رئیسجمهور زلنسکی پیشنهاد ملاقات با رئیسجمهور پوتین برای مذاکرات صلح در استانبول را مطرح کرده است، پس از اینکه رئیسجمهور ترامپ از اوکراین خواست پیشنهاد روسیه برای گفتوگوهای مستقیم را بپذیرد.
زلنسکی در سخنرانی روزانه خود خطاب به ملت گفت: «پنجشنبه در ترکیه منتظر پوتین خواهم بود. امیدوارم این بار پوتین به دنبال بهانه نباشد... ما آمادهایم برای پایان دادن به جنگ گفتوگو کنیم.»
پیشنهاد زلنسکی تنها چند ساعت پس از آن مطرح شد که وی گفته بود هیچ گفتوگویی با مسکو امکانپذیر نیست مگر اینکه با آتشبس در سراسر جبهه ۶۰۰ مایلی موافقت کند. او گفت: «اولین گام در پایان دادن واقعی به هر جنگی، آتشبس است.»
پوتین آخر هفته اعلام کرد که روسیه آماده است روز پنجشنبه در استانبول با اوکراین برای مذاکره بنشیند تا "ریشههای اصلی" جنگ را از بین ببرد. از هفتههای اول تهاجم تمامعیار روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، هیچ گفتوگوی مستقیمی بین دو کشور انجام نشده است.
اظهارات پوتین پس از آن بیان شد که رهبران بریتانیا، فرانسه، آلمان و لهستان در کییف ملاقات کردند و تهدید کردند که تحریمها علیه مسکو را افزایش داده و ارسال تسلیحات به اوکراین را شدت میبخشند مگر اینکه روسیه با آتشبس ۳۰ روزه موافقت کند. کرملین در پاسخ هشدار داد که تلاش برای فشار بر مسکو "بیفایده" است و پوتین تنها گفت که ممکن است پس از آغاز مذاکرات، امکان توافق بر سر آتشبس وجود داشته باشد.
با این حال، ترامپ گفت که گفتوگوها در استانبول وضوح بیشتری درباره نیت روسیه فراهم میکند. واشنگتن اخیراً نشان داده است که اگر پیشرفتی حاصل نشود، ممکن است از تلاشها برای برقراری صلح در اوکراینِ جنگزده کنار بکشد.
ترامپ در پستی در Truth Social نوشت: «رئیسجمهور پوتین روسیه نمیخواهد با اوکراین توافق آتشبس داشته باشد، بلکه میخواهد روز پنجشنبه در ترکیه برای مذاکره درباره پایان احتمالی این حمام خون ملاقات کند. اوکراین باید فورماً با این موضوع موافقت کند.»
«حداقل آنها قادر خواهند بود تعیین کنند که آیا معاملهای امکانپذیر است یا خیر، و اگر نه، رهبران اروپایی و ایالات متحده خواهند دانست که وضعیت چگونه است و میتوانند بر اساس آن عمل کنند!»
ترامپ اضافه کرد: «شروع کردهام به شک کردن که اوکراین با پوتین، که بیش از حد مشغول جشن گرفتن پیروزی در جنگ جهانی دوم است، که بدون ایالات متحده آمریکا (حتی نزدیک به آن) نمیتوانست برنده شود، معاملهای انجام دهد. الان ملاقات را برگزار کنید!!!»
ترامپ پیش از این به دروغ زلنسکی را متهم کرده بود که آغازگر جنگ است و یک دیکتاتور است. با این حال، اخیراً نیز گفته است که از دست پوتین بابت امتناع او از توقف حملات موشکی روسیه به اوکراین "عصبانی" است.
زلنسکی همچنین گفت که پیشنهاد آتشبس هنوز روی میز است و امیدوار است پوتین روز دوشنبه دستور توقف درگیریها را صادر کند. او گفت: «آتشبس کامل و بیقید و شرط - به اندازه کافی طولانی برای فراهم کردن اساس لازم برای دیپلماسی - میتواند صلح را بسیار نزدیکتر کند.»
