تهران — خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضائیه ایران روز سهشنبه گزارش داد که ایران ۹ "عضو گروه شبهنظامی دولت اسلامی (داعش)" را که به تلاش برای انجام یک عملیات تروریستی هماهنگ در داخل کشور در سال ۲۰۱۸ محکوم شده بودند، اعدام کرد.
احکام اعدام پس از تأیید نهایی توسط دیوان عالی کشور اجرا شد. این افراد که نامشان فاش نشده، به نگهداری غیرقانونی سلاحهای نظامی و "بغی" یا شورش مسلحانه محکوم شده بودند که بر اساس قانون مجازات اسلامی ایران مجازات آن اعدام است.
به گزارش میزان، دستگیریها در پی درگیریای در فوریه ۲۰۱۸ صورت گرفت. در آن زمان، سردار سرتیپ پاسدار محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (سپاه)، اعلام کرد که یک تیم داعش برای انجام چندین حمله در شهرهای مرزی و مرکزی وارد خاک ایران شده بودند.
پایگاه نخبه نجف سپاه، همراه با نیروهای اطلاعاتی — که در گفتمان رسمی اغلب به عنوان "سربازان گمنام امام زمان" از آنها یاد میشود — موقعیت این گروه را در منطقهای صعبالعبور در غرب ایران شناسایی کردند. یک عملیات نظامی در پی آن انجام شد که طی آن چندین شبهنظامی داعش کشته شدند، برخی با جلیقههای انتحاری خودشان، در حالی که برخی دیگر دستگیر شدند. به گزارش رسانههای دولتی ایران، سه سرباز سپاه نیز در این درگیریها کشته شدند.
میزان گزارش داد که مقامات، مقادیر زیادی تسلیحات سنگین از جمله مسلسل، ۵۰ نارنجک، دوربینهای حرارتی، کلت و مقادیر زیادی مهمات را کشف و ضبط کردهاند. همچنین اضافه کرد که رسیدگی به پرونده شبهنظامیان دستگیر شده در دادگاه تهران آغاز شد، جایی که "اعترافات" و شواهد میدانی اساس محکومیت آنها را تشکیل داد.
بازگشت داعش
داعش پیش از این مسئولیت چندین اقدام خشونتآمیز مرگبار در ایران را بر عهده گرفته است. اولین حمله برجسته این گروه در کشور در سال ۲۰۱۷ رخ داد، زمانی که اعضای آن یک حمله هماهنگ را در داخل ساختمان مجلس ایران در تهران انجام دادند. تقریباً همزمان، یک بمبگذار انتحاری مقبره آیتالله روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، را هدف قرار داد. این حملات ترکیبی ۱۷ کشته برجای گذاشت.
در آن زمان، مقامات ایرانی هشدار دادند که این گروه به دلیل حملات احتمالی فرامرزی، به ویژه در مناطق نزدیک به مرزهای غربی کشور، یک تهدید فعال باقی مانده است.
داعش به عنوان یک گروه شبهنظامی رادیکال سنی، مدتهاست که حکومت ایران — یک تئوکراسی شیعه — را یکی از اهداف اصلی خود میبیند. این گروه شاخه منطقهای خود را "ولایت خراسان" یا داعش خراسان (ISKP) مینامد، که از نام تاریخی منطقهای وسیع استفاده میکند که ایران، افغانستان و آسیای مرکزی امروزی، از جمله تاجیکستان را در بر میگیرد.
در ژانویه ۲۰۲۴، داعش خراسان مسئولیت حمله مرگبار دیگری را بر عهده گرفت. بیش از ۸۰ نفر کشته و ۲۸۰ نفر دیگر در بمبگذاریهای دوقلوی گسترده در شهر کرمان، در جریان مراسم یادبودی در نزدیکی مزار قاسم سلیمانی، قدرتمندترین فرمانده ایرانی که در سال ۲۰۲۰ در حمله هوایی آمریکا در بغداد جان باخت، مجروح شدند. این گروه مهاجمان را اتباع تاجیک آموزشدیده در افغانستان معرفی کرد.
این حمله مرگبارترین عملیات شبهنظامی در ایران از زمان انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ (۱۹۷۹) بود. انفجارهای کرمان همچنین بخشی از یک الگوی گستردهتر از حملات بزرگ — از جمله بمبگذاریهای قبلی در شیراز و تهران — بود که نشاندهنده تمرکز فزاینده داعش خراسان بر ایران است.
تحلیلگران امنیتی ایران هشدار دادهاند که با وجود شکستهای نظامی، داعش خراسان برای فعالیتهای عملیاتی در حال بازسازی و تجدید قوا بوده و استخدام نیرو را در سراسر آسیای جنوبی و مرکزی تقویت کرده است تا شبهنظامیان را برای حملات برجسته به خاک ایران اعزام کند.
خشونتهای مداوم و حضور مرگبار داعش در سالهای اخیر همچنین روایت رسمی جمهوری اسلامی را که در آن سلیمانی به عنوان نابودکننده داعش ستایش شده و به او برای ریشهکن کردن دائمی این گروه در سراسر منطقه قبل از مرگش اعتبار داده شده است، به چالش کشیده است. در نامهای به رهبر ایران، آیتالله علی خامنهای، در نوامبر ۲۰۱۷، سلیمانی با افتخار به او بابت "پایان حکومت این موجود شریر و ملعون" تبریک گفت.
تنها روز دوشنبه، صداوسیمای دولتی ایران تصاویری را پخش کرد که به گفته آن یک عملیات اطلاعاتی "پیچیده" بود و منجر به دستگیری ۱۳ عضو داعش با اصالت افغان در تهران در هفته گذشته شد.
رسانههای ایرانی گزارش دادند که این شبکه از آمادگی رزمی بالایی برخوردار بوده و به مواد منفجره مجهز بوده است و به جای استفاده از سلاح گرم، عملیاتکنندگان منحصراً بر اجرای حملات انتحاری تمرکز کرده بودند. این گزارشها حاکی از آن بود که تمامی اعضای این هسته، که به عنوان بزرگترین شبکه تروریستی فعال در داخل کشور توصیف شده بود، پس از دریافت سرنخی از یک ساکن تهران که "فعالیت مشکوکی" را در محله خود مشاهده کرده بود، دستگیر شدند.
به گفته سردار سرتیپ سعید منتظرالمهدی، سخنگوی پلیس ایران، این عملیات یک توطئه تروریستی بزرگ شامل زنجیرهای از بمبگذاریها در اماکن عمومی شلوغ با هدف ایجاد تلفات جمعی غیرنظامی، از جمله حملات برنامهریزی شده به مقبره امام خمینی در سی و ششمین سالگرد درگذشت وی که چهارشنبه گذشته برگزار شد، را خنثی کرد.