رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. (عکس: D. Calma/IAEA)
رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. (عکس: D. Calma/IAEA)

بیانیه مقدماتی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای حکام

(همانطور که برای ارائه آماده شده است)

خانم رئیس،

در طول ماه‌های گذشته، من با جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا همکاری نزدیک و فشرده‌ای داشته‌ام و از طریق مشاوره‌های فعال، از مذاکرات دوجنابه آن‌ها برای یافتن توافقی دوجانبه قابل قبول حمایت کرده‌ام که ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کند.

هفته گذشته به قاهره سفر کردم و در آنجا با جناب آقای عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر، و همچنین جناب آقای بدر عبدالعاطی، وزیر امور خارجه مصر، و جناب آقای عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، دیدار کردم. از مصر برای مشارکت سازنده در این زمینه سپاسگزارم.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نقش مهم و بی‌طرفانه‌ای در رسیدگی به این موضوع دشوار و حساس ایفا می‌کند و در راستی‌آزمایی هرگونه توافق جدید، نقشی ضروری خواهد داشت.

گزارش فصلی من در مورد "توافق پادمان‌های معاهده عدم اشاعه (NPT) با جمهوری اسلامی ایران" پیش روی شماست. این گزارش در پاسخ به قطعنامه شورای حکام در نوامبر سال گذشته، حاوی ارزیابی جامع و به‌روزشده‌ای در ارتباط با مسائل باقی‌مانده گذشته و حال در مورد برنامه هسته‌ای ایران است.

همانطور که می‌دانید، آژانس ذرات اورانیوم دست‌ساز را در هر یک از سه مکان اعلام‌نشده در ایران – در ورامین، مریوان و تورقوزآباد – که در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ دسترسی‌های تکمیلی در آن‌ها انجام دادیم، یافت. از آن زمان، ما از ایران درخواست توضیح و شفاف‌سازی در مورد وجود این ذرات اورانیوم داشته‌ایم، از جمله از طریق تعدادی جلسات و مشاوره‌های سطح بالا که شخصاً در آن‌ها حضور داشته‌ام.

متاسفانه، ایران بارها یا به سوالات آژانس پاسخ نداده است یا پاسخ‌های فنی معتبر ارائه نکرده است. همچنین تلاش کرده است مکان‌ها را پاکسازی کند که این امر فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس را مختل کرده است.

ارزیابی جامع آژانس از آنچه اتفاق افتاده است – بر اساس ارزیابی فنی ما از تمامی اطلاعات مرتبط با پادمان‌های موجود – ما را به این نتیجه رسانده است که این سه مکان، و سایر مکان‌های احتمالی مرتبط، بخشی از یک برنامه هسته‌ای ساختاریافته و اعلام‌نشده بودند که ایران تا اوایل دهه ۲۰۰۰ آن را انجام می‌داده و برخی فعالیت‌ها از مواد هسته‌ای اعلام‌نشده استفاده می‌کرده‌اند.

در نتیجه این امر، آژانس همچنین به این نتیجه می‌رسد که ایران مواد هسته‌ای و فعالیت‌های مرتبط با هسته‌ای را در این سه مکان اعلام‌نشده در ایران، اظهار نکرده است. در نتیجه این موضوع، آژانس قادر به تعیین اینکه آیا مواد هسته‌ای مرتبط هنوز خارج از پادمان‌ها هستند یا خیر، نیست.

علاوه بر این، تصمیم یکجانبه ایران برای توقف اجرای کد ۳.۱ اصلاح شده، منجر به کاهش قابل توجهی در توانایی آژانس برای راستی‌آزمایی این شده است که آیا برنامه هسته‌ای ایران کاملاً صلح‌آمیز است یا خیر، و همچنین با تعهدات قانونی آن که در ماده ۳۹ توافق پادمان‌های ایران و ترتیبات فرعی آن ذکر شده است، مغایرت دارد.

انباشت سریع اورانیوم با غنای بالا – همانطور که در گزارش دیگر من که پیش روی شماست "راستی‌آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد" به تفصیل آمده است – نگرانی جدی ایجاد می‌کند و به پیچیدگی مسائلی که توضیح دادم می‌افزاید. با توجه به پیامدهای احتمالی اشاعه، آژانس نمی‌تواند ذخیره بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا را نادیده بگیرد.

