سِر جانی آیو روزی از سال ۱۹۹۷ را به یاد می‌آورد که برای اولین بار لورن پاول جابز را بیرون از خانه‌ای که با همسر فقیدش، استیو، مشترکاً زندگی می‌کردند، ملاقات کرد. او با اشاره به عکسی از کامپیوتر رنگارنگ آی‌مک روی دیوار دفترش، که یکی از چندین تصویر در خط زمانی محصولات متحول‌کننده اپل است، می‌گوید: «من آنجا ایستاده بودم و ماکتی از آی‌مک را در دست داشتم.»
استیو جابز تازه پس از یک دهه دوری به اپل، شرکتی که خودش تأسیس کرده بود، بازگشته بود. رابطه‌ای که او با آیو برقرار کرد، برای موفقیت چشمگیر بعدی اپل حیاتی بود. آیو می‌گوید: «من اغلب در خانه آن‌ها بودم.» پاول جابز، که روبروی او پشت میز طولانی نشسته است، می‌گوید: «قطعاً آخر هفته‌ها.» آیو سر تکان می‌دهد و می‌گوید: «احساس می‌کنم با هم بزرگ شده‌ایم. ما سختی‌ها و شادی‌ها را با هم پشت سر گذاشته‌ایم…»
پاول جابز ادامه می‌دهد: «...خانواده، فرزندان و کار.»
آیو می‌گوید: «نقل قولی از فروید هست که می‌گوید: تمام آن چیزی که هست، کار و عشق است. عشق و کار.»
این اصلی بود که این سه نفر را در آن آخر هفته‌ها و شب‌های دیر در خانه، هنگامی که آیو و جابز محصولاتی مانند آی‌پاد و آیفون را خلق می‌کردند؛ محصولاتی که فناوری شخصی را متحول کرده و رفتار جهانی انسان‌ها را تغییر دادند. و این اصل، از سال ۲۰۱۱ که جابز در سن ۵۶ سالگی درگذشت، آیو و پاول جابز را راهنمایی کرده است؛ دوستی آن‌ها در حالی که همکاری‌های جدید کاری را نیز آغاز کردند، پایدار ماند.
ما در دفتر سان‌فرانسیسکوی لاوفرام (LoveFrom)، «مجموعه خلاق» آیو، هستیم. ساختمان، روبروی یک کتابفروشی معماری که آیو آن را بسیار دوست دارد، نمای بیرونی ساده‌ای دارد اما در داخل، رؤیای یک مینیمالیست است با خطوط تمیز و ظریف ساختمانی که کار خود آیو را تداعی می‌کند. حتی سرویس بهداشتی دفتر نیز یک پنل کنترل دیجیتال باریک دارد.
پاول جابز، که شرکت امرسون کالکتیو (Emerson Collective) او مالک مجله آتلانتیک (The Atlantic) است و در کنار سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بهداشت، آموزش و فین‌تک (Fintech) یک بازوی بشردوستانه نیز دارد، پس از ترک اپل توسط آیو در سال ۲۰۱۹، از لاوفرام حمایت مالی کرد. آیو می‌گوید: «اگر لورن نبود، لاوفرام هم وجود نداشت.»
او همچنین در io، استارتاپ طراحی هوش مصنوعی آیو، سرمایه‌گذاری کرد که ماه گذشته توسط اوپن‌ای‌آی (OpenAI) در معامله‌ای به ارزش ۶.۴ میلیارد دلار خریداری شد. این معامله که از طریق ویدیویی از آیو و سم آلتمن، بنیان‌گذار اوپن‌ای‌آی، در حال گپ و گفت درباره همکاری‌شان در یک کافه نزدیک اعلام شد، با انتشار یک پرتره سیاه و سفید از این دو همراه بود که برخی شوخ‌طبعان آنلاین آن را با عکسی مشابه از پل سایمون و آرت گارفانکل مقایسه کردند. شرایط این معامله فاش نشده است اما مشخص است که آیو را، اگر قبلاً هم نبود، حداقل روی کاغذ، به یک میلیاردر تبدیل خواهد کرد. شرکای آیو، از جمله طراح مارک نیوسون، و همچنین پاول جابز، نیز سهمی از سهام اوپن‌ای‌آی دریافت خواهند کرد.
