کمیسیون اروپا به دلیل "خطر برای اعتبار" اتحادیه اروپا، دسترسی سازمان‌های غیردولتی (ان‌جی‌اوهای) حوزه سلامت که با کمبود بودجه مواجه هستند را به منابع مالی برای لابی‌گری یا فعالیت‌های حمایتی متوقف خواهد کرد.
کمیسیون – تحت فشار قانون‌گذاران راست‌گرا برای شفافیت بیشتر در بودجه‌ریزی ان‌جی‌اوها – سال گذشته به سازمان‌های جامعه مدنی محیط زیست نیز اعلام کرده بود که دیگر نمی‌توانند از بودجه اتحادیه اروپا برای لابی‌گری در نهادهای اتحادیه استفاده کنند.
اکنون همین پیام را به برخی ان‌جی‌اوهای سلامت که بسیاری از آن‌ها نماینده منافع بیماران هستند، اعلام می‌کند.
چندین سازمان مستقر در بروکسل در ماه آوریل نامه‌هایی از آژانس اجرایی سلامت و دیجیتال کمیسیون (HaDEA) دریافت کردند که در آن‌ها قید شده بود فعالیت‌های حمایتی آن‌ها دیگر واجد شرایط دریافت بودجه نیست زیرا ممکن است "خطر برای اعتبار" اتحادیه اروپا به همراه داشته باشد.
بر اساس دو نامه‌ای که پولیتیکو مشاهده کرده است، ارسال نامه، برگزاری جلسه و ارائه مطالب حمایتی به نهادها یا مقامات خاص اتحادیه اروپا – که قبلاً قابل قبول تلقی می‌شدند – در لیست فعالیت‌هایی قرار گرفته‌اند که دیگر نمی‌توانند از محل کمک‌های عملیاتی اتحادیه اروپا تأمین مالی شوند.
HaDEA همچنین لیست کرده است که "شناسایی اعضا یا مقامات خاص یک نهاد برای ارزیابی یا توصیف مواضع آن‌ها، یا برای بحث در مورد محتوای سیاسی خاص یا نتایج آن" فعالیت‌هایی هستند که واجد شرایط دریافت کمک مالی نیستند.
HaDEA از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۷ بودجه‌ای نزدیک به ۲۰ میلیارد یورو در اختیار دارد که از آن برای تأمین مالی برنامه‌های کمیسیون در حوزه سلامت (EU4Health)، تحقیقات افق اروپا (Horizon Europe) در زمینه‌های سلامت، دیجیتال، فضا و صنعت، و همچنین طرح‌های اتحادیه اروپا در زمینه سرطان، ایمنی مواد غذایی و دیجیتالی‌سازی استفاده می‌کند.
اگرچه ان‌جی‌اوها بخش کوچکی از این بودجه را تشکیل می‌دهند، اما ارسال این نامه‌ها در زمان حساس و دشواری برای گروه‌های جامعه مدنی حوزه سلامت رخ می‌دهد. انتظار می‌رود اتحادیه اروپا بودجه اولین صندوق سلامت اختصاصی خود، EU4Health، را کاهش دهد یا حتی قطع کند، در حالی که کشورهایی از فرانسه تا بریتانیا و ایالات متحده کمک‌های خارجی خود را کاهش می‌دهند، که این به معنای بودجه کمتر برای همه است.
ان‌جی‌اوهای مستقر در بروکسل نیز چندین ماه است که منتظرند تا ببینند آیا کمیسیون کمک‌های عملیاتی آن‌ها برای سال ۲۰۲۵ را تمدید خواهد کرد یا خیر – پولی که برای پوشش هزینه‌های روزمره مانند حقوق کارکنان صرف می‌شود.
میلکا سوکولوویچ، مدیرکل اتحادیه بهداشت عمومی اروپا (European Public Health Alliance)، گفت: "ما اکنون برخلاف زمان در تلاشیم تا اطمینان حاصل کنیم که می‌توانیم حقوق و صورت‌حساب‌ها را پرداخت کنیم، و در حال بررسی تمام گزینه‌های قانونی، مالی و سیاسی، از جمله حمایت دولت بلژیک هستیم. و نمی‌دانم که موفق خواهیم شد یا خیر."
وی افزود: "اگر به موقع به ما اطلاع داده بودند که کمک‌ها به تأخیر می‌افتند یا قطع می‌شوند، ما برنامه‌های خود را تنظیم می‌کردیم. متأسفانه، می‌شنویم که برخی از همکاران ما ماه‌هاست که برای پرداخت حقوق کارکنان خود با مشکل روبرو هستند."
