یک مقام ارشد ایرانی به آکسیوس گفت که ایران آمادگی خود را برای توافق هسته‌ای با آمریکا بر اساس ایده ایجاد یک کنسرسیوم منطقه‌ای غنی‌سازی اورانیوم نشان می‌دهد، به شرطی که این کنسرسیوم در خاک ایران مستقر باشد.
چرا این موضوع اهمیت دارد:
کنسرسیوم منطقه‌ای غنی‌سازی، یکی از عناصر کلیدی در پیشنهادی است که فرستاده کاخ سفید، استیو ویتکوف، روز شنبه به ایران ارائه داد. این تلاش برای تطبیق موضع پرزیدنت ترامپ مبنی بر عدم اجازه به ایران برای غنی‌سازی اورانیوم و اصرار تهران بر ادامه غنی‌سازی در خاک خود است.
نکته قابل توجه:
مقام ارشد ایرانی به آکسیوس گفت: "اگر کنسرسیوم در قلمرو ایران فعالیت کند، ممکن است قابل بررسی باشد. با این حال، در صورتی که خارج از مرزهای کشور مستقر شود، قطعاً محکوم به شکست است."
- این پاسخ نشان می‌دهد که تهران ممکن است پیشنهاد ویتکوف را به طور کامل رد نکند، بلکه به دنبال مذاکره بر سر جزئیات دقیق آن باشد.
- آکسیوس اولین بار جزئیات پیشنهاد ویتکوف را روز دوشنبه گزارش کرد.
جزئیات بیشتر:
این پیشنهاد به وضوح مکان استقرار کنسرسیوم را تعریف نمی‌کند.
- در تئوری، این کنسرسیوم شامل آمریکا، ایران و کشورهایی مانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر و حتی ترکیه خواهد بود.
- این کنسرسیوم سوخت هسته‌ای را برای کشورهایی که مایل به توسعه برنامه‌های هسته‌ای غیرنظامی هستند، تأمین کرده و توسط بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) نظارت خواهد شد.
در میان سطور:
ممکن است مسیری وجود داشته باشد که از طریق آن آمریکا بتواند اعلام کند ایران مجاز به غنی‌سازی اورانیوم نیست – زیرا غنی‌سازی به مرور زمان تحت نظارت یک گروه گسترده‌تر و نه فقط دولت ایران خواهد بود – و ایران نیز بتواند ادعا کند خط قرمز خود در مورد غنی‌سازی را حفظ کرده است.
- اما توافق بر سر شرایطی که هر دو طرف بتوانند بپذیرند، یک چالش خواهد بود، چه رسد به تأسیس واقعی چنین کنسرسیومی.
تصویر کلی:
طبق پیشنهاد آمریکا، توافق هسته‌ای بر ایجاد یک کنسرسیوم منطقه‌ای غنی‌سازی تحت این شرایط تمرکز خواهد کرد:
- ایران مجاز به توسعه قابلیت‌های غنی‌سازی داخلی فراتر از آنچه برای اهداف غیرنظامی لازم است، نخواهد بود.
- پس از امضای توافق، ایران باید به طور موقت غلظت غنی‌سازی خود را به ۳٪ کاهش دهد. این دوره در مذاکرات مورد توافق قرار خواهد گرفت.
- تأسیسات زیرزمینی غنی‌سازی ایران باید برای مدت زمانی که طرفین توافق می‌کنند "غیرعملیاتی" شوند.
- فعالیت غنی‌سازی در تأسیسات رو زمینی ایران به طور موقت به سطحی محدود خواهد شد که برای سوخت راکتورهای هسته‌ای مورد نیاز است.
آنچه باید در نظر داشت:
آمریکا هنوز منتظر دریافت پاسخ ایران به این پیشنهاد در روزهای آینده است.
- مقامات ایرانی پیش از این گفته‌اند که خواستار شفافیت بیشتر در مورد زمان و چگونگی لغو تحریم‌های آمریکا تحت این پیشنهاد هستند.
- منابع می‌گویند دور ششم مذاکرات هسته‌ای بین فرستاده کاخ سفید، استیو ویتکوف، و وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، ممکن است این آخر هفته در خاورمیانه برگزار شود.