دوحه، قطر — رئیس بانک مرکزی سوریه به المانیتور گفت که اگر دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، به تعهد خود مبنی بر لغو تحریمها علیه سوریه عمل کند، این اقدام «نقطه عطفی» برای بانک مرکزی به شدت تحت فشار این کشور خواهد بود.
ترامپ سهشنبه شب در ریاض با یک اعلام غافلگیرکننده گفت که شبکه تحریمهای آمریکا را که بیش از یک دهه این کشور را از نظام مالی جهانی منزوی کرده است، لغو خواهد کرد. روز بعد، او با احمد الشرع، رئیسجمهور جدید سوریه که رهبری حمله برقآسا برای سرنگونی رژیم بشار اسد، دیکتاتور دیرینه، در ماه دسامبر را بر عهده داشت، ملاقات کرد.
ترامپ روز چهارشنبه در جمع رهبران شورای همکاری خلیج فارس در پایتخت عربستان گفت: «برداشتن تحریمها فرصتی برای بزرگی سوریه فراهم میکند.»
تحریمهای آمریکا و اروپا، همراه با فساد گسترده و سوء مدیریت دولت پیشین، 90 درصد از جمعیت نزدیک به 25 میلیون نفری سوریه را به فقر کشانده است. برای افزایش فشار مالی بر رژیم اسد، ایالات متحده در دسامبر 2020 بر اساس قانون حفاظت از غیرنظامیان سوریه سزار (Caesar Syria Civilian Protection Act)، تحریمهایی را علیه بانک مرکزی سوریه اعمال کرد.
عبدالقادر حصریه، رئیس بانک مرکزی سوریه، پس از شنیدن اعلام لغو تحریمها توسط ترامپ با احتیاط ابراز خوشبینی کرد و معتقد است که این اقدام میتواند «درها را برای بازسازی سوریه و تعامل مجدد معنادار با جامعه جهانی باز کند.»
حصریه گفت: «این لحظهای احساسی برای بسیاری از ماست که مدتهاست در آرزوی صلح و ثبات هستیم. این اعلام، گرچه تنها یک گام است، اما احساس میشود که میتواند آغاز چیزی مثبت باشد.»
پیش از انتصاب خود توسط الشرع در اواخر مارس، حصریه یک اقتصاددان و شریک سابق در شرکت ارنست و یانگ (Ernst & Young) بود که در دوران جنگ داخلی در کانادا و امارات متحده عربی اقامت داشت. انتصاب او به طور گستردهای به عنوان تغییری به سمت حکمرانی تکنوکراتیک پس از دههها حکومت با مشت آهنین خانواده اسد تفسیر میشود.
لغو کامل تحریمها دسترسی سوریه را به نظام مالی بینالمللی باز میگرداند، از جمله با اجازه دادن به آن برای رفع مسدودی داراییهای مسدود شده و تعامل با مؤسسات بانکی جهانی.
حصریه گفت: «لغو تحریمهای آمریکا نقطه عطفی حیاتی برای بانک مرکزی سوریه خواهد بود. بازیابی دسترسی کامل به سوئیفت (SWIFT) اولویت اصلی ما باقی میماند.»
دسترسی سوریه به سوئیفت، شبکه پیامرسانی مالی که انتقال پول بینالمللی را در بیش از 11000 بانک در بیش از 200 کشور تسهیل میکند، به دلیل تحریمها و مسائل مربوط به انطباق بینالمللی محدود شده است. حصریه گفت که بانک مرکزی «به طور فعال در جبهه فنی و دیپلماتیک» در حال کار است تا بانکهای سوری بتوانند پول را به صورت ایمن و بینالمللی از طریق این شبکه منتقل کنند.
پس از اعلام ترامپ، پوند سوریه در برابر دلار تا 8500 واحد صعود کرد و به بهترین نرخ خود از سال 2023 رسید. حصریه پیشبینی میکند که نرخ ارز و تورم سوریه پس از لغو تحریمها به سرعت بهبود یابد، اما «منافع ملموس برای مردم عادی سوریه چندین ماه طول میکشد تا محقق شود.»
او گفت که دولت سوریه، بازیابی قدرت خرید و کاهش هزینههای زندگی را به عنوان اولویت اولیه قرار داده است و انتظار میرود دسترسی بهبود یافته به شغل، کالا و خدمات عمومی در عرض شش تا دوازده ماه پس از رفع تحریمها فراهم شود.
علیرغم اعلام ترامپ مبنی بر اینکه «ما همه آنها را برمیداریم»، روند واقعی باز کردن این شبکه پیچیده تحریمها تدریجی خواهد بود. انواع مختلفی از تحریمها و کنترلهای صادراتی وجود دارد که ترامپ میتواند از طریق فرمان اجرایی آنها را لغو کند، اگرچه قانون سزار و تعیین سوریه به عنوان حامی تروریسم در سال 1979، نیازمند اقدام کنگره هستند.
وزارت خزانهداری آمریکا روز پنجشنبه در بیانیهای اعلام کرد که در حال همکاری با سایر نهادهای دولتی برای اجرای دستور ترامپ در مورد تحریمها است، دستوری که گفته میشود بسیاری در دولت او را غافلگیر کرده است.
سوریه به شدت نیازمند سرمایهگذاری است تا از فروپاشی اقتصادی بیشتر جلوگیری کند و بازسازی کشور را آغاز کند؛ هزینه تخمینی بازسازی از 250 تا 400 میلیارد دلار متغیر است. حصریه گفت که دفاتر ارتباطی تخصصی در داخل بانک مرکزی و وزارت اقتصاد برای تسهیل سرمایهگذاری فرامرزی ایجاد خواهد شد. بانک مرکزی همچنین بانکهای کشورهای حاشیه خلیج فارس و ترکیه را که نشان دادهاند آماده سرمایهگذاری سنگین در سوریه هستند، تشویق خواهد کرد تا شعبههایی در این کشور جنگزده افتتاح کنند.
حصریه گفت: «ما قطعاً از این اعلام [ترامپ] استفاده خواهیم کرد. احساس واقعی این است که این میتواند راه را برای بهبود اقتصادی، بهبود شرایط زندگی برای سوریهای عادی و فرصتی برای آیندهای روشنتر هموار کند.»