دولتهای اروپایی برای مذاکرات حساس و پرمخاطره با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، آماده میشوند؛ مذاکراتی که دفاع، اقتصاد و امنیت قاره را در معرض خطر قرار خواهد داد.
طرحهای بزرگ برای ساخت «اروپایی مستقل» به تعویق افتاده است؛ چرا که مقامات در تلاشند تا حمایت ترامپ را در طول پنج هفته مذاکرات فشرده بر سر اوکراین، تجارت فراآتلانتیک و تعهد آمریکا به ناتو حفظ کنند.
مذاکرهکنندگان اروپایی به طور فزایندهای نگرانند که رئیسجمهور آمریکا در یک حوزه امتیازاتی را در ازای حمایت در حوزه دیگر درخواست کند و اتحادیه اروپا را وادار به قربانی کردن ارزشهای اصلی خود یا پذیرش یک گسست قاطع با واشنگتن کند.
جوزپ بورل، دیپلمات ارشد سابق اتحادیه اروپا که در نوامبر (آذر) از سمت خود کنارهگیری کرد، گفت: «تمام این بحرانها، همزمان: این یک توفان تمامعیار است. او ممکن است تلاش کند تا ما را تحت فشار قرار دهد و میتواند ما را از هر سه جهت به گوشه راندن.»
وی افزود: «او ممکن است به ما بگوید: 'اگر یک معامله تجاری خوب به من ندهید، پس از اوکراین حمایت نخواهیم کرد.' یا 'اگر من را به حمایت از اوکراین سوق دهید، پس به الزامات خود برای افزایش هزینههای نظامیتان برای ناتو اضافه خواهیم کرد،' به عنوان مثال.»
مقامات ارشد اتحادیه اروپا سناریوهای بدترین حالت را در هر سه جنبه مورد بحث قرار دادهاند. این سناریوها شامل تعلیق کامل حمایت آمریکا از اوکراین، قطع اطلاعات و جلوگیری از ارائه تسلیحات خریداری شده از آمریکا توسط کشورهای اروپایی؛ یک جنگ تجاری تمام عیار با پیامدهای فاجعهبار برای رشد اقتصادی؛ و عقبنشینی سریع نیروهای آمریکایی و توانمندیهای نظامی از اروپا میشود.
یکی از مقامات ارشد اتحادیه اروپا گفت: «این موضوع از سناریوهای بهترین حالت به کنترل آسیب تغییر یافته است. در مورد تجارت، دفاع و اوکراین، انتخاب بین یک نتیجه بد و یک نتیجه بسیار بد است.»
ترامپ ابتدا ۱۱ روز دیگر در نشست سران G7 در کانادا با رهبران اروپایی دیدار خواهد کرد، جایی که مقامات انتظار دارند رئیسجمهور آمریکا حمایت خود از اوکراین و برنامه تحریمهای روسیه را روشن کند. پایتختهای اروپایی خواهان تعهد ترامپ به حمایت مستمر از کییف هستند، اما نگرانند که او به دنبال یک توافق صلح باشد که اوکراین و بقیه اروپا را در برابر تجاوزات آتی روسیه آسیبپذیر سازد.
یک هفته بعد، رهبران ناتو در لاهه گرد هم میآیند، و پایتختهای اروپایی امیدوارند که وعدههایشان برای افزایش هزینههای دفاعی، ترامپ را متقاعد کند تا حمایت آمریکا از دفاع اروپا را حفظ کند و او را از کاهش استقرار نیروها و تسلیحات خود باز دارد.
روز بعد، رهبران اتحادیه اروپا برای نشست سران در بروکسل تشکیل جلسه میدهند؛ آنها میدانند که کمتر از دو هفته فرصت دارند تا با ترامپ یک توافق تجاری مذاکره کنند تا از تعرفههای ۵۰ درصدی که میتواند اقتصاد قاره را ویران کند، اجتناب ورزند.
یک دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا گفت: «ما [اوکراین، دفاع اروپا و تجارت] را مسائل جداگانه میبینیم، اما ترامپ فقط همان چهرههایی را میبیند که سؤالات آزاردهنده مختلفی را به او ارائه میدهند. او قرار نیست با آنها در زمینههای مختلف متفاوت برخورد کند.»
آنها افزودند: «بنابراین ما اساساً یک پست [شبکههای اجتماعی] یا یک اظهارنظر در کنفرانس مطبوعاتی با فاجعه در سه مسئله حیاتی برای اروپا فاصله داریم: دفاع، اقتصاد و امنیت. و به همین دلیل است که همه اینقدر مضطرب هستند.»
