در پی تصمیم ایالات متحده برای بمباران ایران و آشفتگی بازارهای نفت، سرمایهگذاران به سرعت سناریوی کابوسوار بسته شدن تنگه هرمز توسط ایران، شریان اصلی کشتیرانی انرژی جهان، را تحلیل میکنند. در صورت وقوع این اتفاق، قیمت نفت میتواند به سه رقمی برسد.
اما این یک پیروزی پوشالی برای ایران خواهد بود که خود صادرکننده اصلی نفت است و احتمالاً ایالات متحده را بیش از پیش و نه فقط به شیوههای نظامی، وارد درگیری خواهد کرد.
این به آن دلیل است که ایالات متحده با اوجگیری تنشها در خاورمیانه، یک سلاح مخفی دارد: فراکینگ.
هر آنچه در ذهن رئیسجمهور ترامپ هنگام تصمیمگیری برای بمباران زیرساختهای هستهای ایران میگذشت، محاسبات اقتصادی با رشد عظیم تولید انرژی آمریکا آسانتر شد. این امر شدت و تلخی یک درگیری گستردهتر را برای مصرفکنندگان و سرمایهگذاران به شدت کاهش میدهد.
در سال ۱۹۷۷، درست پیش از آغاز انقلاب ایران که بذر بحران دوم نفتی را کاشت، ایالات متحده واردات خالص حدود ۳.۱ میلیارد بشکه نفت خام و فرآوردههای نفتی داشت، یا به عبارتی ۱۴ بشکه به ازای هر نفر. این رقم سرانه تا سال ۲۰۰۳ در زمان جنگ عراق بدون تغییر باقی ماند. ایالات متحده در هر دو سال نیز واردکننده قابل توجه گاز طبیعی بود.
امروزه، به دلیل شکست هیدرولیکی (فراکينگ)، ایالات متحده حدود ۲.۵ بشکه به ازای هر نفر صادرات خالص دارد و همچنین بزرگترین فروشنده گاز طبیعی مایع در جهان است. این فناوری جدید نیست، اما پیشرفتها در ۱۵ سال گذشته تحولآفرین بوده است.
نکته دیگری که در مورد فراکینگ، ایالات متحده و به تبع آن جهان را در برابر هرگونه اقدامی که ایران ممکن است برای خفه کردن عرضه نفت و گاز انجام دهد، مقاومتر میکند، اقتصاد منحصربهفرد آن است. ضربالمثل قدیمی در میان معاملهگران کالا وجود دارد که میگوید: "قیمتهای بالا، قیمتهای بالا را درمان میکند."
در حالی که شیل (نفت و گاز سنگرس) گرانتر و کارگربرتر از حفر چاه در خاورمیانه است، اما یک منبع اثبات شده است که میتواند ظرف چند ماه و نه چند سال به بهرهبرداری برسد. و برخلاف یک میدان نفتی متعارف، بخش زیادی از نفت و گاز یک چاه شیل، اندکی پس از تکمیل آن تولید میشود.
این افزایش سریع و نرخ کاهش شیبدار، یک شمشیر دولبه است که به رونقها و رکودهای گذشته کمک کرده است. اما این صنعت متمرکزتر و منضبطتر شده است.
در نظر بگیرید که تنها در نتیجه قیمتهای کافی اما نه نجومی، تولید نفت ایالات متحده بین یک رکود در سال ۲۰۱۶ و پایان سال ۲۰۱۹، ۴.۲ میلیون بشکه در روز افزایش یافت. این مقدار نفت بیشتر از کل تولید ایران و حدود ۸۰ درصد بیشتر از صادرات آن است.
در حالی که یک معکوسسازی سریع در کندی اخیر فعالیتها در میادین شیل میتواند ضربه ناشی از درگیری در تنگه را کاهش دهد، اما بلافاصله آن را جبران نخواهد کرد. همانطور که هلینا کرافت، رئیس استراتژی کالای جهانی RBC، اشاره میکند، واکنش ایران لزوماً نباید سناریوی "بستن کامل یا هیچ" تنگه باشد.
ایران همچنین میتواند به تأسیسات خشکی در کشورهای همسایه حمله کند. به عنوان مثال، ایالات متحده معتقد است ایران عامل حمله سال ۲۰۱۹ به یک مرکز فرآوری حیاتی عربستان سعودی بوده است.
جای تعجب نیست که علاقه سرمایهگذاران به سهام شرکتهای اکتشاف نفت و گاز مستقر در ایالات متحده دوباره افزایش یافته است. با احتساب حرکتهای پیش از بازگشایی بازار در روز دوشنبه، سبدی از این سهام از اوایل این ماه که ایالات متحده به دیپلماتهای خود دستور خروج از منطقه را داد، حدود ۹ درصد رشد داشته است. این اتفاق اندکی پیش از حمله غافلگیرانه اسرائیل به زیرساختهای هستهای و نظامی ایران رخ داد.
این افزایش قیمتها، نشاندهنده میزان قابل توجهی از نگرانی است. چشمگیرترین تأثیر این شرکتها بر بازار سهام ممکن است حفظ آرامش در اقتصاد گستردهتر باشد.
برای ارتباط با اسپنسر جاکاب: [email protected]