با وجود اظهارات زلنسکی، مشخص نیست که آیا ملاقاتی بین رهبران روسیه و اوکراین اتفاق خواهد افتاد یا خیر. پوتین نگفت که شخصاً آماده شرکت در مذاکرات است، در حالی که مسکو نیز گفته است که زلنسکی را به عنوان رهبر مشروع اوکراین به رسمیت نمیشناسد. رئیسجمهور اوکراین همچنین در سال ۲۰۲۲ فرمانی صادر کرد که کشورش را از برگزاری گفتوگوهای مستقیم با پوتین منع میکرد.

پوتین گفت که مسکو میخواهد مذاکرات با اوکراین را که در سال ۲۰۲۲ در بلاروس آغاز شد و سپس به استانبول منتقل شد، از سر بگیرد. طبق پیشنویس طرحی از توافق که سرانجام کنار گذاشته شد، اوکراین در ازای تضمینهای امنیتی از سوی پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل: بریتانیا، چین، فرانسه، روسیه و ایالات متحده، و همچنین کشورهای دیگری از جمله آلمان، لهستان و ترکیه، بیطرفی دائمی را میپذیرفت.
اوکراین همچنین موافقت میکرد که به دنبال تسلیحات هستهای نباشد و از جاهطلبیهای خود برای پیوستن به ناتو دست بردارد، و همچنین اندازه نیروهای مسلح خود را به تنها ۵۰ هزار نیرو کاهش دهد. این کشور همچنین مجبور میشد حاکمیت روسیه بر منطقه دونباس در شرق خود را به رسمیت بشناسد. تحلیلگران در کییف گفتند که این توافق معادل تسلیم اوکراین است. رویترز گزارش داد که مقامات غربی نیز نسبت به گرفتار شدن در توافقی برای جنگ با روسیه، در صورت نقض توافق توسط کرملین، محتاط بودند.
از آن زمان، روسیه گفته است که هیچ صلحی امکانپذیر نیست مگر اینکه اوکراین چهار منطقه در شرق و جنوب خود را که ادعا میکند قلمرو آن است، واگذار کند؛ درخواستی که کییف آن را رد کرده است. یوری اوشاکوف، یک دستیار ارشد سیاست خارجی کرملین، روز یکشنبه گفت که هر توافق جدیدی باید "وضعیت در میدان" را در نظر بگیرد، اشارهای به اشغال اراضی اوکراین توسط روسیه در طول تهاجم خود.
رئیسجمهور ماکرون فرانسه هشدار داد که اگرچه پوتین ممکن است به دنبال راهی نهایی برای خروج از جنگ باشد، اما هنوز آماده لغو تهاجم خود نیست. او گفت که پیشنهاد گفتوگوی مستقیم با اوکراین "گام اول است، اما کافی نیست". وی افزود: «آتشبس بیقید و شرط پیش از مذاکرات انجام نمیشود.»
فردریش مرتس، صدراعظم جدید آلمان، گفت که پیشنهاد پوتین یک "نشانه خوب" است، اما "بسیار ناکافی. او افزود: «اول، سلاحها باید ساکت شوند تا مذاکرات آغاز شود.»
رئیسجمهور اردوغان تأیید کرد که ترکیه آماده میزبانی مذاکرات جدید در استانبول است و آن را یک "نقطه عطف تاریخی" در تلاشها برای پایان دادن به جنگ خواند. با این حال، تحلیلگران تردید داشتند که این گفتوگوها، حتی اگر برگزار شوند، منجر به پایان درگیری شود.
تاتیانا استانوا، یک تحلیلگر برجسته سیاسی روسیه، در رسانههای اجتماعی نوشت: «ابتکار آمریکا برای واسطهگری یک معامله محکوم به شکست است - حداقل در این مرحله. هدف [پوتین] همچنان تبدیل اوکراین به یک کشور 'دوست' است، و تا زمانی که او در قدرت باقی بماند، یا به جنگ ادامه خواهد داد یا تسلیم را اجبار خواهد کرد.»
آتشبس سهروزهای که پوتین در طول جشنهای روز پیروزی برای گرامیداشت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم در اروپا اعلام کرده بود، صبح یکشنبه با موجی از حملات پهپادی روسیه پایان یافت. اوکراین روسیه را متهم به نقض آتشبس خود کرد و آن را "یک نمایش مضحک" خواند.