یاد بگیرند و با همتایان خود در کشورهایی مانند فیلیپین، متحد دیرینه آمریکا، روابط ایجاد کنند. این کشورها در خط مقدم هستند و واشنگتن در تلاش است آنها را برای مقاومت در برابر فشار چین تقویت کند.
تمرینات نظامی مشترک مانند بالیکاتان، نه تنها قابلیتهای عملیاتی مشترک را تقویت میکند، بلکه پیام مهمی را به پکن میفرستد: آمریکا تنها نیست و شرکای منطقهای آماده همکاری برای حفظ ثبات هستند. این همکاریها برای استراتژی بازدارندگی منطقهای آمریکا حیاتی است و نشاندهنده تعهد واشنگتن به امنیت منطقه است.
کلارک گفت که سربازان ارتش او همچنین بر «شناخت و درک» فرهنگ و محیط اطراف خود تمرکز دارند. او گفت: «از منظر ژئواستراتژیک، این یک منطقه بسیار پیچیده و گیجکننده است.»
او افزود: «در یک محیط پیچیده و گیجکننده، شما نیاز به تواناییهای مانور نیروهای زمینی دارید. شما به چیزی که ما آن را "قدرت چسب" مینامیم نیاز دارید. شما باید در آنجا باشید. نمیتوانید از فاصله ۱۰۰۰ مایلی در آنجا باشید.»
این رویکرد با استراتژی قبلی که عمدتاً بر قدرت هوایی و دریایی متکی بود، تفاوت دارد. کلارک گفت که ارتش آمریکا در اقیانوس آرام در حال حاضر به دلیل گستردگی منطقه عملیاتی خود، «پراکندهترین نیروی زمینی در ارتش» است.
او به شوخی گفت: «آنچه به این معنی است این است که فرماندهی فوقالعادهای دارم، زیرا بیشترین سفر را دارم.»
در طول چند ماه آینده، سربازان کلارک در تعدادی از تمرینات دیگر در منطقه از جمله تالیسمن سیبر با استرالیا، که بزرگترین تمرین آمریکا در سالهای اخیر خواهد بود، شرکت خواهند کرد.
در گذشته، این تمرینات بیشتر بر سناریوهای ضد تروریسم و ضد شورش متمرکز بود. اکنون، آنها حول سناریوهای نبرد با قدرتهای بزرگ سازماندهی میشوند.
کلارک گفت که تمرکز بر چین است، اما نه به صورت انحصاری. او گفت که ارتش همچنین در حال آمادگی برای مقابله با کره شمالی است که زرادخانه هستهای خود را به سرعت گسترش میدهد.
او گفت: «دلیل اینکه ارتش در منطقه هند-پاسیفیک مورد نیاز است، برای مقابله با یک مخالف یا دشمن خاص نیست. دلیل آن این است که در این منطقه بیشترین درگیریها وجود دارد.»
او افزود: «این منطقه نیازمند نیرویی است که بتواند در پیچیدگی و گیجکنندگی عملیات کند. نیرویی که بتواند در این منطقه باشد و شرکای ما در منطقه ما را درک کنند.»