من از ایران می‌خواهم که فوراً به طور کامل و مؤثر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند. مگر و تا زمانی که ایران به آژانس در حل و فصل مسائل باقی‌مانده پادمانی کمک نکند، آژانس قادر نخواهد بود اطمینان دهد که برنامه هسته‌ای ایران منحصراً صلح‌آمیز است. من متقاعد هستم که تنها راه پیش رو، از طریق یک راه‌حل دیپلماتیک است که به شدت توسط یک ترتیب راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پشتیبانی شود. من به حمایت و تشویق ایالات متحده و ایران ادامه خواهم داد تا هیچ تلاشی را دریغ نکنند و خرد و شجاعت سیاسی را به کار گیرند تا این امر به نتیجه‌ای موفقیت‌آمیز برسد. تأثیر وضعیت تثبیت شده در ایران در مورد برنامه هسته‌ای آن، فوری خواهد بود و خاورمیانه را یک گام بزرگ به صلح و رفاه نزدیک‌تر خواهد کرد.

خانم رئیس،

"گزارش سالانه" برای سال ۲۰۲۴ پیش روی شورای حکام است. این گزارش هیئت مدیره به کنفرانس عمومی، کار آژانس را به عنوان چراغی از برتری علمی، همکاری بین‌المللی و نوآوری در ترویج کاربردهای صلح‌آمیز علوم و فناوری هسته‌ای؛ افزایش ایمنی و امنیت هسته‌ای؛ و پادمان در برابر اشاعه سلاح‌های هسته‌ای برجسته می‌کند.

"گزارش همکاری فنی برای سال ۲۰۲۴" که پیش روی شماست، نشان می‌دهد که برنامه همکاری فنی آژانس، از ۱۵۱ کشور و قلمرو، که ۳۶ مورد از آن‌ها از کشورهای کمتر توسعه یافته هستند، در رسیدگی به برخی از مبرم‌ترین چالش‌هایشان حمایت کرده است. تمرکز اصلی کار ما بر بهداشت و تغذیه بود، و سپس غذا و کشاورزی، و پس از آن توسعه و مدیریت دانش هسته‌ای. به لطف کمک‌های کشورهای عضو، نرخ تحقق برنامه همکاری فنی به ۹۵ درصد رسید، با کل منابع برنامه همکاری فنی برای سال ۲۰۲۴ که به ۱۳۵.۴ میلیون یورو بالغ شد، شامل کمک‌های برنامه همکاری فنی و بودجه خارج از بودجه.

ما به نرخ اجرای ۸۶ درصد دست یافتیم که اندکی نسبت به سال ۲۰۲۳ افزایش داشته است. ما از ۱۷۸۳ بورسیه و بازدید علمی حمایت کردیم، ۱۸۰ دوره آموزشی منطقه‌ای و بین منطقه‌ای را ارائه دادیم و مشارکت بیش از ۳۷۰۰ نفر را در دوره‌های آموزشی فراهم کردیم.

ابتکارات شاخص ما، نتایج ملموسی را برای کشورهای عضو به ارمغان می‌آورند که با همکاری‌های بین‌المللی رو به رشد و بسیج منابع پشتیبانی می‌شوند.

ابتکار پرتوهای امید (Rays of Hope) فعالانه به شکاف جهانی در مراقبت از سرطان رسیدگی می‌کند، به طوری که بیش از ۹۰ کشور عضو درخواست کمک کرده‌اند. ما بی‌وقفه با اهداکنندگان، کشورهایی که داوطلب شده‌اند نقش کلیدی به عنوان مراکز اصلی ایفا کنند، و البته کشورهایی که نیاز به پرتوهای امید دارند، که اکنون نزدیک به ۱۰۰ کشور هستند، برای ارائه خدمات کار کرده‌ایم، و شروع به انجام این کار کرده‌ایم. در کارهای گسترده ما، ارائه شتاب‌دهنده‌های خطی به کنیا، مالاوی و جمهوری نیجر، و دستگاه‌های SPECT-CT به جمهوری بنین و جمهوری سنگال گنجانده شده است. واحدهای ماموگرافی به کشورهای عضو در آمریکای لاتین تحویل داده شده‌اند، و تنها در سال گذشته، آژانس از آموزش ۸۰ متخصص پزشکی هسته‌ای در سراسر جهان از زمان آغاز این ابتکار حمایت کرده است.

انجمن پرتوهای امید ۲۰۲۵ در پایان این ماه در جمهوری فدرال دموکراتیک اتیوپی، در آفریقا، زادگاه ابتکار پرتوهای امید، برگزار خواهد شد. سه سال پس از راه‌اندازی پرتوهای امید، ما دستاوردهای حاصله را بررسی خواهیم کرد، کشورهای عضو پیشرفت‌های خود را به اشتراک خواهند گذاشت، و اهداکنندگان و شرکا فرصت خواهند داشت دیدگاه‌ها و تجربه‌های خود را برای تقویت همکاری بیشتر و بسیج منابع تبادل کنند.

ابتکار اتم‌ها برای غذا (Atoms4Food) ما به همراه سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد در حال افزایش سرعت است، و اکنون ۲۳ کشور در آن شرکت می‌کنند.

