© احمد سالم/بلومبرگ
© احمد سالم/بلومبرگ

چگونه اسرائیل غزه را از خانه‌هایشان بیرون می‌کند

تحلیل فایننشال تایمز از دستورات تخلیه و تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که فلسطینیان به طور فزاینده‌ای در یک نوار باریک و متراکم از زمین فشرده می‌شوند.

فلسطینیان آواره در شرق خان یونس در جنوب نوار غزه در حال خواندن اعلامیه‌ای که ارتش اسرائیل برای تخلیه فوری بخش‌هایی از شهر قبل از حمله منتشر کرده است.
فلسطینیان آواره در شرق خان یونس در حال خواندن اعلامیه‌ای که ارتش اسرائیل برای تخلیه فوری بخش‌هایی از شهر پیش از حمله منتشر کرده است
© عبد الرحیم خطیب/dpa
نقشه غزه قبل از جنگ و پس از دستورات تخلیه، نشان‌دهنده کاهش فضای قابل استفاده برای هر نفر.

هشدارهای تخلیه ناگهانی می‌آیند: اعلامیه‌هایی که از آسمان فرو می‌ریزند، پیام‌های متنی که هزاران تلفن را به صدا در می‌آورند، و نقشه‌های گیج‌کننده در شبکه‌های اجتماعی که مسیرهایی را به سمت ویرانی و ناامیدی بیشتر نشان می‌دهند.

ارتش اسرائیل این‌ها را «دستورات تخلیه» می‌نامد و می‌گوید هدفشان دور نگه داشتن غیرنظامیان از آسیب است. اما برای ۲.۱ میلیون نفر از مردم غزه، این دستورات پیشگام رنج هستند: آوارگی‌های مکرر، عجله‌ای نومیدانه برای جمع‌آوری کودکان و سالمندان، و سپس یک حرکت آهسته و تحقیرآمیز به سمت گوشه ویران‌شده بعدی این منطقه محاصره‌شده.

فایننشال تایمز صدها مورد از این دستورات تخلیه را تحلیل کرده است، از جمله حدود ۳۰ مورد که از زمان شکسته شدن آتش‌بس با حماس توسط اسرائیل در ماه مارس صادر شده‌اند. در مجموع، این دستورات نشان می‌دهند که چگونه اسرائیل — که به ارتش خود اختیار اشغال کل نوار غزه را داده است — شکل غزه را تغییر داده و زمین کمتری را برای فلسطینیان باقی گذاشته است.

فایننشال تایمز دریافت که بیش از چهار پنجم غزه — که حتی پیش از جنگ آغاز شده توسط حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس، یکی از پرجمعیت‌ترین مناطق جهان بود — اکنون تحت پوشش مناطق نظامی و دستورات تخلیه اسرائیل قرار دارد.

اما اسرائیل کار خود را تمام نکرده است. دولت بنیامین نتانیاهو پیشنهاد کرده است که تمام جمعیت را در یک گوشه کوچک در جنوب غزه در امتداد مرز با مصر محصور کند، و بقیه منطقه غیرقابل دسترس شود.

ناظران بین‌المللی هشدار داده‌اند که مجبور کردن مردم غزه به سمت جنوب — به یک بیابان خشک و بایر بدون آب لوله‌کشی، برق یا حتی بیمارستان — به منزله پاکسازی قومی است. فلسطینیان می‌ترسند که این پیش‌درآمدی برای اخراج کامل آنها از غزه باشد.

بتسلئیل اسموتریچ، وزیر دارایی راست افراطی نتانیاهو، در کنفرانسی در ماه مه گفت: «ظرف چند ماه... غزه نابود خواهد شد. شهروندان غزه در جنوب متمرکز خواهند شد.»

اسرائیل پیش از این بخش زیادی از شمال غزه را با خاک یکسان کرده است. اما اکنون هفته‌هاست که نیروهای اسرائیلی منطقه جنوب کریدور موراگ را نیز تخریب می‌کنند. این کریدور به نام یک شهرک اسرائیلی است که بین سال‌های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۵ وجود داشت، زمانی که اسرائیل پس از دهه‌ها اشغال خشونت‌آمیز و پرهزینه از غزه خارج شد.

آنچه باقی مانده، فاقد منابع لازم برای حفظ زندگی انسانی است: شهر رفح که زمانی پررونق بود، عمدتاً به تلی از آوار تبدیل شده، زمین‌های شنی اطراف آن بیابان و بدون درخت هستند. نه آب شیرین وجود دارد و نه برق.

در حال حاضر، کریدور موراگ، ویرانه‌های رفح را از شهر بزرگ دیگری، خان یونس، که زمانی سنگر حماس محسوب می‌شد و اسرائیل غیرنظامیان را مجبور به ترک آن کرده، جدا می‌کند.

تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که اسرائیل در حال آماده‌سازی زمین‌های جنوب کریدور برای حضور طولانی‌مدت است. بخش‌های وسیعی پاکسازی و برای آنچه به نظر می‌رسد پایگاه‌های نظامی هستند، آماده شده‌اند، که با خاکریزهای خاکی و وسایل نقلیه پارک شده در نزدیکی آنها محافظت می‌شوند.

نقشه‌ای که توسط نیروهای دفاعی اسرائیل به اشتراک گذاشته شده، نشان می‌دهد که سه نقطه توزیع کمک در امتداد این کریدور، به عنوان بخشی از یک طرح بحث‌برانگیز که در روزهای اخیر اجرایی شده، راه‌اندازی شده است؛ در این طرح، مزدوران خارجی و سربازان اسرائیلی بر توزیع تدارکات نظارت می‌کنند.

سازمان ملل هشدار داده است که این پیش‌درآمدی برای آوارگی گسترده است، زیرا تمرکز نقاط توزیع در امتداد کریدور، خانواده‌های گرسنه را مجبور خواهد کرد که زمین‌های خود را در شمال رها کرده و سفر خطرناک به سمت جنوب را انجام دهند.

آنچه در انتظار آنهاست، تراکم خفه‌کننده جمعیت است، یکی از متراکم‌ترین تجمع‌های انسانی در جهان. برخلاف سایر مناطق شهری پرجمعیت، مانند محله‌های فقیرنشین آسیای جنوبی، هیچ سیستم بهداشتی و آب لوله‌کشی وجود ندارد.

حتی با سخاوتمندانه‌ترین محاسبات، هر غیرنظامی جنگ‌زده غزه، فضایی فیزیکی کمتر از یک اتاق کوچک برای زنده ماندن خواهد داشت.

با کسر زمین‌های غیرقابل استفاده — که شامل آوار، باتلاق‌ها، جاده‌ها و زباله‌دان‌ها می‌شود — فضای باقی‌مانده برای هر فلسطینی می‌تواند حتی کمتر باشد. در بدترین محاسبات، ممکن است به اندازه یک کاناپه نشیمن باشد.

این تراکم جمعیتی اسفناک، غیربهداشتی و خطرناک، هدف اعلام‌شده اسموتریچ، وزیر دارایی، است که او آن را گامی لازم برای دستیابی به هدفی دیرینه راست افراطی اسرائیل می‌داند: اخراج فلسطینیان از غزه برای همیشه.

او گفت: «با درک اینکه هیچ امیدی وجود ندارد، و چیزی برای جستجو در غزه نیست»، آنها تصمیم به ترک و رها کردن زمین خود به اسرائیل خواهند گرفت. «آنها کاملاً ناامید خواهند شد.»

تولید گرافیکی اضافی توسط گاکو ایتو و ایان بات