برنامه‌های دولت «کیر استارمر» برای مدرن‌سازی و احتمالاً گسترش زرادخانه هسته‌ای بریتانیا، که در «بازنگری دفاعی استراتژیک» (SDR) سال 2025 رونمایی شد، تلاش‌های بین‌المللی عدم اشاعه را به شدت تضعیف می‌کند. این برنامه‌ها مسابقه تسلیحات هسته‌ای جهانی را که توسط ایالات متحده، چین و روسیه هدایت می‌شود، تشدید خواهد کرد و شانس استقرار و انفجار بمب‌های هسته‌ای با قدرت کمتر که «هسته‌ای تاکتیکی» نامیده می‌شوند را در مناطق درگیری افزایش می‌دهد.
این مسیر خطرناک تنها به یک سو رهنمون می‌شود: به سمت عادی‌سازی جنگ هسته‌ای.
این پیشنهادات غیرقابل قبول، فرسنگ‌ها با روزهایی فاصله دارد که «رابین کوک»، وزیر امور خارجه کارگر از سال 1997 تا 2001، از خلع سلاح هسته‌ای یک‌جانبه حمایت کرد و به توقف بمب‌های ثقلی هوایی بریتانیا کمک نمود. اینها ادامه یک سیاست بازدارندگی منسوخ، غیرانسانی، غیراخلاقی و بالقوه ناقض قوانین بین‌المللی هستند که بریتانیای با کمبود بودجه به سختی می‌تواند از پس هزینه‌های آن برآید، در اجرای آن با هزینه و زمان مقرر با مشکل مواجه خواهد شد، و توهمات مربوط به جایگاه قدرت جهانی این کشور را تداوم می‌بخشد.
توجیه استارمر برای صرف 15 میلیارد پوند اضافی برای کلاهک‌های هسته‌ای چهار زیردریایی کلاس «دریدنات» که هنوز ساخته نشده‌اند و هزینه‌شان 41 میلیارد پوند و در حال افزایش است، این است که جهان – و تهدید – تغییر کرده است. اما از نظر تسلیحات هسته‌ای، واقعاً تغییری نکرده است. حتی با کاهش تنش‌های جنگ سرد، هشت کشور دیگر دارای تسلیحات هسته‌ای شناخته‌شده – ایالات متحده، روسیه، چین، فرانسه، هند، پاکستان، کره شمالی و اسرائیل – به زرادخانه‌های خود چسبیدند. برخی نیز آنها را گسترش دادند.
امروز، با وخیم‌تر شدن دوباره محیط امنیتی جهانی، دولت‌هایی که تعهد به پیگیری خلع سلاح هسته‌ای «با حسن نیت» تحت ماده شش «معاهده عدم اشاعه هسته‌ای» (NPT) سال 1970 را نادیده گرفتند، دلایل جدیدی برای ادامه این روند می‌یابند. بریتانیا نباید شکست دهه‌ها طولانی خود در احترام به روح این معاهده را تشدید کند. تأکید SDR بر اینکه «رهبری مستمر بریتانیا در NPT ضروری است» با توجه به مقاصد دولت، غیرصادقانه به نظر می‌رسد.
SDR اعتراف می‌کند که NPT، که سال آینده مورد بازنگری قرار می‌گیرد، در آستانه شکست است. این سند می‌گوید: «ساختارهای تاریخی برای حفظ ثبات استراتژیک و کاهش خطرات هسته‌ای با تصویر امنیتی در حال تحول همگام نبوده‌اند. با انقضای «نیو استارت» [معاهده کاهش تسلیحات استراتژیک ایالات متحده-روسیه در سال 2010] در فوریه 2026، آینده کنترل تسلیحات استراتژیک – حداقل در میان‌مدت – امیدوارکننده به نظر نمی‌رسد.»
این یک دست‌کم‌گرفتن به اندازه یک موشک ترايدنت است. اشاعه هسته‌ای بار دیگر یک مشکل بزرگ است. ایالات متحده تخمین می‌زند طی 30 سال 2 تریلیون دلار صرف توسعه تسلیحات کند. «دونالد ترامپ» در ماه فوریه گفت که می‌خواهد «غیر هسته‌ای سازی» کند. حدس بزنید! او دقیقاً برعکس عمل می‌کند. کاخ سفید به دنبال افزایش 29 درصدی بودجه سالانه تسلیحات اداره ملی امنیت هسته‌ای به 25 میلیارد دلار است، در حالی که بودجه هنر، علوم و کمک‌های خارجی را کاهش می‌دهد. این علاوه بر چندین برنامه تسلیحاتی چند میلیارد دلاری پنتاگون است.
نیروی ضربتی هسته‌ای چین از سال 2020 بیش از دو برابر شده است، برخی از آنها به سوی تایوان نشانه رفته‌اند. قابلیت‌های در حال گسترش روسیه شامل یک موشک مافوق صوت با قابلیت هسته‌ای است که اخیراً به اوکراین شلیک شد. و طرح «گنبد طلایی» ترامپ، تعهدات قبلی در زمینه دفاع ضد موشکی را بر هم می‌زند. با پیوستن به اشاعه‌گران، بریتانیای ریاکار سیگنالی بدبینانه به ایران، عربستان سعودی و دیگرانی که جاه‌طلبی‌های هسته‌ای فرضی آنها را مخالف می‌داند، ارسال می‌کند.
