تصویر کوچک به‌روزرسانی ایران
تصویر کوچک به‌روزرسانی ایران

به‌روزرسانی ایران، ۲۴ ژوئیه ۲۰۲۵

نمودار خلاصه‌سازی به‌روزرسانی ایران
نمودار خلاصه‌سازی به‌روزرسانی ایران

مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا

برخی از مقامات ایرانی همچنان تمایل خود را برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایالات متحده نشان می‌دهند، اما مقامات ایرانی مجموعه شرایط قبلی خود را تغییر نداده‌اند.[۱] کاظم غریب‌آبادی، معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه، در ۲۴ ژوئیه اظهار داشت که ایران آماده از سرگیری مذاکرات با ایالات متحده است و افزود: «هرچه زودتر بهتر.»[۲] غریب‌آبادی گفت که ایران تنها در صورتی مذاکرات را آغاز خواهد کرد که ایالات متحده با «صداقت» برای «راه‌حل برد-برد» به میز مذاکره بیاید و از مذاکرات به عنوان «پوششی برای حمله نظامی دیگر» استفاده نکند.[۳] غریب‌آبادی مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران است و تعاملات سطح بالا با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) و نمایندگان گروه E3 (بریتانیا، فرانسه و آلمان) را هماهنگ کرده است.[۴] عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، پیش از این در ۱ ژوئیه اظهار داشت که ایران مذاکرات هسته‌ای را از سر نخواهد گرفت مگر اینکه ابتدا اطمینان حاصل کند که ایالات متحده در طول مذاکرات حملات نظامی انجام نخواهد داد.[۵] غریب‌آبادی همچنین مهلت پایان اوت تعیین شده توسط گروه E3 برای دستیابی به توافق را «قابل انعطاف» توصیف کرد.[۶] یک خبرنگار وال استریت ژورنال پیش از این اشاره کرده بود که گروه E3 پیشنهاد تمدید مهلت بازگشت تحریم‌ها را در یک تماس تلفنی در ۱۷ ژوئیه با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، مطرح کرده است.[۷]

تأخیر در مهلت بازگشت تحریم‌ها بعید است که موضع ایران را در مورد غنی‌سازی داخلی اورانیوم تغییر دهد، اگرچه اهرم فشار اضافی که پس از تأخیر اعمال شود، ممکن است باعث تغییر موضع ایران شود.[۸] ایران و گروه E3 در ۲۵ ژوئیه در استانبول برای بحث در مورد برنامه هسته‌ای ایران و تحریم‌های مرتبط با بازگشت تحریم‌ها دیدار خواهند کرد.[۹] ایران ممکن است محاسبه کند که دستیابی به توافق با گروه E3 و ایالات متحده، تحریم‌های بازگشت‌پذیر را به تأخیر می‌اندازد یا از آن‌ها جلوگیری می‌کند، با نشان دادن تمایل ایران به حل و فصل مسئله هسته‌ای. گروه E3 ظاهراً قصد دارد تا قبل از اجرایی شدن مهلت بازگشت تحریم‌ها، با ایران تعامل کرده و گام‌های قابل راستی‌آزمایی –مانند بازگرداندن همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و حذف ذخیره اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده ایران– را تضمین کند.[۱۰]

عراقچی پیش از نشست آتی گروه E3 در ۲۵ ژوئیه، بر تعهد ایران به غنی‌سازی داخلی اورانیوم تأکید کرد.[۱۱] عراقچی افزود که نشست آتی ایران و گروه E3 برای مقامات اروپایی مهم است تا بفهمند که موضع ایران «بدون تغییر» باقی مانده و غنی‌سازی به عنوان «حقی غیرقابل مذاکره» ادامه خواهد یافت.[۱۲] غریب‌آبادی در ۲۳ ژوئیه هشدار داد که ادامه فشار گروه E3 برای اعمال مجدد تحریم‌های بازگشت‌پذیر می‌تواند ایران را به خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) سوق دهد.[۱۳] مقامات ایرانی بارها تهدید کرده‌اند که در صورت فعال شدن سازوکار بازگشت تحریم‌ها توسط گروه E3، از NPT خارج خواهند شد.[۱۴]

