هنگ کنگ سال گذشته بیش از ۳۴ میلیون بازدیدکننده از چین پذیرفت که ۲۷ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد. © May Tse/SCMP/Reuters
هنگ کنگ سال گذشته بیش از ۳۴ میلیون بازدیدکننده از چین پذیرفت که ۲۷ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد. © May Tse/SCMP/Reuters

گردشگران «نیروهای ویژه» چین به هنگ کنگ سرازیر می‌شوند اما کم خرج می‌کنند

کارول وانگ این ماه برای دیدن مناظر به هنگ کنگ آمد — اما این دختر ۲۱ ساله از شرق چین تنها برای یک روز ماند و به سختی ۴۰۰ دلار هنگ کنگ (۵۱ دلار آمریکا) خرج کرد و ترجیح داد در آن سوی مرز در شهر شنژن که ارزان‌تر است، غذا بخورد و بخوابد.

او گفت: «ما خود را مسافران نیروهای ویژه می‌نامیم»، اشاره‌ای به سفرکنندگان روزانه جوان که خود را به چالش می‌کشند تا حد امکان مکان‌های دیدنی را در یک برنامه فشرده بگنجانند، با کمک نکاتی که در اپلیکیشن شیائوهونگشو چین (مشابه اینستاگرام) به اشتراک گذاشته می‌شود.

او یکی از بیش از ۹۱۰ هزار نفر ساکن سرزمین اصلی چین بود که در تعطیلات پنج روزه روز کارگر در ماه می به هنگ کنگ سفر کردند، که بالاترین آمار از قبل از همه‌گیری کووید-۱۹ است.

اما زیر این اعداد و ارقام بالا، صنعت گردشگری شهر در حال تقلا است. گردشگران کمتر خرج می‌کنند، زیرا سفرکنندگان روزانه با ملاحظات هزینه مانند وانگ جای خریداران کالاهای لوکس را می‌گیرند، و درآمد بخش‌های خرده‌فروشی، رستوران و هتل این قطب مالی آسیا را فشرده می‌کنند.

گری نگ، اقتصاددان ارشد در ناتیکسیس، گفت که «تغییر ساختاری» در میان مسافران سرزمین اصلی چین رخ داده است. او افزود: «مردم به سادگی به اندازه قبل نمی‌مانند و به اندازه قبل خرج نمی‌کنند.»

بخش عمده‌ای از این تغییر به دلیل کند شدن رشد اقتصادی چین است. تحلیلگران می‌گویند که بحران چند ساله در بخش املاک، طبقه متوسط این کشور را تحت فشار قرار داده است. این موضوع بر هنگ کنگ تأثیر گذاشته است، جایی که مسافران از سرزمین اصلی بیش از ۷۵ درصد از ورودی‌های گردشگران را تشکیل می‌دهند.

در مجموع، تعداد گردشگران همچنان در حال افزایش است. هنگ کنگ سال گذشته بیش از ۳۴ میلیون بازدیدکننده از چین پذیرفت که ۲۷ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد.

اما بر اساس داده‌های رسمی، بیش از نیمی از این افراد، سفرکنندگان روزانه بودند که به طور متوسط فقط ۱۳۰۰ دلار هنگ کنگ (۱۶۶ دلار آمریکا) خرج کردند، که نسبت به ۲۴۰۰ دلار هنگ کنگ در سال ۲۰۱۸ کاهش یافته است. بر اساس تخمین‌های ناتیکسیس، سهم گردشگری در اقتصاد هنگ کنگ از ۴.۵ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۲.۷ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یافت.

بر اساس داده‌های رسمی، فروش جواهرات و ساعت در هنگ کنگ – که شاخصی برای فروش کالاهای لوکس است – در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ نسبت به سال قبل ۱۲ درصد کاهش یافت. کل فروش خرده‌فروشی بیش از ۶ درصد کاهش یافت.

بسیاری از اپراتورهای گردشگری چین به ارائه تورهای گروهی یک روزه با قیمت پایین مثلا ۱۳۸ یوان (۱۹ دلار) شامل ناهار و حمل‌ونقل روی آورده‌اند. آژانس مسافرتی اوورسیاس تور چین، مستقر در شنژن، به فایننشال تایمز گفت که سفرهای یک روزه محبوب‌ترین خدمات آن هستند، زیرا گردشگران به طور فزاینده‌ای اولویت را به گشت و گذار کم‌هزینه به جای خرید کالاهای لوکس می‌دهند.

