ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، روز دوشنبه اعلام کرد که کشورش در تلاش برای کمک به مردم ایران است؛ این اظهارات ساعاتی پیش از آن صورت گرفت که ایران در واکنش به بمباران سایت‌های هسته‌ای خود توسط ایالات متحده در اوایل روز یکشنبه، حملات موشکی را به پایگاه‌های آمریکا در قطر و عراق انجام داد.
پوتین در مسکو میزبان عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، بود در حالی که حملات ایران آغاز می‌شد.
رهبر روسیه ماهیت کمک‌هایی را که قرار است ارائه شود، مشخص نکرد.
پوتین در دیدار با عراقچی در مسکو اظهار داشت: «ما روابط دیرینه، خوب و قابل اعتمادی با ایران داریم. از سوی خود، تلاش می‌کنیم تا به مردم ایران کمک کنیم»، اگرچه ماهیت این کمک‌ها را فاش نساخت.
پیشتر در روز دوشنبه، دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست‌جمهوری روسیه، در یک کنفرانس خبری گفت که روسیه آماده است تا بسته به نیازهای ایران، در جنگ این کشور با اسرائیل به آن کمک کند.
پسکوف افزود: «ما تلاش‌های میانجی‌گرانه خود را پیشنهاد کرده‌ایم.» وی اضافه کرد: «در آینده، همه چیز به نیازهای ایران در این لحظه بستگی خواهد داشت.»
درخواست ایران برای حمایت
دیپلمات ارشد ایران یکشنبه شب به وقت محلی، کمتر از ۲۴ ساعت پس از حملات هوایی آمریکا به سه تاسیسات هسته‌ای ایران در نطنز، فردو و اصفهان، که یک تشدید بزرگ در جنگ ایران و اسرائیل بود که در ۱۳ ژوئن آغاز شده بود، وارد مسکو شد.
یک منبع ارشد ایرانی روز دوشنبه به رویترز گفت که انتظار می‌رود عراقچی نامه‌ای از آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر عالی ایران، به پوتین تحویل دهد، زیرا تهران خواستار حمایت بیشتر روسیه در برابر اسرائیل و ایالات متحده است.
این منبع درباره ماهیت کمک درخواستی توضیحات بیشتری نداد.
عراقچی در دیدار خود با پوتین، از روسیه به دلیل محکوم کردن حملات مداوم اسرائیل و حملات هوایی آمریکا علیه ایران تشکر کرد و مسکو را برای «ایستادن در سمت درست تاریخ» ستود.
عراقچی گفت: «ما همیشه با دوستانمان در روسیه رایزنی‌های نزدیکی داشته‌ایم. در موضوع هسته‌ای ایران، روسیه شریک و همراه ایران بوده و در مذاکرات هسته‌ای نیز حضور داشته است.»
پوتین حملات یکشنبه را «اقدام تجاوزکارانه‌ای کاملاً بی‌دلیل علیه ایران» توصیف کرد که «هیچ پایه و توجیهی» ندارد.
خبرگزاری دولتی روسیه RT به نقل از رهبر روسیه گزارش داد که وی گفت: سفر عراقچی به دو کشور اجازه می‌دهد تا «این مسائل فوری را بررسی کنند و مشترکاً راهی برای خروج از وضعیت فعلی بیابند.»
مسکو حملات آمریکا به سه سایت هسته‌ای در ایران را به شدت «بی‌مسئولیت» محکوم کرد و گفت که این حملات امنیت منطقه و جهان را تضعیف کرده و خطر تشدید بیشتر در خاورمیانه بی‌ثبات را افزایش می‌دهد.
تهدیدهای اشاعه هسته‌ای
هنوز مشخص نیست که روسیه، که بیش از ۵۵۰۰ کلاهک هسته‌ای – بزرگترین زرادخانه تایید شده در جهان – را در اختیار دارد، چگونه از ایران حمایت خواهد کرد؛ کشوری که از زمان حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و درگیری‌های متعاقب آن در غزه، لبنان و سوریه، ضربات استراتژیک قابل توجهی را متحمل شده است.
واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل، روز یکشنبه در نشست شورای امنیت سازمان ملل هشدار داد که اقدامات آمریکا «جعبه پاندورا» را در منطقه باز کرده که می‌تواند منجر به «فاجعه هسته‌ای» جهانی شود.
دیمیتری مدودف، نایب رئیس شورای امنیت روسیه و رئیس‌جمهور سابق این کشور، روز یکشنبه گفت که چندین کشور آماده هستند تا ایران را با تسلیحات هسته‌ای تامین کنند.
او در شبکه X نوشت: «تعدادی از کشورها آماده‌اند تا کلاهک‌های هسته‌ای خود را مستقیماً به ایران عرضه کنند.»
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در واکنش به پست مدودف گفت که کلمه هسته‌ای «نباید این‌قدر بی‌تفاوت به کار برده شود.»
او روز دوشنبه در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی Truth Social نوشت: «اگر او این حرف را زد، و اگر تأیید شد، لطفاً فوراً به من اطلاع دهید.»
مدودف سپس در پستی تکمیلی پاسخ داد که «روسیه قصدی برای عرضه سلاح‌های هسته‌ای به ایران ندارد.»
روسیه و ایران روابط نزدیکی دارند. دو کشور در مواجهه با تحریم‌های اقتصادی اعمال شده توسط غرب و انزوای سیاسی فزاینده خود از زمان تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، روابط نظامی و اقتصادی خود را تقویت کرده‌اند. در یک توافق ۱.۷ میلیارد دلاری که در اواخر سال ۲۰۲۲ امضا شد، ایران توافق کرد که صدها پهپاد برای حمله به اوکراین به روسیه عرضه کند.
اگرچه ایران خرید جت‌های جنگنده سوخو-۳۵ روسیه را در ژانویه تایید کرد، اما این هواپیماها در درگیری کنونی با اسرائیل استفاده نشده‌اند.
تعهد محدود روسیه
همچنین در ژانویه، مسکو و تهران یک توافقنامه مشارکت استراتژیک ۲۰ ساله امضا کردند که به گفته آنها روابط دوجانبه نظامی-سیاسی و تجاری-اقتصادی را تقویت خواهد کرد. قابل توجه است که این توافق شامل بند دفاع متقابل نیست، که بخشی از توافقنامه‌هایی است که مسکو با پیونگ‌یانگ و مینسک امضا کرده است.
روسیه یکی از اولین کشورهایی بود که حملات اسرائیل به ایران در ۱۳ ژوئن را محکوم کرد؛ حملاتی که باعث حملات موشکی و پهپادی تلافی‌جویانه ایران علیه اسرائیل شد.
ساعاتی پس از حمله اسرائیل، پوتین در ۱۳ ژوئن با مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در تماس‌های تلفنی جداگانه گفتگو کرد.
رئیس‌جمهور روسیه همچنین آمادگی خود را برای میانجی‌گری جهت پایان دادن به درگیری در یک تماس تلفنی بین پوتین و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، که از تلاش‌های میانجی‌گرانه برای کاهش تنش در منطقه حمایت کرد، ابراز داشت.
یوری اوشاکوف، دستیار کرملین، پنجشنبه گذشته به خبرنگاران گفت: «رهبر ما آمادگی روسیه را برای انجام تلاش‌های میانجی‌گرانه در صورت لزوم تأیید کرد.»