برزیل قرار است میزبان اجلاس بزرگ اقلیمی سازمان ملل متحد (COP30) در سال جاری باشد که در بلم، واقع در مرز آمازون برگزار خواهد شد. | iStock
برزیل قرار است میزبان اجلاس بزرگ اقلیمی سازمان ملل متحد (COP30) در سال جاری باشد که در بلم، واقع در مرز آمازون برگزار خواهد شد. | iStock

بحران اسکان در COP30: آشفتگی لجستیکی، مذاکرات اقلیمی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد

گروهی از افراد حاضر در مذاکرات اقلیمی در بن، آلمان
سوال ذهن همه در مذاکرات اقلیمی میان‌سال در بُن این بود که آیا دیپلمات‌ها در ماه نوامبر در بلم جایی برای اقامت خواهند داشت یا خیر. | کریستوفر نویندورف/EFE از طریق EPA
کریستوفر نویندورف/EFE از طریق EPA

بُن، آلمان — به مدت دو هفته، یک نگرانی واحد، گفت‌وگوهای حاشیه‌ای اجلاس اقلیمی میان‌سال را در راین تحت‌الشعاع قرار داد.

این نگرانی نه درباره موضوعات مورد بحث در مذاکرات بود، نه درباره غیبت بی‌سابقه ایالات متحده، و حتی نه درباره مسائل مالی که همواره موضوع داغ مذاکرات اقلیمی است. در عوض، سوالی که ذهن همه را در بُن به خود مشغول کرده بود، این بود که آیا دیپلمات‌ها در ماه نوامبر محلی برای اقامت خواهند داشت یا خیر.

برزیل، میزبان اجلاس اقلیمی سازمان ملل متحد (COP30) در سال جاری، قصد دارد این کنفرانس بزرگ جهانی را در شهر بندری بلم، در مرز آمازون، برگزار کند تا نقش محوری جنگل‌های بارانی را در تثبیت آب و هوای سیاره‌ای به نمایش بگذارد.

اما محل انتخاب شده برای این رویداد، هرگز میزبانی در این مقیاس را تجربه نکرده است. و بلم، که به پرتغالی «بیت‌اللحم» معنی می‌دهد، به سادگی فضای کافی برای اسکان ندارد.

هم‌اکنون، هتل‌ها در زمان بی‌سابقه‌ای رزرو شده‌اند و آنچه باقی مانده، قیمت‌های سرسام‌آوری دارد که تهدیدی برای محروم کردن کشورهای کم‌درآمد و جامعه مدنی از این کنفرانس محوری است.

هیئت‌ها ممکن است مجبور شوند در مدارس تبدیل‌شده، پادگان‌های نظامی یا کشتی‌های کروز اجاره‌ای اقامت کنند. حتی این احتمال وجود دارد که آنها مجبور به اشتراک اتاق شوند، با وجود اینکه بیش از ۱۰۰۰ دلار در هر شب پرداخت می‌کنند.

حتی کشورهای ثروتمند نیز از این هزینه‌ها شگفت‌زده شده‌اند. هیچ هیئت اروپایی که پولیتیکو با آنها در بُن صحبت کرد، محل اقامت خود را رزرو نکرده بود.

مسائل لجستیکی COP30 اکنون تهدید می‌کند که سایه سیاهی بر کنفرانس برزیل بیفکند، زیرا پیش از این نیز مذاکرات در پایتخت غربی آلمان را تحت‌الشعاع قرار داده بود؛ جایی که هیئت‌ها روز پنجشنبه آماده‌سازی‌ها را برای اجلاس اصلی در نوامبر به پایان رساندند.

یک دیپلمات ارشد آمریکای لاتین گفت: «همه چیز تحت‌الشعاع مسائل لجستیکی قرار گرفته است، و ما نگرانیم که این موضوع مانع مذاکرات شود. ما محل اقامت نداریم، هیچ‌کس محل اقامت ندارد.»

یک مذاکره‌کننده ارشد اروپایی اظهار داشت: «آنها سال‌هاست که می‌دانستند میزبان خواهند بود. ما بسیار نگرانیم که هیچ شفافیتی وجود ندارد.»

در حالی که بیشتر دیپلمات‌ها از اظهارنظر رسمی درباره نگرانی‌های خود خودداری کردند و به همین دلیل ناشناس باقی ماندند، برخی نارضایتی‌های خود را علناً ابراز کردند.

