
واشنگتن – کاخ سفید گزارشها مبنی بر اینکه آخرین پیشنهاد ایالات متحده به ایران اجازه خواهد داد در کوتاهمدت مقداری غنیسازی سوخت هستهای داشته باشد را به طور کامل تکذیب نکرد، اما تأکید کرد که هدف نهایی آن همچنان توقف کامل غنیسازی اورانیوم تهران است.
کارولین لیویت، دبیر مطبوعاتی، روز سهشنبه به خبرنگاران گفت که پرزیدنت دونالد ترامپ «موضع خود را در تروث سوشال بسیار روشن بیان کرد» و به پست یک روز قبل او اشاره کرد که در آن گفته بود توافق احتمالی «هیچ غنیسازی اورانیوم» را مجاز نخواهد دانست.
لیویت افزود که استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ در خاورمیانه، «یک پیشنهاد بسیار مفصل و قابل قبول به رژیم ایران فرستاده است که رئیسجمهور امیدوار است آن را بپذیرند. و در غیر این صورت، با عواقب وخیمی روبرو خواهند شد.»
ترامپ همچنان بر این نکته پافشاری میکند که طبق توافق احتمالی، ایران اجازه غنیسازی اورانیوم را نخواهد داشت، اورانیومی که برای راکتورهای هستهای غیرنظامی مورد نیاز است اما در صورت غنیسازی به سطوح بالاتر میتواند برای تولید تسلیحات هستهای نیز استفاده شود. اما پست دوشنبه او — که به گفته المانیتور پس از جلسه کاخ سفید در مورد ایران منتشر شد — با گزارشی از آکسیوس در همان روز متناقض است.
بر اساس گزارش این رسانه آمریکایی، ویتکاف روز شنبه به ایرانیها پیشنهادی ارائه کرده که به موجب آن غنیسازی اورانیوم در سطوح پایین در خاک ایران برای مدت نامشخصی مجاز خواهد بود. این پیشنهاد همچنین ایران را از توسعه قابلیتهای غنیسازی داخلی ناسازگار با اهداف غیرنظامی منع میکند و خواستار تعطیلی تأسیسات زیرزمینی غنیسازی آن «برای مدت زمانی مورد توافق طرفین» میشود.
نیویورک تایمز روز سهشنبه گزارش داد که این پیشنهاد اجازه غنیسازی محدود را میدهد در حالی که ایالات متحده به ایران در ساخت راکتورهای هستهای کمک میکند و با کشورهایی از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای یک کنسرسیوم منطقهای غنیسازی مذاکره میکند. ایران موظف خواهد بود پس از دریافت «هر گونه مزایایی از این وعدهها»، تمام غنیسازی را متوقف کند.
پیشنهاد ایالات متحده برای ارائه یک راهحل میانی به ایران طراحی شده است، کشوری که میگوید با هیچ توافقی که آن را ملزم به برچیدن کامل برنامه غنیسازی هستهای خود کند، موافقت نخواهد کرد. برخی ناظران گمانهزنی کردند که پست دوشنبه ترامپ با مضمون «عدم غنیسازی» قصد توصیف یک توافق نهایی را داشت تا پیشنهادی برای یک توافق موقت.
گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) نشان داد که ایران ذخیره اورانیوم غنیشده خود تا ۶۰ درصد – کمی پایینتر از سطح تسلیحاتی – را از زمان آخرین گزارش این نهاد نظارتی سازمان ملل در ماه فوریه، به طور قابل توجهی افزایش داده است. گفته میشود این مقدار برای ساخت حدود ۱۰ سلاح در صورت غنیسازی بیشتر کافی است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در جریان سفر به لبنان روز سهشنبه گفت که پیشنهاد آمریکا «ابهامات و سؤالات بسیاری دارد». او افزود که توانایی ایران برای غنیسازی اورانیوم در خاک خود «خط قرمز» است و تهران در روزهای آینده پاسخ خود را ارسال خواهد کرد.
هر توافقی که اجازه غنیسازی را بدهد، احتمالاً با مخالفت شدید تندروهای کنگره در ایران مواجه خواهد شد که بیشتر آنها جمهوریخواه هستند، اما برخی دموکراتها نیز که با توافق هستهای سال ۲۰۱۵ که ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود آن را کنار گذاشت، مخالفت کردند، از این دسته هستند.
روز دوشنبه، چاک شومر (نماینده دموکرات نیویورک)، رهبر اقلیت سنا، به ترامپ در مورد دستیابی به یک «توافق جانبی» با ایران هشدار داد.
شومر در ویدیویی که در شبکههای اجتماعی منتشر کرد، گفت: «وقتی صحبت از مذاکره با دولت تروریست ایران میشود، ترامپ کاملاً گیج است. یک روز محکم صحبت میکند، روز دیگر عقبنشینی میکند.»
به گفته یک مقام ارشد آمریکایی، ایالات متحده و ایران آخرین دور مذاکرات هستهای خود را در ۲۳ مه در رم با توافق بر سر دیدار مجدد در آینده نزدیک به پایان رساندند. تاریخی برای دور بعدی تعیین نشده است.