چین از ایران حمایت و اسرائیل را محکوم می‌کند
چین موضع خود را در قبال درگیری جاری ایران و اسرائیل اتخاذ کرده است. روز شنبه، وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در یک تماس تلفنی به همتای اسرائیلی خود گفت که حملات اسرائیل علیه ایران "غیرقابل قبول" و "نقض قوانین بین‌المللی" است.
وانگ در "حفظ حاکمیت ملی [ایران]، دفاع از حقوق و منافع مشروع آن، و تضمین امنیت مردمش" به همتای ایرانی خود پیشنهاد حمایت داد. شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، این اظهارات را در بیانیه‌ای در روز سه‌شنبه تکرار کرد. واکنش چین قوی‌تر و مستقیم‌تر از واکنش آن به دور قبلی درگیری بین ایران و اسرائیل در پاییز گذشته است.
چین منابع دیپلماتیک خود را به کار گرفته است، از جمله صدور محکومیت حملات اخیر اسرائیل از طریق سازمان همکاری شانگهای (SCO) که ایران نیز عضو آن است. این اقدام با انتقاد شدید هند، عضو دیگری از سازمان همکاری شانگهای که روابط قوی تجاری تسلیحاتی با اسرائیل دارد و در مورد این بیانیه با آن مشورت نشده بود، مواجه شد.
ایران در سال‌های اخیر به چین نزدیک‌تر شده است، و دو کشور به طور منظم در همکاری‌های نظامی و مانورهای نظامی مشارکت داشته و در سال 2021 توافقنامه همکاری اقتصادی، نظامی و امنیتی امضا کرده‌اند. بیش از 90 درصد از صادرات نفت ایران به چین می‌رود—با استفاده از سیستمی از راه‌های جایگزین برای دور زدن بانک‌ها و خدمات کشتیرانی غربی و تراکنش‌های یوان‌محور برای جلوگیری از تحریک تحریم‌ها.
اگر اسرائیل در اخلال در صنعت نفت ایران موفق شود، این موضوع می‌تواند برای چین دردناک باشد. اما از آنجایی که ایران تنها ششمین تامین‌کننده بزرگ نفت چین است، پکن قادر خواهد بود این ضربه را جذب کند.
با وجود بیانیه قوی چین، بعید است که این کشور چیزی بیش از حمایت لفظی به ایران ارائه دهد. چین تمایل کمی به درگیر شدن بیشتر در امور خاورمیانه دارد و در عوض از حواس‌پرتی ایالات متحده استقبال می‌کند. جنگ‌طلبان در واشنگتن تلاش کرده‌اند ارتباط چین و ایران را قوی‌تر از آنچه هست نشان دهند؛ ایران در نهایت برای منافع اصلی چین حاشیه‌ای است.
اگر چین قرار بود مداخله کند، احتمالاً برای اعمال فشار بر ایران بود تا تنگه هرمز را بر روی کشتیرانی نبندد، همانطور که تهران در گذشته تهدید کرده است. اگرچه تامین‌کننده اصلی نفت چین روسیه است، حدود نیمی از کل واردات نفت چین از کشورهای حاشیه خلیج فارس تامین می‌شود. اخلال در تنگه و افزایش متعاقب قیمت انرژی برای اقتصاد در حال تقلا ی چین دردناک خواهد بود.
چین ممکن است امید داشته باشد که به عنوان یک میانجی صلح عمل کند و بر اساس میانجی‌گری خود در آشتی ایران و عربستان در سال 2023، پیش برود. اما بعید است که اسرائیل چین را به عنوان یک واسطه بی‌طرف بپذیرد. روابط چین و اسرائیل در بحبوحه جنگ اسرائیل و حماس رو به وخامت گذاشته است، هم به دلیل موضع طرفدار فلسطین چین و هم به دلیل بروز یهودستیزی در اینترنت چین. روی آوردن به چین برای یک توافق نیز خطر دلسرد کردن رئیس‌جمهور لجوج آمریکا را به همراه خواهد داشت.
برای چین، یکی از مزایای درگیری ایران و اسرائیل می‌تواند بازارهای جدیدی برای فناوری دفاعی این کشور باشد. پاکستان در درگیری اخیر خود با هند فراتر از انتظار عمل کرد، موفقیتی که عمدتاً به استفاده آن از سامانه‌های چینی نسبت داده می‌شود: هواپیمای جنگنده J-10C، که برای اولین بار در آن درگیری در نبرد آزمایش شد، و سامانه پدافند هوایی عمدتاً ساخت چین.
تاکنون، اسرائیل بر سامانه‌های پدافند هوایی و نیروی هوایی منسوخ ایران برتری داشته است، و اصلاح این وضعیت پس از ایجاد فضای تنفس برای تهران، در اولویت بالای برنامه کاری این کشور قرار خواهد گرفت. خریداران خاورمیانه‌ای قبلاً نسبت به J-10ها مشکوک بودند، اما ایران قبل از درگیری کنونی علاقه‌مند به نظر می‌رسید.
چین زمانی شریک تسلیحاتی عمده‌ای برای ایران بود، اما دو کشور از سال 2005 هیچ قرارداد جدیدی امضا نکرده‌اند. این وضعیت اکنون می‌تواند تغییر کند.