در یک گام مهم به سوی تقویت امنیت غذایی در غرب آفریقا، ماه گذشته ما اولین مأموریت ارزیابی مشترک اتم‌ها برای غذا را به بورکینافاسو آغاز کردیم. این مأموریت شکاف‌ها و فرصت‌های کلیدی را برای حمایت از تلاش‌های ملی با استفاده از علوم و فناوری هسته‌ای برای افزایش تولید محصولات کشاورزی، بهبود کیفیت خاک، حمایت از سلامت حیوانات، و رسیدگی به چالش‌های تغذیه در کشوری که تقریباً یک پنجم جمعیت آن با ناامنی غذایی روبرو هستند، شناسایی کرد. در جاهای دیگر، اتم‌ها برای غذا تجهیزات آزمایشگاهی را به ۱۶ کشور در آسیا و اقیانوسیه، از جمله جمهوری خلق بنگلادش، پادشاهی کامبوج، جمهوری دموکراتیک خلق لائوس و جمهوری اتحادیه میانمار تحویل داده است؛ و بودجه‌ای را برای مقابله با بازگشت کرم حلزونی دنیای جدید (New World Screwworm) در آمریکای لاتین بسیج کرده است. پیشرفت‌های علمی و فناوری که ما تسهیل می‌کنیم، برای افزایش کارایی تأثیر ما کلیدی هستند. در اصلاح نباتات، یک پلتفرم تشخیصی جدید و معتبر برای بیماری پژمردگی فوزاریوم موز، تشخیص سریع و دقیق را حتی در محیط‌های با منابع محدود ارائه می‌دهد.

یک روش جدید توسعه یافته توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اندازه‌گیری تلفات آمونیاک از کودها را انجام می‌دهد، بدین ترتیب به چالش‌های خاک و آب رسیدگی می‌کند و آسیب‌های اقتصادی و زیست‌محیطی را کاهش می‌دهد. در همکاری با بخش خصوصی، یک پروژه تحقیقاتی هماهنگ (CRP) در حال مقابله با شور شدن خاک است که بیش از ۱۰ درصد از زمین‌های قابل کشت جهانی را تحت تأثیر قرار داده است.

در ماه مارس، به نیجر سفر کردم و یک توافق‌نامه مهم برای بهبود مدیریت منابع آب در نیجر امضا کردم. با حمایت مالی بانک جهانی، ما به نیجر در رسیدگی به نگرانی‌های کمبود آب با ساخت یک آزمایشگاه ملی کیفیت آب و مدرنیزه کردن آزمایشگاه‌های منطقه‌ای آب کمک خواهیم کرد.

آب موضوع انجمن علمی سالانه امسال خواهد بود که در حاشیه شصت و نهمین جلسه عادی کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با عنوان: اتم‌ها برای آب برگزار می‌شود.

آژانس همچنان از سلامت انسان و حیوان از طریق ابتکار عمل یکپارچه بیماری‌های مشترک (ZODIAC) حمایت می‌کند. تاکنون، ۱۵۱ کشور عضو یک هماهنگ‌کننده ملی ZODIAC تعیین کرده‌اند، و ۱۲۹ کشور عضو یک آزمایشگاه ملی ZODIAC (ZNL) را معرفی کرده‌اند. بیش از ۵۰ آزمایشگاه ملی ZNL تجهیزات و آموزش دریافت کرده‌اند و اکنون برای سرولوژی و تشخیص مولکولی یا توالی‌یابی ژنتیکی کاملاً مجهز هستند. بیست و شش شرکت‌کننده از ۱۳ کشور در زمینه نظارت بر مقاومت ضد میکروبی، روش‌های دامپروری خوب و روش‌های تشخیصی آموزش دیدند. از طریق فعالیت‌ها و بورسیه‌های ما، ZODIAC به تمام نقاط جهان، از جمله آفریقا، آمریکای لاتین و کارائیب، آسیا و اقیانوسیه، اروپای شرقی، و آسیای مرکزی رسیده است.

در همین حال، یک پلتفرم جدید نظارت بر پاتوژن مبتنی بر هوش مصنوعی در آسیا و آفریقا در حال استقرار است.

در کنفرانس اقیانوس سازمان ملل متحد این هفته، پیشرفت NUTEC Plastic در مقابله با آلودگی پلاستیکی را برجسته خواهم کرد: ۱۰۴ کشور عضو اکنون میکروپلاستیک‌ها را رصد می‌کنند، در حالی که ۴۲ کشور در حال توسعه بازیافت مبتنی بر پرتو هستند. تأسیسات آزمایشی جمهوری خلق چین، تعداد کشورهایی که این فناوری را پیش می‌برند به نه کشور می‌رساند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنان به کشورهای عضو در طول وضعیت‌های اضطراری ناشی از بلایای طبیعی، شیوع بیماری‌ها یا حوادث کمک می‌کند. با استفاده از روش تدارکات سریع که در سال ۲۰۲۴ معرفی شد، آژانس در ۴۸ ساعت به زمین‌لرزه‌های ویرانگر آوریل در میانمار با تأمین تجهیزات حیاتی پاسخ داد.