در حالی که برخی از پیامدهای منفی‌تر [فناوری] ناخواسته بودند، من همچنان احساس مسئولیت می‌کنم.
آیو و آلتمن درباره دستگاه مبتنی بر هوش مصنوعی که در حال توسعه آن هستند، سکوت کرده‌اند و من در تعجبم که آیا این دستگاه دسته‌بندی کاملاً جدیدی را، مانند کاری که آیفون برای تلفن‌های هوشمند انجام داد، ایجاد خواهد کرد یا خیر (گمانه‌زنی‌ها درباره نوعی دستگاه بدون صفحه نمایش زیاد است). آیو با مهارت از تلاش‌های من برای واداشتن او به افشای اطلاعات درباره دستگاه جدید طفره می‌رود اما اشاره می‌کند که نارضایتی از چگونگی تکامل رابطه ما با دستگاه‌ها او را به این کار سوق داده است. او می‌گوید: «بسیاری از ما می‌گوییم که در حال حاضر رابطه آشفته‌ای با فناوری داریم.» حدس می‌زنم این شامل اعتیاد به صفحه نمایش و آسیب‌های ناشی از رسانه‌های اجتماعی می‌شود. هر چه که این دستگاه باشد، محرک اصلی طراحی آن این احساس است: «ما لایق بهتر از این هستیم. بشریت لایق بهتر از این است.»
او می‌گوید که همکاری با آلتمن و اوپن‌ای‌آی، خوش‌بینی او را نسبت به فناوری احیا کرده است؛ خوش‌بینی که با تغییراتی که از نزدیک در مهد صنعت فناوری مشاهده کرده است، خدشه‌دار شده بود. «زمانی که من برای اولین بار به اینجا [در سال ۱۹۹۲] آمدم، این مکان با افرادی توصیف می‌شد که واقعاً هدفشان را در خدمت به بشریت، الهام بخشیدن به مردم و کمک به آن‌ها برای خلق کردن می‌دیدند. اکنون چنین حسی نسبت به اینجا ندارم.»
پاول جابز موافق است که سیلیکون ولی تغییر کرده است - و نه لزوماً به سمت بهتر شدن. «سی و پنج سال پیش ما هنوز در عصر نیمه‌هادی‌ها بودیم. این وعده وجود داشت که آنچه فقط در دسترس صنعت بود، شخصی‌سازی شود.» اپل نقش خود را در این دموکراتیزه کردن فناوری، با ساخت کامپیوترهای زیبا و قدرتمند برای مصرف‌کنندگان ایفا کرد. اما در سال‌های اخیر، پرسش‌های عمومی بیشتری درباره نقش «بیگ‌تک» (Big Tech) در زندگی ما مطرح شده است. او معتقد است «مردم همچنان مشتاق» این ایده هستند که فناوری می‌تواند نیرویی برای خیر باشد اما یک هشدار نیز اضافه می‌کند: «اکنون بدون ابهام می‌دانیم که کاربردهای تاریکی برای انواع خاصی از فناوری وجود دارد. شما فقط می‌توانید به مطالعاتی که روی دختران نوجوان و اضطراب در جوانان و افزایش نیازهای بهداشت روان انجام می‌شود، نگاه کنید تا بفهمید که ما از مسیر اصلی منحرف شده‌ایم. قطعاً فناوری برای چنین نتیجه‌ای طراحی نشده بود. اما این نتیجه انحرافی آن است.»
