مکزیکو سیتی، ۲۸ مه (رویترز) - سول اولین قتل خود را برای یک کارتل مکزیکی به یاد می‌آورد: یک آدم‌ربایی که با چند نفر از تازه‌واردان جوان دیگر مرتکب شد و به شکنجه و سپس قتل انجامید. او ۱۲ سال داشت.
سول چند ماه پیش به کارتل مواد مخدر پیوسته بود؛ او که در پیاده‌رو بیرون یک بار محلی گل می‌فروخت، توسط فردی که می‌شناخت جذب شده بود. او کار خود را به عنوان نگهبان آغاز کرد، اما به سرعت ارتقا یافت.
کارتل از اشتیاق کودکانه او برای یادگیری مهارت‌های جدید، وفاداری بی‌قید و شرطش، و شاید مهم‌تر از همه، وضعیت صغیر بودن او که وی را از مجازات‌های شدید در صورت دستگیری توسط پلیس محافظت می‌کرد، خوشش می‌آمد.
سول که اکنون ۲۰ سال دارد، از مرکز بازپروری در مرکز مکزیک که در آنجا در تلاش برای بازسازی زندگی خود است، به رویترز گفت: «من کورکورانه از رئیس اطاعت می‌کردم.» او افزود: «فکر می‌کردم آن‌ها مرا دوست دارند.»
سول از گفتن تعداد افرادی که در دوران حضورش در کارتل کشته است، خودداری کرد. او گفت از ۹ سالگی به مت‌آمفتامین اعتیاد داشته است. به گفته وکیلش، در ۱۶ سالگی به اتهام آدم‌ربایی دستگیر شد – تنها محکومیت جنایی او – و سه سال را در کانون اصلاح و تربیت گذراند.
رویترز برای محافظت از سول، نام کامل او، نام شهری که در آن کار می‌کرد و نام کارتلی که به آن پیوسته بود را فاش نکرده است. این خبرگزاری نتوانست جزئیات اظهارات سول را به طور مستقل تأیید کند، اگرچه روانشناسان مرکز و وکیل او اظهار داشتند که به صحت آن اعتقاد دارند.
کارشناسان امنیتی می‌گویند کودکانی مانند سول قربانی یک استراتژی عمدی از سوی گروه‌های جنایت سازمان‌یافته مکزیکی هستند که با سوءاستفاده از عطش آن‌ها برای جایگاه اجتماعی و رفاقت، خردسالان را به صفوف خود جذب می‌کنند.
در اصطلاح کارتل، به آن‌ها "pollitos de colores" یا "جوجه‌های رنگارنگ" می‌گویند؛ به خاطر جوجه‌های تازه متولد شده که با رنگ‌های زننده و سمی پاشیده شده و در نمایشگاه‌های مکزیک فروخته می‌شوند. آن‌ها ارزان هستند، با درخشش فراوان می‌سوزند و عمر طولانی ندارند.
رویترز با ۱۰ قاتل کودک فعلی و شش قاتل کودک سابق، و همچنین چهار عامل ارشد کارتل صحبت کرد که اظهار داشتند کارتل‌ها به طور فزاینده‌ای قاتلان جوان را جذب و پرورش می‌دهند.
تجربیات آن‌ها نشان‌دهنده افزایش خشونت در جامعه مکزیک و ناکامی رئیس‌جمهور کلودیا شاینبام و دولت‌های گذشته در مقابله با نه تنها گسترش نفوذ سرزمینی کارتل‌ها، بلکه تسلط فرهنگی گسترده آن‌ها نیز هست.
ریاست جمهوری و وزارت کشور مکزیک به درخواست‌های رویترز برای اظهار نظر پاسخ ندادند.
این خبرگزاری با اعضای فعال کارتل از طریق فیس‌بوک و تیک‌تاک تماس گرفت. بسیاری از آن‌ها تصاویری از خودشان در حال حمل اسلحه به اشتراک گذاشته بودند؛ یکی از آن‌ها کلاهی با طرح یک جوجه کارتونی در حال شلیک خودکار به تن داشت که اشاره‌ای به "جوجه‌های رنگارنگ" بود. سن آن‌ها بین ۱۴ تا ۱۷ سال بود.
اکثر آن‌ها گفتند که توسط اقوام یا دوستان خود جذب شده‌اند و عمدتاً به دلیل تمایل به تعلق به چیزی به کارتل پیوسته‌اند. آن‌ها معمولاً از خانواده‌هایی می‌آمدند که توسط خشونت و مواد مخدر ویران شده بودند. بسیاری از آن‌ها از قبل با اعتیاد خود به مواد مخدری مانند کوکائین یا مت‌آمفتامین دست و پنجه نرم می‌کردند.