خانم رئیس،

در ماه آوریل به نیویورک سفر کردم تا شورای امنیت سازمان ملل را در مورد وضعیت عدم اشاعه هسته‌ای در زمانی که صداهایی آشکارا در حال مطرح شدن هستند که پیشنهاد بازنگری تعهدات عدم اشاعه را در میان چشم‌اندازی به سرعت در حال تغییر از خطرات ژئوپلیتیکی و اولویت‌های ملی متناقض می‌دهند، توجیه کنم.

در این زمینه، به شورای امنیت یادآوری کردم که کار پادمان‌های آژانس ضروری است. "گزارش اجرای پادمان‌ها" برای سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که پادمان‌ها برای ۱۹۰ کشور با توافق‌نامه‌های پادمانی لازم‌الاجرا با آژانس، اعمال شده است. یافته‌ها و نتایج دبیرخانه برای سال ۲۰۲۴ برای هر نوع توافق‌نامه پادمانی بر اساس ارزیابی تمامی اطلاعات مرتبط با پادمان‌های موجود در دسترس آژانس، گزارش شده است.

در رابطه با تحولات در پیشرانش هسته‌ای دریایی در ارتباط با استرالیا و برزیل، دبیرخانه به تعامل با طرف‌های مربوطه ادامه می‌دهد. هرگاه تحولات مهمی ایجاب کند، گزارش‌های به‌روز شده‌ای را ارائه خواهم داد.

عدم اشاعه نیازمند دیپلماسی فعال و متعهدانه است. هفته گذشته به دمشق سفر کردم و در آنجا با جناب آقای احمد الشرع، رئیس جمهور جمهوری عربی سوریه، و وزرای ارشد دیدار کردم. آنها توافق کردند که با شفافیت کامل همکاری کنند تا فصلی از گذشته سوریه را در مورد انحرافات گذشته آن از تعهدات عدم اشاعه خود ببندند، و به ما دسترسی فوری و بدون محدودیت به سایت‌های مربوط به روشن شدن فعالیت‌های هسته‌ای گذشته سوریه را اعطا کردند. دولت سوریه متعهد به گشودگی به جهان و همکاری بین‌المللی است، اما کار بیشتری لازم است. من توافق‌نامه‌ای را با جناب آقای اسعد الشیبانی، وزیر امور خارجه، امضا کردم که از طریق آن ابتکار اتم‌ها برای غذا ما به سوریه در افزایش کشاورزی و تغذیه کمک خواهد کرد و پرتوهای امید دسترسی به تشخیص و درمان سرطان را فراهم خواهد آورد. من مشتاقانه منتظر این فصل مهم بعدی هسترم که در آن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به همراه دولت سوریه، کمک‌های ملموس و زندگی‌بخش را به مردم سوریه ارائه خواهند داد، از جمله با بررسی امکان استفاده از انرژی هسته‌ای در این کشور.

قصد قاطع من این است که وضوح نهایی را به فعالیت‌های گذشته در سوریه بیاورم و با این شورا برای یک نتیجه‌گیری سریع و موفقیت‌آمیز از این فصل پیچیده در دستور کار عدم اشاعه کار کنم.

خانم رئیس،

شورای حکام پیش‌نویس توافق‌نامه پادمان‌های جامع با یک پروتکل مقادیر کم بر اساس متن استاندارد بازنگری شده، و یک پروتکل الحاقی برای جمهوری گینه استوایی و جمهوری فدرال سومالی را برای تصویب در اختیار دارد.

از جلسه قبلی شورای حکام در ماه مارس، سنت وینسنت و گرنادین‌ها پروتکل الحاقی خود را لازم‌الاجرا کرده است. تعداد کشورهایی که توافق‌نامه‌های پادمانی لازم‌الاجرا دارند، ۱۹۱ کشور باقی می‌ماند، و ۱۴۴ کشور از این میان، پروتکل‌های الحاقی لازم‌الاجرا دارند. من از سه کشور عضو باقی‌مانده معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای که توافق‌نامه‌های پادمانی جامع ندارند، می‌خواهم که این توافق‌نامه‌ها را بدون تأخیر لازم‌الاجرا کنند. همچنین کشورهایی را که هنوز پروتکل‌های الحاقی را به نتیجه نرسانده‌اند، تشویق می‌کنم که در اسرع وقت این کار را انجام دهند. من فراخوان‌های مکرر خود را برای ۱۳ کشور باقی‌مانده با پروتکل‌های مقادیر کم (SQPs) بر اساس متن استاندارد اصلی، برای اصلاح یا لغو آنها در اسرع وقت تکرار می‌کنم. من به تلاش‌هایم برای تقویت چارچوب قانونی ضروری که استفاده‌های صلح‌آمیز مداوم از علوم و فناوری هسته‌ای بر آن استوار است، ادامه خواهم داد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به نظارت بر برنامه هسته‌ای جمهوری دموکراتیک خلق کره (کره شمالی) ادامه می‌دهد.

