کارول ناواروکی، مورخ و نامزد حزب ملی‌گرای مخالف قانون و عدالت (PiS)، در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری لهستان پیروز شد که ضربه‌ای شدید برای دولت دونالد تاسک، نخست‌وزیر این کشور، محسوب می‌شود.
کمیسیون ملی انتخابات روز دوشنبه اعلام کرد که ناواروکی 50.9 درصد آرا را در مقابل 49.1 درصد برای رافال ترزاسکوفسکی، نامزد حامی اتحادیه اروپا و شهردار ورشو از حزب پلتفرم مدنی تاسک، به دست آورد.
هیچ یک از نامزدها تا اوایل روز دوشنبه به نتیجه رسمی واکنش نشان ندادند.
پیروزی ناواروکی می‌تواند برنامه اصلاحات تاسک را با مشکل مواجه کند و نقش لهستان را در اتحادیه اروپا و همچنین حمایت قاطع این کشور از اوکراین در جنگ با روسیه تضعیف سازد.
این نتیجه، یک پیروزی نادر برای جنبش ماگا (MAGA) دونالد ترامپ در خارج از کشور است، پس از شکست‌های انتخاباتی سیاستمداران راست‌گرا همسو با رئیس‌جمهور آمریکا در کانادا، استرالیا و رومانی.
کریستی نوئم، وزیر امنیت داخلی ایالات متحده، در سفر خود به لهستان در سه‌شنبه گذشته، از رأی‌دهندگان خواست "رهبر مناسب را انتخاب کنند" و ترزاسکوفسکی را "یک فاجعه تمام‌عیار" توصیف کرد.
این پیروزی، یک تغییر چشمگیر برای ناواروکی محسوب می‌شود، که در نظرسنجی‌ها همواره از ترزاسکوفسکی عقب بود و دور اول را با اختلاف اندک به رقیبش واگذار کرده بود.
پیوتر بوراس، رئیس دفتر شورای روابط خارجی اروپا در ورشو، گفت که پیروزی او می‌تواند "پیش‌درآمدی بر بازگشت لهستان به آشفتگی سیاسی داخلی" باشد.
بوراس افزود که تاسک اکنون باید با رئیس‌جمهوری همکاری کند که مأموریت اصلی‌اش "هموار کردن راه برای بازگشت حزب PiS به قدرت" و تضعیف دولت او خواهد بود.
او گفت که نتیجه روز یکشنبه "عملاً جایگاه بین‌المللی نخست‌وزیر لهستان را به طور قابل توجهی تضعیف خواهد کرد."
نظام سیاسی لهستان اختیارات نسبتاً محدودی به رئیس‌جمهور می‌دهد، اما این اختیارات شامل حق وتو کردن قوانین یا ارجاع لوایح به دادگاه قانون اساسی است که هنوز مملو از قضات منصوب شده توسط حزب PiS است.
آندژی دودا، رئیس‌جمهور پیشین و یکی دیگر از نامزدهای حزب PiS، از زمان برکناری حزب PiS توسط ائتلاف تاسک در سال 2023، از اختیارات وتوی خود برای جلوگیری از اصلاحات قضایی برنامه‌ریزی شده تاسک و سایر اصلاحات استفاده کرده است. دودا در اوایل روز دوشنبه پیروزی ناواروکی را در X تبریک گفت.
مجارستان، که نخست‌وزیر آن، ویکتور اوربان، سال آینده به دنبال انتخاب مجدد است و اصلی‌ترین حامی اروپایی جنبش ماگا بوده، اولین کشوری بود که پیروزی ناواروکی را تبریک گفت.
پیتر سیارتو، وزیر امور خارجه مجارستان، در فیس‌بوک گفت که رأی لهستان "یک پیروزی تازه برای میهن‌پرستان (اروپایی)" است.
این نتیجه، یک تغییر دراماتیک و دیرهنگام در شانس دو نامزد بود. اولین نظرسنجی خروجی نشان داده بود که ترزاسکوفسکی با اختلاف بسیار ناچیز پیشتاز است و نامزد تاسک را بر آن داشت تا اواخر روز یکشنبه پیروزی زودهنگام خود را اعلام کند.
اما ناواروکی حاضر به پذیرش شکست نشد و یک نظرسنجی خروجی بعدی او را در صدر نشان داد.
یاروسلاو کاچینسکی، بنیان‌گذار حزب PiS و دشمن دیرینه تاسک که ناواروکی را به عنوان یک فرد گمنام انتخاب کرده بود، اواخر روز یکشنبه به حامیان خود گفت که این تازه‌وارد سیاسی از "آبشار دروغ‌ها" در طول مبارزات انتخاباتی جان سالم به در برده است.
ناواروکی تمام اتهامات علیه خود، که مربوط به رسوایی‌های شخصی از جمله ارتباطات ادعایی با مجرمان بود، را رد کرد و آنها را با انگیزه سیاسی دانست.
کمیسیون انتخابات اعلام کرد که میزان مشارکت در دور دوم 71.6 درصد بوده است، تقریباً 3 درصد کمتر از رکورد مشارکت در انتخابات پارلمانی 2023 که تاسک را به قدرت بازگرداند و به هشت سال حکومت حزب PiS پایان داد.
پیش از رأی‌گیری روز یکشنبه، تاسک به رأی‌دهندگان هشدار داده بود که ناواروکی نه تنها می‌تواند اصلاحات را مسدود کند، بلکه نقش لهستان را در اتحادیه اروپا در بحبوحه حمله تمام‌عیار روسیه به اوکراین همسایه نیز تضعیف خواهد کرد.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، گفت که پس از پیروزی ناواروکی، "اطمینان دارد که اتحادیه اروپا همکاری بسیار خوب خود با لهستان را ادامه خواهد داد."
فون در لاین ضمن تبریک پیروزی او گفت: "ما همگی در جامعه صلح، دموکراسی و ارزش‌هایمان در کنار یکدیگر قدرتمندتر هستیم. بنابراین، بیایید برای تضمین امنیت و رفاه خانه مشترکمان تلاش کنیم."
ناواروکی متعهد شد که تلاش کی‌یف برای پیوستن به ناتو را خنثی کند، اقدامی که تاسک آن را خیانت خوانده است.
تاسک و ترزاسکوفسکی هر دو گفته‌اند که در صورت توافق کی‌یف و مسکو برای آتش‌بس، اجازه نخواهند داد نیروهای لهستانی به عنوان بخشی از مأموریت حفظ صلح بین‌المللی وارد اوکراین شوند.
گزارش اضافی توسط هنری فوی در بروکسل