ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، پیشنهاد برگزاری مذاکرات مستقیم با اوکراین در استانبول در تاریخ ۱۵ مه را مطرح کرد و گفت که احتمال دستیابی به توافق در مورد آتشبس در این جنگ را رد نمیکند.
پوتین در اظهاراتی در اواخر شب به خبرنگاران در کرملین گفت: «ما برای مذاکرات جدی با اوکراین آمادهایم.» وی افزود که روسیه آمادگی دارد تا «مذاکرات مستقیم را از سر بگیرد و تأکید میکنم – بدون هیچ پیششرطی.»
او این پیشنهاد را پس از آن مطرح کرد که اوکراین و قدرتهای اروپایی از روسیه خواستند تا از روز دوشنبه به آتشبس "بدون قید و شرط" ۳۰ روزه بپیوندد تا امکان مذاکره برای پایان دادن به جنگ فراهم شود؛ آنها گفتند که برای این اولتیماتوم، پشتیبانی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا را نیز دارند.
پوتین اشارهای نکرد که آیا روسیه با طرح آتشبس موافق است یا خیر. ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، روز شنبه در کییف گفت که امتناع رهبر روسیه از این طرح منجر به اعمال تحریمهای جدید علیه بخش انرژی و مالی خواهد شد.
پوتین در پاسخ خود گفت که مذاکرات باید به ریشههای اصلی درگیری و برقراری صلح پایدار بپردازد. او گفت: «ما رد نمیکنیم که در طول این مذاکرات بتوان در مورد آتشبسهای جدیدی به توافق رسید.»
پوتین گفت که پیشنهاد روسیه به اوکراین، از سرگیری مذاکرات مستقیم است که در اواخر سال ۲۰۲۲ متوقف شد؛ وی در عین حال تلاش کرد تا اوکراین را مسئول نقض آتشبسهای قبلی معرفی کند.
پوتین گفت که با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، صحبت خواهد کرد. یک مقام آمریکایی گفت که انتظار میرود مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، هفته آینده در ترکیه حضور داشته باشد، چرا که این کشور میزبان نشست وزیران امور خارجه ناتو است.
طرح آتشبس پس از دیدار زلنسکی با امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، فریدریش مرتس، صدر اعظم آلمان، کر استارمر، نخست وزیر بریتانیا، و دونالد تاسک، نخست وزیر لهستان، اعلام شد. سپس پنج رهبر در یک تماس ۲۰ دقیقهای با ترامپ در مورد این پیشنهاد گفتگو کردند؛ این تماس توسط فردی مطلع از آن به عنوان "گرم" توصیف شد.
ایالات متحده موضع جدیدی از سوی ترامپ را تأیید نکرد و یک مقام کاخ سفید گفت که رئیس جمهور اعلام کرده است در صورت عدم دستیابی به آتشبس، تحریمهای اقتصادی روی میز قرار دارد.
نشست کییف
زلنسکی به خبرنگاران گفت: «ما توافق کردیم که از روز دوشنبه، ۱۲ مه، آتشبس کامل و بدون قید و شرط برای حداقل ۳۰ روز آغاز شود.» وی افزود: «ما با هم این را از روسیه مطالبه میکنیم. میدانیم که ایالات متحده از ما در این زمینه حمایت میکند.»
ماکرون گفت: «در صورت نقض این آتشبس، ما توافق کردیم که تحریمهای گسترده بین اروپاییها و آمریکاییها آماده و هماهنگ شود.»
بیشتر بخوانید: چه چیزی پس از تحریمهای روسیه در راه است اگر پوتین از درخواست آتشبس سر باز زند؟
در واشنگتن، سناتور لیندسی گراهام، یکی از متحدان ارشد جمهوریخواه ترامپ، گفته است که تعهد ۷۲ همکار خود را برای لایحهای دریافت کرده است که تحریمهای جدید "استخوانشکن" بر مسکو و تعرفههایی بر کشورهایی که نفت، گاز و سایر محصولات کلیدی آن را خریداری میکنند، اعمال خواهد کرد، مشروط بر اینکه پوتین در مذاکرات جدی برای توقف جنگ مشارکت نکند.
طبق پیشنویسی که توسط بلومبرگ نیوز مشاهده شده است، این مجازاتها شامل تعرفه ۵۰۰ درصدی بر واردات از کشورهایی است که نفت، فرآوردههای نفتی، گاز طبیعی یا اورانیوم روسیه را خریداری میکنند.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز شنبه به CNN گفت که روسیه برای گفتگو در مورد حل و فصل درگیری در اوکراین باز است، اما "در برابر هرگونه فشار مقاوم" است.
پیشتر، پسکوف تهدید اروپا مبنی بر افزایش فشار اقتصادی را رد کرده بود و به تلویزیون دولتی گفته بود که "ترساندن ما با این تحریمها بیمعنی است"، چرا که روسیه از زمان تهاجم تمامعیار خود به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، با محدودیتهای موجود خو گرفته است.
بیشتر بخوانید: تیم ترامپ گزینههایی را برای فشار بر روسیه جهت پایان دادن به جنگ آماده کرده است
به گفته خبرگزاری اینترفاکس، پسکوف گفت که بحث در مورد آتشبس با اوکراین "غیرممکن" است بدون در نظر گرفتن تعداد زیادی از ظرافتهای مطرح شده توسط روسیه.
پس از چندین نشست بین فرستادگان اروپایی، آمریکایی و اوکراینی، از جمله در لندن و پاریس، دیپلماسی برای پایان دادن به طولانیترین و خونینترین درگیری در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم شدت گرفته است. این رهبران این هفته نیز چندین دور تماس تلفنی داشتند و زلنسکی در تاریخ ۲۶ آوریل در واتیکان در حاشیه مراسم تشییع جنازه پاپ فرانسیس با ترامپ دیدار کرد.
پوتین هیچ نشانهای از تمایل به توقف تهاجم نشان نداده و مواضع حداکثری خود را برای هرگونه آتشبس حفظ کرده است. این شامل کنترل روسیه بر چهار منطقه شرقی و جنوب شرقی اوکراین است که به طور غیرقانونی در تهاجم تمامعیار سال ۲۰۲۲ ضمیمه کرده است، اما به طور کامل آنها را اشغال نکرده است.
ایالات متحده پیشنهادهایی را مطرح کرده است که به طور کلی درگیری را منجمد میکند و بیشتر اراضی اشغال شده توسط روسیه را در دست مسکو باقی میگذارد. بلومبرگ در آوریل گزارش داد که دولت ترامپ همچنین آماده است منطقه کریمه اوکراین را که پوتین در سال ۲۰۱۴ ضمیمه کرد، به عنوان بخشی از روسیه به رسمیت بشناسد.
ترامپ روز پنجشنبه خواستار آتشبس بیقید و شرط یک ماهه شد تا فضایی برای مذاکرات مستقیم جهت پایان دادن به جنگ ایجاد شود. وی گفت که ایالات متحده و شرکایش در صورت عدم رعایت آتشبس، "تحریمهای بیشتری اعمال خواهند کرد".
هنگامی که روز جمعه در دفتر بیضی از ترامپ پرسیده شد که آیا پیامی برای پوتین دارد، او گفت: «من پیامی برای هر دو طرف دارم: این جنگ را پایان دهید.»