آژانس مشاهده کرده است که راکتور ۵ مگاواتی (برقی) در یونگبیون احتمالاً در چرخه هفتم خود به کار خود ادامه می‌دهد. از اواخر ژانویه ۲۰۲۵، نشانگرهای ثابتی در آزمایشگاه رادیوشیمی برای بازفرآوری سوخت تابش‌دیده از چرخه ششم راکتور مشاهده شده است. این نشانگرها شامل کار تقریباً مداوم نیروگاه بخار که به آزمایشگاه خدمات می‌دهد، می‌شود.

تاسیسات غنی‌سازی اعلام‌نشده در کانگسون و یونگبیون هر دو نگرانی جدی ایجاد می‌کنند.

علاوه بر این، آژانس در حال نظارت بر ساختمانی جدید در یونگبیون است که ابعاد و ویژگی‌هایی مشابه تأسیسات غنی‌سازی کانگسون دارد.

نشانه‌هایی وجود دارد که راکتور آب سبک (LWR) در یونگبیون به کار پایدار خود ادامه داده است، به جز یک ماه توقف در آوریل ۲۰۲۵. افزودنی‌های قبلاً گزارش شده به زیرساخت‌های پشتیبانی مجاور LWR تکمیل شده‌اند.

هیچ نشانه‌ای از تغییرات قابل توجه در سایت آزمایش هسته‌ای پونگ‌گیه-ری مشاهده نشده است، که همچنان برای پشتیبانی از یک آزمایش هسته‌ای آماده است.

ادامه و توسعه بیشتر برنامه هسته‌ای جمهوری دموکراتیک خلق کره، نقض آشکار قطعنامه‌های مربوطه شورای امنیت سازمان ملل است و بسیار تأسف‌بار است. آژانس همچنان آمادگی پیشرفته خود را برای ایفای نقش اساسی خود در راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای جمهوری دموکراتیک خلق کره حفظ می‌کند.

در مورد ایمنی LWR، ما اطلاعات لازم برای انجام ارزیابی را نداریم. ایمنی همیشه باید در هنگام بهره‌برداری از یک راکتور، ملاحظه اصلی باشد. امیدوارم بتوانم به شیوه‌ای سازنده و متقابلاً سودمند با جمهوری دموکراتیک خلق کره، با حمایت همه کشورهای مربوطه در منطقه و فراتر از آن، همکاری کنم.

خانم رئیس،

روند صعودی جهانی به سمت افزایش ظرفیت انرژی هسته‌ای قوی و در حال شتاب است.

امروزه، ۴۱۶ راکتور هسته‌ای فعال در ۳۱ کشور، بیش از ۳۷۶ گیگاوات ظرفیت نصب شده را تشکیل می‌دهند که کمی کمتر از ۱۰ درصد از کل برق جهان و یک چهارم از عرضه کم‌کربن آن را تأمین می‌کنند.

موفقیت برنامه‌های هسته‌ای و فعالیت‌های مرتبط اغلب به مشارکت مؤثر ذینفعان بستگی دارد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ماه گذشته اولین کنفرانس بین‌المللی خود را در مورد مشارکت ذینفعان برای برنامه‌های هسته‌ای سازماندهی کرد. من کسی را بهتر از مردم جوامع میزبان برای توضیح تأثیر میزبانی یک تأسیسات هسته‌ای نمی‌شناسم. به همین دلیل بیش از ۶۰ شهردار از شهرداری‌هایی که دارای تأسیسات هسته‌ای هستند، تجربیات منحصر به فرد خود را به اشتراک گذاشتند، بسیاری از آنها از رونق عظیم اقتصادی و اجتماعی که جامعه‌شان از میزبانی یک تأسیسات انرژی هسته‌ای دریافت می‌کند، صحبت کردند.

راکتورهای کوچک مدولار (SMRs) در راه هستند و چشم‌انداز انرژی هسته‌ای را تغییر خواهند داد و فرصت‌هایی را برای صنایع، کاربردها و شبکه‌های بیشتر ایجاد خواهند کرد.