خوان کارلوس مونتری، فرستاده اقلیمی پاناما، نوشت: «ما نگرانیم. نگرانیم که COP30 به غیرقابل دسترس‌ترین COP در سال‌های اخیر تبدیل شود. نگرانیم که کشورهای در حال توسعه، کشورهای جزیره‌ای کوچک، صدای بومیان و جامعه مدنی به اندازه کافی – یا اصلاً – نماینده نداشته باشند.»

در همین حال، برزیل اعلام کرد که به نگرانی‌های کشورها گوش می‌دهد و قبل از اجلاس به آنها رسیدگی خواهد کرد.

آنا تونی، مدیر عامل COP30، به پولیتیکو گفت: «ما اطمینان داریم که این مشکل لجستیکی را حل خواهیم کرد و همه با قیمتی معقول می‌آیند. زیرا این به نفع ماست.»

اشتراک اتاق‌ها

دیپلمات‌ها از همان ابتدا در مورد بلم تردید داشتند.

برزیل تجربه زیادی در سازماندهی رویدادهای بزرگ بین‌المللی، از بازی‌های المپیک گرفته تا اجلاس‌های بین‌المللی، از جمله اجلاس زمین که منجر به تشکیل نهاد اقلیمی سازمان ملل شد، دارد. اما نه در بلم، جایی که مقامات اکنون در تلاشند تا زیرساخت‌های لازم را تا نوامبر تکمیل کنند.

در یک ارائه آوریل که به هیئت‌ها ارسال شد و پولیتیکو آن را به دست آورد، ریاست برزیل برای COP اعلام کرد که «در حال تلاش برای تقویت ظرفیت‌های اقامتی در هتل‌ها، اجاره‌نامه‌های تعطیلات، ساختمان‌های نظامی، مدارس و کشتی‌های کروز است.»

دو COP گذشته رکوردهای حضور را شکسته‌اند، به طوری که COP29 سال گذشته بیش از ۶۵,۰۰۰ شرکت‌کننده را جذب کرد.

برزیلی‌ها می‌گویند که تنها ۵۰,۰۰۰ نفر برای COP30 انتظار می‌روند. این تقریباً تعداد تخت‌هایی است که مقامات برزیلی اعلام کرده‌اند فراهم خواهند کرد. و بله، تخت – نه اتاق.

برزیل هفته گذشته گفت: «بیش از ۲۹,۰۰۰ اتاق و ۵۵,۰۰۰ تخت در دسترس خواهد بود.»

این موضوع باعث نگرانی هیئت‌ها شده است که دیپلمات‌ها مجبور به اشتراک اتاق شوند.

اتحادیه اروپا در جلسه پشت درهای بسته با برزیل در بُن در هفته گذشته، با اشاره به اینکه مذاکرات COP اغلب شامل برنامه‌های طاقت‌فرسا است، اعلام کرد که «در مورد لجستیک COP30 عمیقاً نگران است»، بر اساس نسخه‌ای از سخنرانی که با پولیتیکو به اشتراک گذاشته شد.

اروپایی‌ها گفتند: «چند ساعت خوابی که می‌توان در بین مذاکرات داشت، بسیار ارزشمند است و برای نتیجه موفقیت‌آمیز مذاکرات کلیدی است. این بدان معناست که از مذاکره‌کنندگان نمی‌توان درخواست کرد یا انتظار داشت که اتاق‌های خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.»

اتحادیه اروپا همچنین نگرانی‌هایی را در مورد زمان رفت‌وآمد بین محل اقامت و محل برگزاری – برخی دیپلمات‌ها گفتند زمان سفر می‌تواند یک ساعت یا بیشتر باشد – و مهم‌تر از همه، هزینه را مطرح کرد.

اتحادیه اروپا گفت: «ما تقریباً یک هفته است که [در بُن] هستیم و در هر گفت‌وگویی که داشتیم، می‌شنویم که چگونه آماده‌سازی‌های همه تحت‌الشعاع افزایش هزینه‌ها و عدم اطمینان در مورد لجستیک اساسی، از جمله حمل و نقل، قرار گرفته است.»

نگرانی‌ها درباره هزینه‌ها

قیمت هتل‌ها در هر شهری که به عنوان میزبان اجلاس اقلیمی انتخاب می‌شود، افزایش می‌یابد – اما دیپلمات‌ها می‌گویند بلم حتی با استانداردهای COP هم بسیار افراطی است.

در میزهای ناهار مرکز کنفرانس بُن، دیپلمات‌هایی از تمامی قاره‌ها و حتی اعضای دبیرخانه سازمان ملل نیز در مورد هزینه‌ها ابراز نگرانی می‌کردند.