یک قاتل کودک ۱۴ ساله که هشت ماه برای یک کارتل کار کرده و برای حفظ امنیت خود درخواست ناشناس ماندن کرده بود، گفت: «شما با حکم اعدام امضا شده به کارتل می‌پیوندید.» او افزود: «اما ارزشش را دارد.» اکنون دیگر گرسنه نیست و احساس خانواده بودن دارد.
سیاست‌های شکست‌خورده
اگرچه ۱۵ کارشناس امنیتی و افراد درون کارتل‌ها می‌گویند جذب کودکان در حال افزایش است، اما نبود داده‌های دقیق ردیابی این موضوع را دشوار می‌کند.
اداره امور کار بین‌المللی دولت ایالات متحده تخمین می‌زند که حدود ۳۰,۰۰۰ کودک در مکزیک به گروه‌های جنایتکار پیوسته‌اند. گروه‌های مدافع می‌گویند تعداد کودکان آسیب‌پذیر مستعد جذب، به ۲۰۰,۰۰۰ نفر می‌رسد. مشخص نیست که این اعداد در طول زمان چگونه تغییر کرده‌اند، اگرچه کارشناسان می‌گوینند سن کودکان جذب‌شده در حال کاهش است.
گزارش دولت مکزیک در مورد جذب کودکان توسط کارتل که سال گذشته منتشر شد، نشان داد که خردسالان تا سن شش سالگی نیز به جرایم سازمان‌یافته پیوسته‌اند و همچنین بر افزایش استفاده از فناوری، مانند بازی‌های ویدئویی و شبکه‌های اجتماعی، برای جذب جوانان تأکید کرد.
این گزارش بیان کرد که ۷۰ درصد از نوجوانان جذب شده به کارتل‌ها در محیطی با سطوح بالای خشونت شدید بزرگ شده‌اند.
در سال ۲۰۲۱، مقامات مکزیک سه پسر بین ۱۱ تا ۱۴ سال را در ایالت اوآخاکا (Oaxaca) رهگیری کردند که به گفته آن‌ها پس از جذب شدن از طریق بازی چندنفره خشن "فری فایر" (Free Fire) قصد پیوستن به یک کارتل را داشتند.
گارد ملی مکزیک از آن زمان دستورالعمل‌هایی در مورد استفاده ایمن از بازی‌های ویدئویی صادر کرده است، در حالی که یک پیشنهاد قانونی در حال حاضر در مجلس نمایندگان به دنبال جرم‌انگاری تمجید فرهنگی از جنایت در موسیقی، تلویزیون و بازی‌های ویدئویی است.
دولسه لیال (Dulce Leal)، مدیر گروه مدافع "ری‌اینسِرتا" (Reinserta) که بر روی کودکان قربانی جرایم سازمان‌یافته تمرکز دارد، گفت: «ما شاهدیم که گروه‌های جنایتکار به طور فزاینده‌ای کودکان خردسال را به سوی خود می‌کشند.» او افزود که این روند همگام با استفاده از فناوری‌های جدید مانند بازی‌های ویدئویی با سیستم‌های پیام‌رسانی داخلی، رشد کرده است.
در مرکز بازپروری در مرکز مکزیک، ایزابل ۱۹ ساله، یکی دیگر از قاتلان کودک سابق که برای تروما و افسردگی شدید تحت درمان است، گفت عمویش او را در سن ۱۴ سالگی جذب کرده است. او گفت عمویش به او کمک کرده تا معلم سابقش را که به او تجاوز کرده بود، به قتل برساند و سپس با وجود اینکه عمویش ۲۰ سال از او بزرگ‌تر بود، آن‌ها با هم رابطه برقرار کردند.
عمویش باعث بارداری او شد، اما ایزابل سقط جنین کرد، که به نظر او به دلیل مصرف زیاد مواد مخدر بود.
رویترز نتوانست تمام اظهارات ایزابل را تأیید کند، اما دستگیری او به عنوان یک عضو ناشناس کارتل کودک در گزارش‌های خبری آن زمان منتشر شده بود.
ایزابل خالکوبی‌های نام عمویش را پاک کرده بود، اما هنوز طرحی از شبح بی‌چهره او را بر تن دارد.
بچه‌های «یک‌بار مصرف»
در حالی که خردسال‌ترین بچه‌ها ممکن است فقط برای کارهای ساده‌تر مانند رساندن پیام یا نگهبانی مفید باشند، وفاداری و شکل‌پذیری آن‌ها به سرعت آن‌ها را به یک دارایی تبدیل می‌کند. آن‌ها همچنین ارزان و به راحتی قابل جایگزینی هستند. یک عضو کارتل گفت که تا سن هشت سالگی، آن‌ها معمولاً می‌توانند با اسلحه کار کرده و آدم بکشند.
شباهت‌هایی با کودکان سرباز در مکان‌هایی مانند سودان و سوریه وجود دارد، اما کارتل‌های مکزیکی در ماهیت سودجویانه و به طور قابل توجهی در نفوذ فرهنگی خود تفاوت دارند. موارد کودکان قاتل در جاهای دیگر نیز، از جمله در سوئد، ظاهر شده‌اند.