به همین دلیل است که ما مدرسه SMR آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را راه‌اندازی کرده‌ایم، یک ابتکار جدید برای اطلاع‌رسانی به دولت‌ها، تنظیم‌کننده‌ها و سازمان‌های اجرایی برنامه انرژی هسته‌ای در سراسر جهان در مورد راکتورهای کوچک مدولار و نقش بالقوه آنها در ترکیب انرژی آینده. اولین دوره، با تمرکز بر کشورهای آفریقایی، توسط دولت کنیا میزبانی شد، و دوره‌های بعدی در پادشاهی تایلند و جمهوری آرژانتین برگزار خواهد شد.

با تکیه بر همکاری ما در سال گذشته تحت ریاست جمهوری فدرال برزیل، همکاری با گروه ۲۰ (G20) در مورد گسترش درک مزایای انرژی هسته‌ای تحت ریاست آفریقای جنوبی از سر گرفته شده است.

یک هم‌افزایی دایره‌ای بین هوش مصنوعی و انرژی هسته‌ای وجود دارد. انرژی هسته‌ای به طور فزاینده‌ای به تأمین انرژی مراکز داده پرمصرف هوش مصنوعی کمک خواهد کرد و هوش مصنوعی به سرعت بخشیدن به استقرار نیروگاه‌های هسته‌ای که از کربن‌زدایی عمیق حمایت می‌کنند، کمک خواهد کرد. به همین دلیل، در ماه دسامبر امسال در وین، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی میزبان سمپوزیوم بین‌المللی هوش مصنوعی و انرژی هسته‌ای خواهد بود.

تحولات اخیر در ایالات متحده، مسیر قاطعانه برای تقویت و گسترش انرژی هسته‌ای، از جمله در زمینه راکتورهای کوچک مدولار و میکرو راکتورها را تأیید می‌کند.

در ماه آوریل به چین سفر کردم و از نزدیک شاهد پیشرفت قابل توجه آن در انرژی هسته‌ای بودم. با جناب آقای وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، و سایر رهبران ارشد دیدار کردم و توافقاتی را برای تعمیق همکاری‌هایمان در طیف گسترده‌ای از زمینه‌ها، از جمله مراقبت از سرطان، امنیت غذایی، و آموزش و تربیت، امضا کردم.

بخش هسته‌ای اروپا در حال بازیابی اعتماد به نفس است و تردیدهای گذشته را پشت سر می‌گذارد. اکنون با قاطعیت به فرصت‌هایی نگاه می‌کند که به حرکت به سمت کربن‌زدایی پایدار که با رشد اقتصادی و فرصت‌های تجاری به نفع همه سازگار است، کمک خواهد کرد.

آسیای مرکزی با پروژه‌های جدید و هیجان‌انگیز قاطعانه پیش می‌رود، همانطور که جمهوری قزاقستان و جمهوری ازبکستان نشان داده‌اند، و موارد بیشتری نیز در راه است.

آخرین سفر من به ژاپن به من اجازه داد از نزدیک بازگشت تدریجی و ایمن این کشور به مزایای کامل انرژی هسته‌ای، یک راکتور در هر زمان، را مشاهده کنم.

جمهوری کره بخش هسته‌ای خود را هم در داخل و هم در سطح بین‌المللی تقویت می‌کند.

در آمریکای لاتین، از پیشرفت در برزیل برای تکمیل آنگرا ۳، و از گام‌های جسورانه آرژانتین در زمینه SMRها از طریق یک برنامه جاه‌طلبانه که دسامبر گذشته راه‌اندازی شد، دلگرم هستم. دلگرم‌کننده است که می‌بینم کشورهای بیشتری در این منطقه، هم آمریکای مرکزی و هم آمریکای جنوبی، برای شروع فرآیند پایه‌گذاری انرژی هسته‌ای به آژانس مراجعه می‌کنند.

آفریقای جنوبی نقش پیشگام خود را در آفریقا تأیید می‌کند، در حالی که مصر با ساخت اولین مجموعه از چهار راکتور در الدبعه پیش می‌رود. جمهوری غنا، جمهوری کنیا، پادشاهی مراکش، نیجر، جمهوری فدرال نیجریه، جمهوری سودان و جمهوری اوگاندا میزبان مأموریت‌های بررسی زیرساخت‌های هسته‌ای یکپارچه (INIR) بوده‌اند، که زیرساخت‌های هسته‌ای یک کشور را بر اساس رویکرد نقاط عطف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارزیابی می‌کنند، در حالی که جمهوری رواندا و جمهوری زامبیا قصد دارند میزبان آن‌ها باشند.