یک دیپلمات اروپایی گفت که برای اجاره اتاق برای یک تیم مذاکره‌کننده ۲۰ نفره، کشورش مبلغ ۱ میلیون یورو به او پیشنهاد شده است.

بر اساس ارائه آوریل از سوی برزیل، قیمت کابین‌های کشتی کروز از ۷۰۰ تا ۱۳۰۰ دلار در هر شب متغیر بود. اما دیپلمات مذکور گفت که در بُن هفته گذشته، ریاست COP30 وعده داد که قیمت کابین‌ها از ۲۵۰ دلار و اتاق‌ها در خانه‌های اجاره‌ای از ۱۰۰ دلار در هر شب شروع می‌شود.

این دیپلمات افزود: «اما ما نمی‌دانیم این مکان‌ها چقدر از محل برگزاری فاصله دارند و چند اتاق با این قیمت موجود است.» او اضافه کرد که یک پلتفرم رزرو که وعده داده شده بود در ماه مارس راه‌اندازی شود، «به تعویق افتاده، به تعویق افتاده، به تعویق افتاده است.»

برای کشورهای کم‌درآمد و جامعه مدنی – و همچنین رسانه‌ها – هزینه‌های گزاف می‌تواند مانعی برای حضور در COP امسال شود.

ریچارد مویونگی، دیپلمات تانزانیا و رئیس گروه مذاکره‌کنندگان آفریقایی، گفت: «اسکان نگرانی بزرگی برای ماست.» او افزود که «هیچ پاسخ کافی به نگرانی‌های ما» از سوی برزیلی‌ها دریافت نکرده است.

جدای از هزینه‌ها، تصویر مذاکره‌کنندگانی که کشتی‌های کروز اجاره می‌کنند تا درباره سرنوشت کره زمین مذاکره کنند، اصلاً جالب نیست. دیپلمات اروپایی با نگرانی گفت: «این تصویر کشتی‌های کروز فقط این برداشت را تأیید خواهد کرد که ما اینجا در حال نجات آب و هوا نیستیم، بلکه در حال نابودی آنیم.»

وعده برزیل

هتل‌ها تنها نگرانی نیستند. اتحادیه اروپا در سخنرانی خود همچنین اشاره کرد که هیچ اطلاعاتی درباره در دسترس بودن و هزینه دفاتر و غرفه‌های نمایندگی در کنفرانس دریافت نکرده است.

بسیاری از دیپلمات‌ها نگران ظرفیت فرودگاه محلی و اینکه آیا پروازهای داخلی کافی در برزیل در دسترس خواهد بود، هستند، زیرا بلم تنها ارتباط مستقیم با پرتغال، فلوریدا، گویان فرانسه و سورینام دارد.

دیپلمات اروپایی گفت که چندین هیئت نیز نگرانی‌هایی را درباره کیفیت و در دسترس بودن مراقبت‌های پزشکی در بلم مطرح کرده‌اند.

بیشتر دیپلمات‌ها در بُن گفتند که به نظر می‌رسد برزیل نگرانی‌های آنها را جدی گرفته است، و میزبانان جلسات دوجانبه متعددی در این زمینه برگزار کرده‌اند.

تونی، مدیر عامل COP30، گفت: «بدیهی است که ما به این موضوع گوش می‌دهیم و متاسفیم که لجستیک بلم چنین موضوع بزرگی شده است.» او افزود که برزیل در حال اتخاذ تدابیر برای مقابله با افزایش قیمت‌ها است.

او اصرار داشت که تمامی مسائل لجستیکی به جز هزینه‌ها در بُن حل و فصل شده‌اند – اما اذعان کرد که قیمت‌های اقامتی یک مشکل هستند.

او گفت: «ما به عنوان دولت، با تمام ابزارهایی که در اختیار داریم به این مشکل رسیدگی می‌کنیم. ما نمی‌توانیم اجازه دهیم برزیلی‌ها یا خارجی‌ها قیمت‌هایی بسیار بیشتر از آنچه منطقی است پرداخت کنند. بنابراین این یک نگرانی است، بدون شک.»

با این حال، تونی همچنین اشاره کرد که برخی از هیئت‌ها ممکن است تنها ناآگاه یا حتی پیش‌داور باشند.

او گفت: «بدیهی است که آنها نگرانی‌های واقعی دارند، اما [آنها] همچنین متوجه نیستند که بلم یک شهر بزرگ با ۱.۲ میلیون نفر جمعیت است. و در آمازون واقع شده است، و مردم تصور خاصی از آمازون دارند.»