آیو موافق است: «اگر چیز جدیدی بسازید، اگر نوآوری کنید، پیامدهای پیش‌بینی‌نشده‌ای خواهد داشت و برخی عالی و برخی مضر خواهند بود.» او نقش خود را در محصولاتی که رابطه ما را با فناوری تغییر داده‌اند، اذعان می‌کند. «در حالی که برخی از پیامدهای منفی‌تر ناخواسته بودند، من همچنان احساس مسئولیت می‌کنم. و تجلی آن، اراده‌ای برای تلاش و مفید بودن است.»
هوش مصنوعی همچنان در حال تکامل است و مدل‌های زبان بزرگ (LLMs) در حال شهودی‌تر و قدرتمندتر شدن هستند. پاول جابز لحظه کنونی را «عصر ناشناخته بزرگ» توصیف می‌کند. او اضافه می‌کند که هوش مصنوعی «نحوه زندگی، کار، ارتباط و تعامل ما را متحول خواهد کرد. هنوز مشخص نیست که جهان به کدام سو می‌رود.»
اگر دستگاه io-اوپن‌ای‌آی حتی کسری از تأثیر آیفون را داشته باشد، احتمالاً می‌تواند در شکل‌دهی به نحوه تکامل عصر هوش مصنوعی نقش داشته باشد. من می‌پرسم امید او برای این همکاری چیست. او می‌گوید: «تجربه من تاکنون با آن، تجربه یک دوست مورد اعتماد و محبوب است، اما همچنین [به عنوان] ستایشگری از ایده‌های جدید.» او می‌گوید که «در زمان واقعی مشاهده کرده است که چگونه ایده‌ها از یک فکر به چند کلمه، به چند طرح، به چند داستان، و سپس به نمونه‌های اولیه، و سپس به نوع دیگری از نمونه اولیه تبدیل می‌شوند. و سپس چیزی که فکر می‌کنید: نمی‌توانم تصور کنم بهتر از این شود. سپس نسخه بعدی را می‌بینید که حتی بهتر است. فقط تماشای چیزی کاملاً جدید که متجلی می‌شود، چیز شگفت‌انگیزی است که باید به آن توجه کرد.»
مطمئناً این دستگاه جدید با دستگاه‌های ساخت اپل رقابت خواهد کرد؟ او طفره می‌رود و می‌گوید: «من همچنان به تیم رهبری در اپل بسیار نزدیک هستم. آن‌ها افراد بسیار خوبی هستند و من می‌خواهم آن‌ها نیز موفق شوند.»
پاول جابز، که فوربز (Forbes) ارزش دارایی او را ۱۵.۶ میلیارد دلار تخمین می‌زند، قبل از ملاقات با جابز در حوزه مالی کار می‌کرد. او که از دوستان و حامیان قدیمی کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهور سابق، است، یک فعال بشردوست است و در سال ۲۰۰۴ شرکت امرسون کالکتیو را تأسیس کرد. او می‌گوید این شرکت «در کارآفرینان و نوآورانی سرمایه‌گذاری می‌کند که با هدف و حس امکان‌پذیری هدایت می‌شوند.» آزادی مطبوعات و روزنامه‌نگاری مستقل از جمله اهدافی هستند که او از آن‌ها حمایت کرده است. «آزادی مطبوعات توسط متمم اول قانون اساسی محافظت می‌شود، و تا زمانی که این موضوع تغییر نکند، من به آن باور خواهم داشت.»
درباره «سیگنال‌گیت» (Signalgate) می‌پرسم، افشاگری اخیر مجله آتلانتیک، زمانی که یکی از اعضای دولت ترامپ به اشتباه جفری گلدبرگ، سردبیر مجله، را به یک گفتگوی گروهی در پلتفرم پیام‌رسان سیگنال درباره حمله قریب‌الوقوع ایالات متحده به یمن اضافه کرد. آیو می‌گوید: «یک روز شما را هم در یک بحث اضافه خواهم کرد.» من فکر می‌کنم: عالی است؛ امیدوارم یکی از آن‌ها که در آن درباره دستگاه جدید هوش مصنوعی اطلاعات فاش می‌کنید.
