
مذاکرهکنندگان ارشد آمریکا و چین ساعتها پشت درهای بسته در سوئیس سپری کردند تا گفتگوهای مهمی را برگزار کنند که واضحترین فرصت را برای دو کشور به منظور کاهش تنش در جنگ تجاری فراهم میآورد؛ اقدامی که رئیسجمهور دونالد ترامپ آن را «بسیار خوب» خواند.
وزیر خزانهداری ایالات متحده، اسکات بسنت، و معاون نخستوزیر چین، هه لیفنگ، رهبری مذاکرات را بر عهده دارند که انتظار میرود دو روز در ژنو به طول انجامد. این اولین گفتگوهای رو در رو و علنیشده از زمان اعمال عوارض 145 درصدی توسط رئیسجمهور دونالد ترامپ بر چین و تلافی پکن با وضع تعرفههای 125 درصدی بر بسیاری از کالاهای آمریکایی و کنترلهای جدید صادراتی بر مواد معدنی کمیاب خاکی است.
ترامپ در پستی در Truth Social نوشت: «امروز جلسه بسیار خوبی با چین در سوئیس داشتم. در مورد بسیاری از مسائل بحث شد، بر سر بسیاری موارد توافق شد. یک بازسازی کامل در فضایی دوستانه اما سازنده مذاکره شد. به نفع هر دو کشور چین و آمریکا، ما خواهان گشایش چین به روی تجارت آمریکا هستیم. پیشرفت عالی حاصل شد!!!»
جامیسون گریر، مسئول تجاری ایالات متحده نیز در این جلسات حضور دارد. به گفته فردی مطلع از این مذاکرات حساس که خواست نامش فاش نشود، گفتگوهایی که در نمایندگی سوئیس در سازمان ملل در ژنو انجام شد، برای امشب به پایان رسیده و انتظار میرود فردا یکشنبه ادامه یابد.
هر دو طرف تلاش کردهاند تا اعتماد به نفس خود را مبنی بر اینکه دست بالا را دارند، نشان دهند، با این حال وضعیت موجود خطرات بزرگی به همراه دارد.
این تقابل بازارهای مالی را متزلزل کرده و همزمان با تهدید کمبود محصولات و افزایش قیمت برای مصرفکنندگان آمریکایی، فشار بر ترامپ را برای یافتن راهی برای خروج از بنبست با شی جینپینگ افزایش داده است. رهبر چین تلاش کرد اقتصاد کشورش را قبل از مذاکرات تقویت کند، اما دادهها نشانههایی از ضعف را نشان میدهند.
خبرگزاری رسمی شینهوا در تفسیری که روز شنبه در جریان مذاکرات منتشر شد، اعلام کرد که این نشست در سوئیس «گامی مهم در جهت دستیابی به راهحلی» برای مشکل است، در حالی که یک راهحل نهایی به صبر و عزم کافی و همچنین حمایت جامعه بینالمللی نیاز دارد. این خبرگزاری دولتی همچنین بر عزم چین برای حفظ منافع ملی خود و حفظ نظم در تجارت بینالمللی تاکید کرد.
رئیسجمهور آمریکا سیگنالهای متفاوتی درباره نتیجه دلخواه خود از این نشستها ارسال کرده است. ترامپ بارها گفته که حاضر به کاهش تعرفهها بدون امتیازگیری از چین نیست، هرچند که روز جمعه داوطلبانه اظهار داشت که تعرفه 80 درصدی «مناسب به نظر میرسد.»

ترامپ اواخر روز جمعه در دفتر بیضی به خبرنگاران گفت: «باید معامله بزرگی برای آمریکا انجام دهیم. فکر میکنم با معاملهای منصفانه برای هر دو کشور چین و خودمان باز خواهیم گشت.»
بسنت روز چهارشنبه از هر نتیجه احتمالی کاست و به قانونگذاران گفت که مذاکرات در مرحله اولیه است و تمرکز بر کاهش تنشهاست تا دستیابی به یک توافق جامع. اما خود ترامپ روز پنجشنبه گفت که انتظار پیشرفت «اساسی» دارد. دیگر مقامات آمریکایی بر فرصت خنثی کردن این مناقشه تاکید کردهاند.
هاوارد لاتنیک، وزیر بازرگانی، شامگاه جمعه در فاکس نیوز گفت که «هیچ شانسی» برای توقف کامل تعرفهها، صرف نظر از نتیجه مذاکرات آخر هفته، وجود ندارد. وی افزود: اگر این مذاکرات خوب پیش برود، عوارض «تا سطح انسانی کاهش مییابد. تا سطحی که بتوانیم کسب و کار کنیم. تعرفههای قابل توجهی وجود دارد، رئیسجمهور تعرفههای قابل توجهی را بر تجارت با چین حفظ خواهد کرد. این هدف اوست. این انتظار اوست. این باید انتظار همه باشد.»

چین رویکردی محتاطانه در پیش گرفته، انتظارات را قبل از مذاکرات پایین آورده و آنها را بیشتر اکتشافی میداند تا اینکه احتمالا به یک توافق بزرگ فوری منجر شود. وو شینبو، مدیر مرکز مطالعات آمریکا در دانشگاه فودان شانگهای و مشاور وزیر خارجه، گفت که نمایندگان شی در حال سنجش میزان جدیت همتایان آمریکایی خود در جستجوی پیشرفت هستند.