فردی که در یک ان‌جی‌او کار می‌کند و نامه‌ای از HaDEA دریافت کرده است، در پیامی گفت: "در زمانی که سازمان‌ها به دلیل امتناع کمیسیون از عمل به تعهدات خود مجبور به لغو فعالیت‌ها و تعطیلی موقت کارکنان هستند، دریافت چنین نامه سرزنش‌آمیزی نه مناسب به نظر می‌رسد و نه موجه."
این فرد که به شرط ناشناس ماندن صحبت می‌کرد، ادامه داد: "ما فشارهایی را که کمیسیون تحمل می‌کند درک می‌کنیم، اما معتقدیم که حفظ ارزش‌های اروپایی جوامع دموکراتیک با سازمان‌های جامعه مدنی فعال باید اولویت باشد."
با کمیسیون برای اظهار نظر تماس گرفته شد، اما تا زمان انتشار پاسخی دریافت نشد.
قراردادن بیماران در اولویت آخر
برخی در این بخش نگران تأثیر این اقدام بر سیاست سلامت اتحادیه اروپا و در نتیجه، بیماران هستند.
فردی که در حوزه سلامت اتحادیه اروپا کار می‌کند و او نیز به شرط ناشناس ماندن صحبت کرده است، گفت: "به نظر نمی‌رسد که همه ان‌جی‌اوهای سلامت نامه‌ها را دریافت کرده‌اند، بلکه فقط آن‌هایی که لابی‌گری را در اولویت قرار داده‌اند. بنابراین ممکن است در نهایت فقط با مجموعه‌ای از گروه‌های همسو با کمیسیون روبرو شویم که دیگر جرأت هیچ اعتراضی را ندارند! ممکن است به جای لابی‌گران، فقط ارائه‌دهندگان اطلاعات و برگزارکنندگان جلسه باقی بمانند."
از جمله پرونده‌های مهم سیاست سلامت اتحادیه اروپا که برخی ان‌جی‌اوهای سلامت روی آن‌ها کار می‌کنند، قوانین دارویی است که به دنبال ایجاد تعادل بین انگیزه‌های توسعه دارو برای صنعت و بهبود دسترسی بیماران به داروهای نوآورانه است؛ لایحه جدید کمبود دارو برای بهبود عرضه در داروخانه‌ها؛ و بازنگری قوانین دخانیات به عنوان بخشی از برنامه مبارزه با سرطان اتحادیه اروپا.
ماه گذشته، دیوان محاسبات اتحادیه اروپا (ECA) اعلام کرد که اتحادیه اروپا هر سال میلیاردها یورو به ان‌جی‌اوها پرداخت می‌کند بدون اینکه به درستی بر نحوه هزینه شدن این پول نظارت داشته باشد – یا حتی اینکه آیا این پول به ان‌جی‌اوهای واقعی می‌رسد یا خیر.
این گزارش در زمان دشواری برای جامعه مدنی منتشر شد. حملات نمایندگان پارلمان اروپا به ان‌جی‌اوها، به ویژه در مورد استفاده آن‌ها از بودجه اتحادیه اروپا برای پرداخت هزینه‌های فعالیت‌های لابی‌گری، در حال افزایش است.
نمایندگان حزب مردم اروپا (EPP) که یک حزب راست میانه است، ادعا می‌کنند که کمیسیون صراحتاً به ان‌جی‌اوها پول پرداخت کرده است تا از طرف آن برای ترویج "توافق سبز اروپا" در نهادهای اتحادیه، از جمله سایر بخش‌های کمیسیون، لابی‌گری کنند – چیزی که به نظر می‌رسد کمیسیون آن را پذیرفته است.
اما دیگران در مورد برداشت بیش از حد از این گزارش هشدار دادند. دانیل فرویند، نماینده پارلمان اروپا از حزب سبز، گفت که او نگران است که گزارش ECA "مورد سوء استفاده برخی نیروهای سیاسی" قرار گیرد و به حملات بیشتر علیه ان‌جی‌اوها دامن بزند.
فرویند گفت: "وقتی تیتر خبر را می‌خوانید... ممکن است این تصور را ایجاد کند که تقصیر ان‌جی‌اوهاست... در حالی که این یک مشکل کلی در مورد دریافت‌کنندگان بودجه اتحادیه اروپاست."
ماه گذشته، حدود ۵۷۰ سازمان جامعه مدنی از سراسر اتحادیه اروپا از نمایندگان پارلمان اروپا خواستند تا به آنچه آن‌ها "حملات بی‌سابقه به ان‌جی‌اوها" می‌نامند، رسیدگی کنند و خواستار بودجه کافی شوند که به آن‌ها امکان "به اشتراک گذاشتن دیدگاه‌های حیاتی" را بدهد.
ماریان گرو در تهیه این گزارش مشارکت داشته است.