یک سناریوی آینده به ویژه هولناک است: احتمال معرفی مجدد تسلیحات هسته‌ای هواپرتاب توسط بریتانیا برای اولین بار از زمانی که کوک آنها را متوقف کرد. این می‌تواند شامل خرید جنگنده‌های F-35A آمریکایی و تجهیز آنها به بمب‌های B61-12 طراحی‌شده توسط ایالات متحده باشد. این بمب‌ها دارای قدرت انفجاری متغیر هستند و می‌توانند به صورت تاکتیکی، علیه یک هدف در میدان نبرد، یک مقر فرماندهی یا یک شهر استفاده شوند. آنها می‌توانند از راه دور، با استفاده از پهپادهای بدون سرنشین پرتاب شوند. آنها چشم‌انداز جنگ هسته‌ای را به طور قابل‌ملاحظه‌ای نزدیک‌تر می‌کنند.
استارمر به شدت بر این ادعای بازنگری تکیه دارد که «اجبار هسته‌ای» روسیه بزرگترین تهدید پیش روی بریتانیا است. حتی اگر این درست باشد، هیچ مقداری از موشک‌ها و بمب‌های هسته‌ای ممکن است کافی نباشد اگر اراده سیاسی برای مقابله مستقیم با «ولادیمیر پوتین» وجود نداشته باشد، به عنوان مثال با استقرار نیروهای متعارف ناتو برای دفاع از اوکراین و پاسخ قاطع به حملات ترکیبی به بریتانیا. مانند «جو بایدن»، رئیس جمهور سابق ایالات متحده، استارمر اعتبار زیادی به تهدیدات خام مسکو می‌دهد. پوتین می‌داند که اگر دکمه هسته‌ای را فشار دهد، در مقابل خودش منفجر خواهد شد. او بسیاری چیزها هست – اما خودکشی نیست.
این همان معمای اصلی تئوری بازدارندگی هسته‌ای است. بمباران هسته‌ای یک دشمن دارای سلاح هسته‌ای، خودویرانگری را تضمین می‌کند (به همین دلیل هند و پاکستان ماه گذشته از جنگ تمام‌عیار اجتناب کردند). و تهدیدات هسته‌ای علیه کشورها و دشمنانی که فاقد سلاح هسته‌ای هستند، بی‌اثر است. همانطور که اوکراین نشان می‌دهد، آنها سرسخت‌تر می‌شوند. به عنوان یک سلاح، باج‌گیری هسته‌ای بیش از حد بزرگنمایی شده است. ترس از بمب‌های هسته‌ای بریتانیا مانع حمله آرژانتین به جزایر فالکلند در سال 1982 نشد. بمب‌های هسته‌ای نتوانستند القاعده را در سال 2001 یا حماس را در سال 2023 متوقف کنند. پس چرا اصلاً بمب هسته‌ای داشته باشیم؟
حفظ تسلیحات هسته‌ای در سطوح فعلی یا افزایش‌یافته، بریتانیا را ایمن‌تر نمی‌کند. استفاده از آنها غیراخلاقی، غیرمنطقی و فاجعه‌بار خواهد بود. آنها به طرز فجیعی گران‌قیمت هستند و منابعی را مصرف می‌کنند که بریتانیا، که این هفته نیز با کاهش‌های دردناک خزانه داری روبرو است، می‌توانست به طور منطقی‌تر برای ساخت بیمارستان‌ها و مدارس و تجهیز مناسب نیروهای مسلح خود استفاده کند.
اینکه بازدارندگی بریتانیا در عمل چقدر از ایالات متحده مستقل است، نامشخص است. آیا استارمر یا ترامپ حرف آخر را در مورد استفاده از آن می‌زنند؟ رازداری رسمی مانع از بررسی دموکراتیک کافی می‌شود. و این ایده که جنگ هسته‌ای، پس از شکسته شدن تابو، ممکن است به نحوی مهار یا محدود شود، یک بلیط سریع به سوی نابودی است. خلع سلاح تدریجی، نه تسلیح مجدد، تنها راه فرار از این کابوس است.
SDR از دولت خواسته است تا یک کمپین روابط عمومی برای متقاعد کردن مردم بریتانیا در مورد «ضرورت» یک زرادخانه هسته‌ای راه‌اندازی کند. نه ممنون. در حالی که روسیه بار دیگر نگرانی‌های جنگ هسته‌ای را افزایش می‌دهد، آنچه مورد نیاز است آموزش عمومی در مورد خطرات اشاعه تسلیحات است. مردم نگران همه چیز هستند، از یک فوریت اقلیمی جهانی گرفته تا هزینه زندگی. اما آنچه در اینجا مورد بحث قرار می‌گیرد، هزینه جهانی مرگ است.
جنگ هسته‌ای فوری‌ترین تهدید برای حیات روی زمین است. ابتدا نگران آن باشید. این یک میانبر به سوی آخرالزمان است – همین حالا.
سایمون تیزدال، مفسر امور خارجی گاردین است.