هسته نیز در مورد توسعه فناوری است. مسیر جدیدی به سوی انرژی همجوشی که نوامبر گذشته در رم شروع به هموار کردن آن کردیم، در ماه اکتبر در چنگدو، چین، با سی‌امین کنفرانس انرژی همجوشی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین دومین نشست وزیران گروه جهانی انرژی همجوشی ادامه خواهد یافت. WFEG بخش‌های دولتی و خصوصی، صنعت، دانشگاه و جامعه مدنی را گرد هم می‌آورد تا یک جامعه همجوشی جهانی منسجم را برای تسریع تحقیقات، توسعه، نمایش و استقرار انرژی همجوشی تشکیل دهند.

خانم رئیس،

هفته گذشته برای دوازدهمین بار به اوکراین سفر کردم و با رئیس جمهور ولودیمیر زلنسکی و مقامات ارشد اوکراینی دیدار کردم. رئیس جمهور زلنسکی بر اهمیت حضور دائمی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا تأکید کرد. من به او از تعهد مستمر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایمنی هسته‌ای اوکراین و کمک به اوکراین برای بازسازی زیرساخت‌های انرژی خود اطمینان دادم.

هفته گذشته، تیم‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش دادند که شدیدترین روز از هشدارهای حمله هوایی از اواخر سال گذشته را تجربه کرده‌اند.

یک حمله پهپادی در ماه فوریه و آتش‌سوزی متعاقب آن، منجر به آسیب قابل توجهی به طاق «محفظه ایمنی جدید» در چرنوبیل شد و ارزیابی کامل آسیب در حال انجام است تا اقدامات ترمیمی لازم تعیین شود. کارکنان آژانس در سایت چرنوبیل همچنان پهپادها را مشاهده کرده و صدای آتش ضدهوایی را می‌شنوند که خطرات پایدار را برجسته می‌کند.

در نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا، وضعیت ایمنی و امنیت هسته‌ای همچنان ناپایدار است و شش از هفت ستون یا به طور کامل یا جزئی به خطر افتاده‌اند. وضعیت تأمین برق خارج از سایت به نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا همچنان بسیار آسیب‌پذیر است.

همه شش واحد راکتور در وضعیت خاموشی سرد قرار دارند. طبق توصیه آژانس، هیچ راکتوری نباید تا زمانی که جنگ وضعیت ایمنی و امنیت هسته‌ای در نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا را به خطر می‌اندازد، دوباره راه‌اندازی شود. اتکای راکتورها به آب‌های زیرزمینی برای خنک‌سازی، یک راه‌حل موقت در وضعیت خاموشی سرد آنها باقی می‌ماند. هفته گذشته، دور دیگری از مشاوره‌های مهم را در روسیه برگزار کردم که به شدت بر ایمنی و امنیت هسته‌ای در نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا متمرکز بود.

در جاهای دیگر اوکراین، نیروگاه هسته‌ای خملنیتسکی، نیروگاه هسته‌ای ریونه و نیروگاه هسته‌ای اوکراین جنوبی همچنان در میان مشکلات ناشی از فعالیت‌های نظامی به فعالیت خود ادامه می‌دهند. یکی از چالش‌های اصلی، حفظ یک منبع پیوسته برق است که برای ایمنی نیروگاه‌های هسته‌ای حیاتی است. آژانس در طول دوره گزارش‌دهی از هفت پست برق بازدید کرد و نتیجه گرفت که توانایی شبکه برق در تأمین برق خارج از سایت قابل اعتماد به نیروگاه‌های هسته‌ای اوکراین، با وجود تلاش‌های تعمیر، به طور قابل توجهی کاهش یافته است. این کار نیز، همانطور که هفته گذشته با رئیس جمهور زلنسکی توافق شد، ادامه خواهد یافت.

در همین حال، آژانس به اجرای فاز اول حمایت خود در جهت ایمنی و امنیت منابع رادیواکتیو در اوکراین ادامه داد.

با ورود درگیری نظامی به سال چهارم خود، اوکراین به حمایت نیاز دارد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آن را ارائه می‌دهد.

در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متعهد است هر کاری که می‌تواند برای کمک به حفظ ایمنی و امنیت تأسیسات هسته‌ای اوکراین تا پایان این جنگ ویرانگر انجام دهد، آماده شدن برای مرحله بازسازی نیز حیاتی است. در آنجا، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز می‌تواند نقش مهمی ایفا کند. همانطور که توضیح دادم، ما از این طریق از طریق ارزیابی NSC در چرنوبیل و شبکه برق اوکراین حمایت می‌کنیم. همچنین به رئیس جمهور زلنسکی اطمینان دادم که با توجه به قصد اوکراین برای ساخت دو واحد راکتور جدید در سایت خملنیتسکی، کمک‌های ایمنی را ارائه خواهیم داد. کنفرانس بازسازی آتی در رم، فرصت بسیار خوبی را برای بررسی حوزه‌های مشخصی که آژانس در آنها فعالیت خواهد کرد، فراهم خواهد کرد. از خانم جورجیا ملونی، نخست‌وزیر جمهوری ایتالیا، و رئیس جمهور زلنسکی برای دعوتشان سپاسگزارم. ما در رم خواهیم بود.