هر دو اقتصاد، با تولید ناخالص داخلی ترکیبی 46 تریلیون دلار، در صورت شکست مذاکرات، ضرر زیادی خواهند دید. طبق برآورد بلومبرگ اکونومیکس، تعرفهها در سطح کنونی 90 درصد از تجارت دوجانبه را از بین خواهند برد.
پیامدهای جنگ تجاری از هماکنون ظاهر شده و حاکی از درد اقتصادی بیشتری است که در غیاب توافق در راه است.
حجم حمل و نقل از چین به آمریکا کاهش یافته است. و در چین، کارخانههای تولید اقلام مصرفی روزمره خطوط تولید خود را کند کرده یا متوقف کردهاند. تجارت سالانه دوجانبه بین دو کشور حدود 700 میلیارد دلار است و چین طبق تخمینها 1.4 تریلیون دلار سرمایهگذاری پورتفولیو در آمریکا دارد.
این مناقشه باعث شده پکن تجارت با بازارهای دیگر را گسترش دهد، و صادرات به آمریکا 21 درصد کاهش یافته است. دادههای تجاری که روز جمعه منتشر شد نشان میدهد حمل و نقلها از چین به اتحادیه اروپا ماه گذشته 8 درصد افزایش یافته است.
در همین حال، اقتصاد داخلی چین از ارقام تولید ضعیف و یک چرخه تورم منفی رنج میبرد که با تشدید رقابت در بازار داخلی در بحبوحه بازار کار ضعیف، بعید است بهبود یابد.
در حالی که اقتصاد آمریکا همچنان مقاوم است، تحلیلگران هشدار میدهند که کمبود کالاها در هفتهها و ماههای آینده به صورت قفسههای خالی ظاهر خواهد شد و مشاغل، به ویژه در بخش حمل و نقل، لجستیک و خردهفروشی را تهدید میکند. فدرال رزرو نسبت به افزایش عدم قطعیت هشدار داده است. اقتصاد آمریکا در ابتدای سال برای اولین بار از سال 2022 منقبض شد، اگرچه شاخص تقاضای اساسی ثابت ماند.
پیامدهای جنگ تجاری تحت رهبری آمریکا در سراسر جهان بازتاب دارد. سازمان تجارت جهانی پیشبینی خود را برای تجارت کالا در سال جاری کاهش داد و اکنون انتظار دارد حجم آن 0.2% کاهش یابد - تقریباً 3 واحد درصد کمتر از آنچه بدون جنگ تجاری میبود. صندوق بینالمللی پول در آوریل انتظارات رشد خود را برای امسال و سال آینده به شدت کاهش داد و هشدار داد که چشمانداز ممکن است بیشتر بدتر شود.
برای ترامپ، یکی از اهداف اصلی، متوازن کردن تجارت است، با این حال رئیسجمهور روز جمعه تکرار کرد که میخواهد پکن بازارهای خود را به روی آمریکا باز کند. ترامپ همچنین بارها اشاره کرده که دسترسی به بازار آمریکا را اهرم اصلی برای اجبار به امتیازدهی میداند.
ترامپ روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت: «آنها چیزهای زیادی برای به دست آوردن از مذاکرات دارند. از یک جهت، آنها خیلی بیشتر از ما به دست خواهند آورد.»
اما چین تعرفهها را تنها یک جنبه از حرکت گستردهتر آمریکا برای محدود کردن رشد خود میبیند. به گفته رجینا ایپ، قانونگذار هنگ کنگ و عضو کابینه جان لی، این مناقشه برای پکن تنها یک جنگ تجاری نیست، بلکه موجودیت آن را تهدید میکند. او گفت: «چین مصمم است این ضربه را تحمل کند - 'زانو نمیزنیم' - آنها رویکرد بسیار سختی در پیش گرفتهاند.» اما او هشدار داد: «هر دو طرف باید کارتهای خود را بسیار دقیق بازی کنند. هر حرکت باید با دقت بسیار انجام شود تا منجر به تشدید تنش نشود.»
حتی یک هفته قبل از مذاکرات، واشنگتن و پکن بر سر اینکه چه کسی آنها را آغاز کرده بود، با هم درگیر بودند.
یکی از اولویتهای آمریکا در آستانه مذاکرات، تضمین کاهش محدودیتهای صادراتی چین بر مواد کمیاب خاکی بود که برای ساخت آهنرباهایی استفاده میشوند که در همه چیز از رباتها گرفته تا موتور جتها به کار میروند.
دولت ترامپ همچنین میخواهد چین قاچاق فنتانیل را با سرکوب جریان پیشسازهای مورد استفاده برای ساخت این ماده افیونی مهار کند. با این حال، پیشرفت مداوم در این زمینه میتواند در مسیری جداگانه، خارج از مذاکرات ژنو، حاصل شود.
چین گفته است که به شدت با تجارت فنتانیل برخورد کرده و حتی گفته واشنگتن به خاطر تلاشهای آن «یک تشکر بزرگ» مدیون است.