داستان سیگنال‌گیت واکنش خشمگینانه‌ای از سوی رئیس‌جمهور ایالات متحده را در پی داشت، که گلدبرگ را «حیله‌گر» نامید و چند هفته بعد او را برای مصاحبه دعوت کرد. پاول جابز می‌گوید: «بسیار مهم است که تأکید کنیم، با وجود داشتن اکثریت سهام آتلانتیک، من در بخش تجاری فعالیت دارم و نه در بخش تحریریه. ما به شدت معتقدیم که آزادی مطبوعات به این معنی است که آن‌ها آزادند حقیقت را آنطور که پیدا می‌کنند بنویسند و داستانی را آنطور که پیدا می‌کنند دنبال کنند. تأیید یا عدم تأیید آن به ما مربوط نیست.»
یکی دیگر از علاقه‌مندی‌های او – اصلاحات مهاجرتی، که مسیری برای شهروندی برای افرادی که به‌طور غیرقانونی در کودکی به آمریکا آورده شده‌اند فراهم می‌کند – نیز در کانون توجه است. پاول جابز از این گروه با عنوان «رویاپردازان» (Dreamers) یاد می‌کند: برخی تخمین‌ها تعداد کل آن‌ها را بیش از ۱ میلیون نفر می‌دانند. او می‌گوید: «آن‌ها جوهر آمریکا هستند. آن‌ها مشارکت‌کنندگان عظیمی در جامعه و اقتصاد هستند.» با این حال، «اکنون در خطرند»، زیرا کارگران بدون مدرک در سراسر ایالات متحده هدف قرار گرفته‌اند. او اضافه می‌کند که دولت ترامپ هنوز مشخصاً به دنبال «رویاپردازان» نرفته است، هرچند اگر این کار را انجام دهد، «به نظر من بی‌عدالتی بزرگی خواهد بود.»
وقت آن است که این دو عکس بگیرند، اما نه قبل از آن که چارلی، پسر آیو که در لاوفرام کار می‌کند، بیاید تا احوالپرسی کند. ما دفتر را ترک می‌کنیم و مسافتی کوتاه در بلوک پیاده‌روی می‌کنیم تا به یک سینمای تبدیل‌شده می‌رسیم، یکی از چندین ملکی که آیو در این منطقه خریده و بازسازی کرده است. سان‌فرانسیسکو پس از همه‌گیری کرونا رنج کشیده است و بسیاری از مردم به شهر بازنگشته‌اند؛ او و پاول جابز ماندند و همچنان در آنجا مستقر هستند. پاول جابز بخشی از یک گروه غیرانتفاعی بود که اخیراً موسسه هنر سان‌فرانسیسکو — و نقاشی دیواری عظیم دیه‌گو ریورا (Diego Rivera) آن — را از ورشکستگی نجات داد. او می‌گوید: «ما اطمینان خواهیم داد که این مکان برای عموم قابل دسترسی باقی بماند.» آیو اضافه می‌کند: «احساس می‌کنم به سان‌فرانسیسکو مدیونم.» او در چینگفورد، جنوب شرق انگلستان به دنیا آمد، اما بیش از یک دهه است که شهروند ایالات متحده است؛ سان‌فرانسیسکو بیش از ۳۰ سال است که خانه اوست. «من از زندگی در اینجا سود برده‌ام و چیزهای زیادی آموخته‌ام.»
واضح است که بین او و پاول جابز یک رابطه صمیمانه وجود دارد، اما این نباید تعجب‌آور باشد، با توجه به طول مدت دوستی آن‌ها. آیو می‌گوید: «جالب است. هرچه پیرتر می‌شوم، برای من، موضوع این است که "چه کسی"، نه "چه چیزی". روابط بسیار کمیاب و ارزشمند، به طور فزاینده‌ای گرانبها می‌شوند، اینطور نیست؟»