در ژاپن، آژانس به اجرای نظارت خود بر تخلیه کنترل شده آب تصفیه شده با سیستم ALPS از نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما دایچی، پس از اقدامات اضافی توافق شده با ژاپن و طرف‌های مربوطه، ادامه می‌دهد. در ماه آوریل، کارشناسان ما به همراه کارشناسانی از چین، جمهوری کره، روسیه و سوئیس، نمونه‌هایی از آب تصفیه شده با ALPS را که قبل از تخلیه به دریا در نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما دایچی ژاپن با آب دریا رقیق شده بود، جمع‌آوری کردند. از طریق این تلاش‌ها، اشخاص ثالث می‌توانند به طور مستقل تأیید کنند که آیا سطوح تخلیه آب همچنان به طور دقیق با استانداردهای ایمنی بین‌المللی مطابقت دارند یا خیر.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تلاش‌های نظارتی و تحلیلی مستقل خود را حفظ کرده و تأیید می‌کند که غلظت تریتیوم در دفعات تخلیه شده بسیار پایین‌تر از محدودیت‌های عملیاتی باقی مانده و با استانداردهای ایمنی بین‌المللی هم‌راستا است.

از نظر چارچوب قانونی حاکم بر حفاظت فیزیکی از مواد و تأسیسات هسته‌ای، ماه آینده بیستمین سالگرد تصویب اصلاحیه «کنوانسیون حفاظت فیزیکی مواد هسته‌ای» (CPPNM) است که به طور قابل توجهی CPPNM اصلی را از چندین جهت مهم تقویت کرده است. در ماه آوریل، مغولستان با ارائه سند تصویب خود به A/CPPNM، یکصد و سی و هشتمین طرف این اصلاحیه شد. من دیگر کشورها را تشویق می‌کنم که به این اصلاحیه بپیوندند.

در اکتبر امسال در وین، اولین کنفرانس بین‌المللی تاب‌آوری تأسیسات هسته‌ای در برابر رویدادهای خارجی از منظر ایمنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برگزار خواهیم کرد که بر تغییرات آب و هوایی تمرکز دارد، که شدت و فراوانی بسیاری از این پدیده‌ها را افزایش می‌دهد.

خانم رئیس،

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال کار است تا اطمینان حاصل کند که نیروی کار هسته‌ای می‌تواند به درخواست‌های رو به رشد برای انرژی هسته‌ای، علم و فناوری بیشتر پاسخ دهد. شرکت‌کنندگان در برنامه لیزه مایتنر (Lise Meitner Programme) آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال حاضر از تأسیسات در ژاپن بازدید می‌کنند. این بازدید برنامه LMP توسط زنان در اوایل و میانه دوران کاری، پس از یک برنامه موفق که ماه گذشته در آرژانتین برگزار شد، انجام می‌شود. آخرین بازدید برنامه LMP در سال ۲۰۲۵ ماه آینده در کانادا برگزار خواهد شد. برنامه LMP توسط کمک‌های فوق‌برنامه و غیرنقدی از سوی کشورهای عضو و سایر اهداکنندگان تأمین مالی می‌شود. از حامیان آن سپاسگزارم و از کمک‌های آینده استقبال می‌کنم.

برنامه بورسیه ماری اسکلودوفسکا کوری (Marie Sklodowska Curie Fellowship Programme) آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سال ۲۰۲۰ با حمایت از ۷۶۰ دانشجو و فارغ‌التحصیل زن از ۱۲۹ کشور عضو در ۷۶ کشور، پایه استعدادها را برای حوزه هسته‌ای گسترش داده است. در چرخه پنجم کنونی، ما ۲۰۰ نامزد از ۱۰۸ کشور را انتخاب کردیم. مایلم از کشورهای عضو مشارکت‌کننده تشکر کنم. برای اینکه بتوانیم نامزدهای جدید بورسیه را بپذیریم، این برنامه فوراً به حمایت بیشتری نیاز دارد. از کسانی که می‌توانند، می‌خواهم که از این تلاش حمایت کنند.

در پایان، خوشحالم که کمیته برنامه و بودجه، انتقال صورت‌های مالی آژانس به کنفرانس عمومی را توصیه کرده است و توصیه توافق‌شده‌ای برای بودجه آژانس برای چرخه بعدی وجود دارد.

در دوران ریاضت مالی جدی و بررسی‌های ملی دقیق بودجه سازمان‌های بین‌المللی، من این توافق را به عنوان نمایشی از تعهد قاطع به آژانسی می‌دانم که واقعاً برای همه خدمات ارائه می‌دهد.