دیپلماتها و مقامات گفتند که ترس از اینکه ترامپ این مسائل را در یک مذاکره واحد جمع کند و از عدم پیشرفت در یک زمینه برای مجازات بلوک در زمینه دیگر استفاده کند، مبرمترین نگرانی بروکسل است.
مقامات مطلع از مذاکرات گفتند که جلسات اخیر سفرای ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا با نگرانی در مورد فقدان گزینههای موجود برای این بلوک همراه بوده است. آنها گفتند که قاطع بودن در یک زمینه خطر واکنش منفی در زمینه دیگر را به همراه دارد.
یکی از مقامات گفت: «[این بحثها] واقعاً سوررئال است. پاسخ به همه مشکلات بزرگی که با آن مواجهیم: آمریکا است. و آمریکا قرار است نزدیکترین متحد ما باشد.»
تلاش دیرینه فرانسه برای استقلال بیشتر اروپا از آمریکا از زمان انتخاب مجدد ترامپ در نوامبر گذشته (آذر ۱۴۰۳) حامیان بیشتری پیدا کرده است.
اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، هفته گذشته در سخنرانی خود گفت: «دوره بزرگ بعدی ما، پروژه بزرگ وحدتبخش بعدی، در مورد ساخت اروپایی مستقل است.»
با این حال، به طور خصوصی، دیپلماتهای کشورهای عضو و مقامات اتحادیه اروپا عمیقاً نگرانند که چگونه آسیبپذیریهای منطقه ممکن است کشورهایی را که از «استقلال راهبردی» حمایت میکنند، از آنهایی که معتقدند رابطه فراآتلانتیک باید به هر قیمتی دفاع شود، جدا کند.
جورجیا ملونی، نخستوزیر ایتالیا، شاید نزدیکترین متحد سیاسی ترامپ در اروپا، هفته گذشته گفت: «رابطه با آمریکا برای حفظ قدرت غرب اساسی است. سرنوشت ما به هم گره خورده است.»
ملونی گفت: «[گفتوگو با واشنگتن] باید با خرد و عقل سلیم و با رویکردی سیاسیتر تا بوروکراتیک ادامه یابد.»
آلکساندرا دِ هوپ شفر، رئیس صندوق مارشال آلمان، گفت که پایتختهای اروپایی اکنون رویکرد «واقعبینانهتری» نسبت به روابط فراآتلانتیک دارند.
اما او افزود: «منافع مشترک ما چیست؟ ما هرگز واقعاً این گفتگو را نداشتهایم… پیشنهاد باید از بروکسل بیاید و تا آنجا که میدانم، آنها هنوز آماده نیستند.»
مواضع متغیر ترامپ هماهنگی پاسخها را در بین ۲۷ کشور عضو در این سه موضوع پیچیدهتر کرده است.
نشانههایی مبنی بر اینکه ترامپ از ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، بیتاب شده است، امیدهایی را ایجاد کرده که او حتی ممکن است از تحریمهای بیشتری علیه مسکو حمایت کند. او از تلاشهای شرکای ناتو برای افزایش هزینهها تمجید کرده، اما همچنین تهدید به خروج نیروها از اروپا را نیز مطرح کرده است. و چرخشهای متعدد او در مورد تهدیدات تعرفهای بسیاری را به این فکر انداخته است که چقدر باید او را جدی گرفت.
فون در لاین در سخنرانی هفته گذشته خود گفت: «ما نمیتوانیم اجازه دهیم که یک بار دیگر به این مغالطه دچار شویم که توفان خواهد گذشت. اینکه اوضاع به حالت قبل برمیگردد: اگر فقط جنگ تمام شود، یا یک توافق تعرفهای انجام شود، یا انتخابات بعدی نتیجه متفاوتی داشته باشد. نه، اینطور نخواهد شد.»
در حالی که هدف بلندمدت اروپای خودمختارتر ممکن است در میان پایتختهای اروپایی در حال گسترش باشد، اما راهکار کوتاهمدت برای حفظ آمریکا در کنار قاره در حالی که آینده جایگزین خود را توسعه میدهد، دشوار است.
یک مقام ارشد اتحادیه اروپا که در این بحثها شرکت داشت، گفت: «آیا ما در مشکل هستیم؟ بله. ما در مشکل هستیم.»
گزارش تکمیلی از گولیانا ریکوزی در رم.