مسافران نیروهای ویژه که خود را اینگونه معرفی می‌کنند نیز نکات صرفه‌جویی در هزینه را در شیائوهونگشو به اشتراک می‌گذارند، مانند خوابیدن در کمپ‌های عمومی رایگان یا حتی شعبه‌های ۲۴ ساعته مک‌دونالد.

معبد سیک‌ها در هنگ کنگ – که به نیازمندان وعده‌های غذایی گیاهی رایگان و اقامت ارائه می‌دهد – به عنوان یک «ترفند با هزینه صفر» گردشگران را به خود جذب کرده است. بالجیندر سینگ، یکی از مسئولان معبد، گفت که اگرچه بازدیدکنندگان مورد استقبال قرار می‌گیرند، اما اینجا «هتل نیست».

بکی لام، دستیار فروش در یک جواهر فروشی در منطقه تسیم شا تسویی در کنار آب که در میان گردشگران محبوب است، گفت که فروش از اوج خود در سال ۲۰۱۸ بیش از ۸۰ درصد کاهش یافته است، با وجود تخفیف‌های تا ۷۰ درصدی بر روی سنگ یشم، مروارید و ساعت. او گفت: «این روزها، اکثر بازدیدکنندگان سرزمین اصلی که به هنگ کنگ می‌آیند، قدرت خرید زیادی ندارند.»

گیریش جونجونوالا، مدیرعامل گروه هتل‌های اوولو، که نرخ اشغال اتاق‌های آن به طور متوسط در سال گذشته ۶۰ تا ۷۰ درصد بود، نسبت به ۸۸ درصد در سال ۲۰۱۸، گفت: «شکی نیست که ما شاهد تغییری در رفتار گردشگران هستیم.»

او گفت: «این مدل اقامت کوتاه» به این معنی است که «درحالی‌که تعداد بازدیدکنندگان، به ویژه از سرزمین اصلی، در حال افزایش است، هزینه‌کرد – به ویژه در بخش غذا و نوشیدنی – به طور قابل توجهی کاهش یافته است.»

اقتصاد هنگ کنگ در سال ۲۰۲۴ پس از یک دوره انقباض مرتبط با همه‌گیری، رشد ۲.۵ درصدی را ثبت کرد، اما اقتصاددانان هشدار داده‌اند که تنش‌ها بین ایالات متحده و چین می‌تواند این شتاب را کند کند، با توجه به وابستگی شهر به جریان‌های تجاری جهانی. UBS پیش‌بینی کرده است که تولید ناخالص داخلی (GDP) هنگ کنگ در سال ۲۰۲۵ تنها ۱ درصد افزایش یابد.

نوسانات ارزهای خارجی نیز جذابیت آن را برای خریداران کالاهای لوکس کاهش داده است. رنمینبی چین ماه گذشته در برابر دلار آمریکا که دلار هنگ کنگ به آن متصل است، به پایین‌ترین سطح ۱۸ سال اخیر رسید و هزینه‌های چنین کالاهایی را برای خریداران سرزمین اصلی افزایش داد.

لینا هوانگ، گردشگری در دهه ۳۰ زندگی خود از شنژن، گفت که پیش از این به طور منظم برای خرید کالاهای لوکس به هنگ کنگ سفر می‌کرد، اما از آن زمان دست کشیده است زیرا قیمت‌ها اکنون مشابه سرزمین اصلی چین شده‌اند. او گفت: «ترجیح می‌دهم این خریدها را در شنژن انجام دهم.»

مقامات این هفته یک طرح گردشگری را آغاز کردند که بر جاذبه‌های کم‌هزینه مانند مسیرهای پیاده‌روی، تورهای کارخانه‌های مواد غذایی و یک ایستگاه پلیس مربوط به دوران استعمار بریتانیا تأکید دارد.

رزانا لاو، وزیر گردشگری و فرهنگ، گفت: «با افزایش [تعداد] افراد و محبوبیت، [هزینه‌کرد] نیز افزایش خواهد یافت.»

وانگ کمتر مطمئن است.

وانگ گفت: «شاید چند میان وعده به عنوان سوغات به خانه بخریم.» «اما قطعاً هیچ برنامه‌ای برای خرید کالاهای لوکس نداریم.»