آنکارا — انتظار می‌رود مارکو رابیو، وزیر امور خارجه آمریکا، روز پنجشنبه در استان آنتالیا ترکیه با اسعد الشیبانی، وزیر امور خارجه سوریه دیدار کند. این نخستین ملاقات میان دیپلمات‌های ارشد دو کشور در نزدیک به ۱۵ سال خواهد بود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، روز سه‌شنبه در ریاض اعلام کرد که ایالات متحده تحریم‌ها علیه سوریه را لغو خواهد کرد و رابیو در ترکیه با الشیبانی دیدار خواهد کرد. رابیو که ترامپ را در عربستان سعودی همراهی می‌کند، قرار است روز چهارشنبه برای شرکت در اجلاس ناتو به آنتالیا سفر کند.
یک منبع دیپلماتیک ترکیه که نخواست نامش فاش شود، به المانیتور گفت که انتظار می‌رود دیدار رابیو و الشیبانی در آنتالیا برگزار شود.
این منبع اظهار داشت: «ما خوشحالیم که میزبان این نشست به مناسبت نشست غیررسمی وزرای خارجه ناتو هستیم. تلاش‌های ما برای تقویت تماس‌ها بین ایالات متحده و سوریه ادامه خواهد یافت.»
وزرای خارجه و مقامات عالی‌رتبه ناتو روز چهارشنبه برای یک گردهمایی غیررسمی دو روزه در استان آنتالیای ترکیه گرد هم خواهند آمد.
نه وزارت امور خارجه آمریکا و نه دولت سوریه به طور رسمی این دیدار را که رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد، تأیید نکرده‌اند.
این دیدار نخستین مورد از نوع خود از زمان قبل از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ خواهد بود. آخرین بار که یک وزیر امور خارجه آمریکا با همتای سوری خود دیدار کرد، در سال ۲۰۱۰ بود، زمانی که هیلاری کلینتون با ولید معلم در نیویورک نشست.
پس از سقوط رژیم اسد در ماه دسامبر، الشیبانی در اواخر همان ماه به عنوان وزیر امور خارجه منصوب شد. او پیش از انتصاب خود، ناظر امور سیاسی در ادلب، پایگاه اصلی شورشیان تحت کنترل هیئت تحریر الشام، یک گروه وابسته به القاعده سابق به رهبری رئیس جمهور کنونی سوریه، احمد الشرع، بود.
دیدار رابیو و الشیبانی به دنبال تصمیم غافلگیرکننده ترامپ برای لغو تحریم‌ها علیه سوریه صورت می‌گیرد. ترامپ گفت: «من دستور توقف تحریم‌ها علیه سوریه را صادر خواهم کرد تا به آن‌ها فرصت بزرگی داده شود.» او افزود که این تصمیم را پس از گفتگو با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، اتخاذ کرده است.
تحلیلگران انتظار دارند که رابیو آنچه را که ایالات متحده در ازای لغو تحریم‌های دوران اسد از دمشق می‌خواهد، تأکید کند. از جمله شروطی که قبلاً به دولت موقت سوریه منتقل شده بود، شامل حذف کامل سلاح‌های کشتار جمعی، حمایت از مأموریت نظامی آمریکا در مبارزه با داعش و پذیرش مسئولیت بیش از ۱۵۰۰۰ زندانی داعش در سوریه توسط مقامات سوری است که در حال حاضر تحت نظارت نیروهای دموکراتیک سوریه متحد پنتاگون قرار دارند. دولت ترامپ در حال بررسی خروج جزئی حدود ۲۰۰۰ سرباز خود از سوریه است.
واشنگتن همچنین از دمشق درخواست کرد که روابط با گروه‌های شبه‌نظامی فلسطینی حماس و جهاد اسلامی را رد کرده و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را یک سازمان تروریستی اعلام کند.
نیکولاس هراس از موسسه نیو لاینز به المانیتور گفت: «رئیس جمهور ترامپ روشن ساخته است که جهت‌گیری استراتژیک سیاست آمریکا آزمایش عادی‌سازی با دولت جدید سوریه است. وزیر رابیو اکنون قرار است جزئیات روند عادی‌سازی را بررسی کند، به ویژه در رابطه با غیرفعال کردن و خلع سلاح جنگجویان خارجی در سوریه و چگونگی حفاظت از جوامع اقلیت.»
این تغییر جهت، پیروزی بزرگی برای ترکیه محسوب می‌شود که لغو تحریم‌ها را یکی از خواسته‌های اصلی خود در مذاکرات دیپلماتیک با واشنگتن و دیگر پایتخت‌های غربی قرار داده بود.
اردوغان این موضوع را در تماس تلفنی اوایل این ماه با ترامپ مطرح کرد. آنکارا، که زمانی از نیروهای شورشی مخالف رژیم اسد حمایت می‌کرد، به نزدیک‌ترین متحد دولت جدید الشرع تبدیل شده است.
سونر چاغاپتای از موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک گفت: «فکر می‌کنم این یک پیروزی بسیار، بسیار بزرگ برای سیاست سوریه ترکیه است»، و اشاره کرد که حتی برخی از مشاوران خود ترامپ نیز با لغو تحریم‌ها علیه هیئت تحریر الشام مخالفت کرده بودند.
آنکارا به عنوان بخشی از تلاش گسترده‌تر خود برای تثبیت قدرت الشرع، جلوگیری از موج جدید پناهندگان و جلوگیری از سرایت تهدیدات امنیتی جدید به مرز، به دنبال لغو تحریم‌ها و تعامل غرب با دولت موقت سوریه بوده است.
چاغاپتای افزود: «این احتمالاً یک دستاورد برای ترکیه در مقابل اسرائیل است. اسرائیل نیز علیه عادی‌سازی روابط آمریکا و سوریه لابی می‌کرد.»
تنش‌ها میان ترکیه و اسرائیل در ماه‌های اخیر به دنبال افزایش حملات هوایی اسرائیل در سوریه تشدید شده است. اسرائیل نفوذ فزاینده ترکیه در سوریه را یک تهدید برای امنیت ملی خود می‌داند.