گابریلا رویز (Gabriela Ruiz)، متخصص مسائل جوانان در دانشگاه ملی خودمختار مکزیک، گفت: «این بچه‌ها یک‌بار مصرف هستند، می‌توان از آن‌ها استفاده کرد... اما در نهایت، همه آن‌ها در انتظار مرگ هستند.»
در سال ۲۰۲۱، کمیسیون بین‌المللی حقوق بشر (Inter-American Commission on Human Rights) از مکزیک خواست تا با استخدام اجباری خردسالان پس از گزارش‌هایی مبنی بر پیوستن کودکان در ایالت گوئررو (Guerrero) به یک نیروی دفاعی اجتماعی برای مبارزه با گروه‌های جنایتکار در منطقه، مقابله کند.
با وجود تمرکز دولت تحت رهبری رئیس‌جمهور سابق آندرس مانوئل لوپز اوبرادور و اکنون تحت رهبری شاینبام بر مبارزه با ریشه‌های اجتماعی خشونت کارتل – از جمله برنامه‌هایی با هدف دور نگه داشتن کودکان از مواد مخدر و جرم – به نظر می‌رسد پیشرفت قابل اندازه‌گیری کمی صورت گرفته است، ۱۵ کارشناسی که با رویترز صحبت کردند، اظهار داشتند. آن‌ها افزودند که هیچ برنامه دولتی خاصی برای نجات کودکان جذب شده وجود ندارد.
یکی از مشکلات، نبود قانون کیفری روشن برای ممنوعیت جذب خردسالان به جرایم سازمان‌یافته است. مشکل دیگر، معضل گسترده‌تر کار کودکان در مکزیک است.
در سال ۲۰۲۲، جدیدترین داده‌های رسمی موجود، ۳.۷ میلیون کودک بین ۵ تا ۱۷ سال مشغول به کار بودند که حدود ۱۳ درصد از کل جمعیت این گروه سنی در مکزیک را تشکیل می‌دادند. طبق قانون، کودکان در مکزیک می‌توانند از سن ۱۵ سالگی در صورت رعایت معیارهای خاص، از جمله تأیید کتبی والدین، کار کنند.
فرار از مرگ
دانیل ۱۶ ساله بود که در سال ۲۰۲۱ به یک کارتل در ایالت ساحل اقیانوس آرام مکزیک پیوست. این گروه در مهمانی که او حضور داشت ظاهر شد و کودکان را با زور اسلحه مجبور به پیوستن کرد.
در طول سه سال بعد، دانیل برای کارتل کار کرد – ابتدا به عنوان نگهبان، سپس به عنوان باج‌گیر و در نهایت یک قاتل کارتل. بسیاری از دوستانش در این مسیر جان باختند، برخی به دست رقیبان، برخی به دست کارتل خودش – به دلیل عدم اطاعت از دستورات یا به دلیل تلاش برای ارتقا در رده‌ها، به قتل رسیدند.
نوامبر گذشته، او از کارتل فرار کرد – شریک زندگی و پسر سه ساله‌اش را پشت سر گذاشت – و به شمال مکزیک گریخت و از طریق برنامه دولتی CBP One دوران بایدن، برای پناهندگی در ایالات متحده درخواست داد. این برنامه با روی کار آمدن ترامپ برچیده شد.
او اکنون در نزدیکی مرز پنهان شده است. او از جان خود می‌ترسد و حتی بیشتر از آن می‌ترسد که کارتل قدیمی‌اش به دنبال شریک زندگی و فرزندش برود. او در حال پس‌انداز پول برای پرداخت به قاچاقچی است تا او را به ایالات متحده برساند.
او در پناهگاه مهاجران که در آن اقامت داشت به رویترز گفت: «انتخابی ندارم، از مرگ می‌ترسم.»
برای سول، تمرکزش بر شروع زندگی دوباره در مکزیک است. او در حال تحصیل برای اخذ مدرک حقوق است و می‌خواهد شغلی پایدار و زندگی‌ای دور از مرگ و خشونتی که در کودکی به بار آورده و متحمل شده بود، برای خود بسازد.
او امیدوار است در حقوق کودکان تخصص یابد و به عنوان یک مربی برای کودکان خردسال که در معرض وسوسه زندگی جنایتکارانه قرار دارند، خدمت کند.
او در حالی که اشک‌هایش را کنترل می‌کرد گفت: «هرگز فکر نمی‌کردم به ۲۰ سالگی برسم، همیشه فکر می‌کردم قبل از آن می‌میرم.»
گزارش از لیزبث دیاز؛ با گزارش‌های اضافی از رافائل اسکالرا مونتوتو؛ ویرایش توسط آنا ایزابل مارتینز، استیون آیزنهامر و سوزان گلدنبرگ
استانداردهای ما: اصول اعتماد تامسون رویترز.