غریب‌آبادی در ۲۳ ژوئیه اعلام کرد که یک تیم فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هفته‌های آتی برای بحث در مورد «چارچوب تعامل آینده» از ایران بازدید خواهد کرد.[۱۵] غریب‌آبادی اظهار داشت که به تیم فنی اجازه دسترسی به سایت‌های هسته‌ای آسیب‌دیده داده نخواهد شد.[۱۶] پرسنل ایرانی به دلیل خسارات ناشی از حملات، قادر به دسترسی به سایت‌های هسته‌ای نبوده‌اند، که این موضوع بحث بازدید فنی از سایت‌ها را در حال حاضر بی‌ارتباط می‌کند، زیرا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نمی‌تواند به سالن‌های سانتریفیوژ یا سایر تأسیسات غنی‌سازی زیرزمینی دسترسی پیدا کند.[۱۷] مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در مصاحبه خود با تاکر کارلسون در ۷ ژوئیه ادعا کرد که حملات آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران بخش عمده‌ای از تجهیزات و زیرساخت‌ها را تخریب کرده و پرسنل ایرانی به راحتی نمی‌توانند به سایت‌ها دسترسی پیدا کنند.[۱۸] پزشکیان افزود که ایران باید منتظر بماند تا مشخص شود آیا می‌تواند مجدداً به این سایت‌ها دسترسی پیدا کند یا خیر.[۱۹] آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۴ ژوئیه اعلام کرد که تمام بازرسان خود را از ایران خارج کرده است.[۲۰] اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، پیش از این در ۳۰ ژوئن اظهار داشت که ایران اجازه خواهد داد بازرسان در کشور بمانند، اما نمی‌تواند امنیت آنها را پس از حملات اخیر به زیرساخت‌های هسته‌ای تضمین کند.[۲۱] مجلس ایران در ۲۵ ژوئن لایحه‌ای را تصویب کرد که تمام همکاری‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به حالت تعلیق درآورد و تعلیق بازرسی‌ها را تا زمانی که آژانس حق غنی‌سازی اورانیوم ایران را به رسمیت بشناسد، الزامی کرد.[۲۲]

مذاکرات نیروهای دموکراتیک سوریه و دولت سوریه

ادامه خواسته دولت انتقالی سوریه مبنی بر خلع سلاح نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) یک استاندارد دوگانه است که دولت آن را به طور یکسان برای همه گروه‌ها اعمال نکرده است. فرهاد شاهدی، سخنگوی نیروهای دموکراتیک سوریه، در ۲۳ ژوئیه به رسانه‌های سوری گفت که نیروهای دموکراتیک سوریه از خلع سلاح خودداری می‌کنند زیرا از حملات نیروهای وابسته به دولت بیم دارند.[۲۳] شاهدی تأکید کرد که نیروهای دموکراتیک سوریه باید به عنوان یک بلوک نظامی، و نه به صورت انفرادی، ادغام شوند، که این یک نقطه اختلاف تکراری بین دو طرف بوده است.[۲۴] این امر به نیروهای دموکراتیک سوریه اجازه می‌دهد تا یک نیروی کردی را برای دفاع از کردها در شمال شرقی سوریه حفظ کنند، که در طول جنگ داخلی از سوی نیروهای وابسته به دولت در معرض تهدید بوده‌اند.

بیانیه نیروهای دموکراتیک سوریه در مورد خلع سلاح و ارتباط خلع سلاح با خشونت‌های اخیر در سویدا، منعکس‌کننده ترسی عمیق است که در طول جنگ داخلی در میان کردهای سوریه در مورد تهدیدی که از سوی نیروهای وابسته به دولت با آن روبرو هستند، توسعه یافته است، نه یک ترس جدید که ناشی از خشونت‌های اخیر باشد. یک مقام دولتی سوری ناشناس در پاسخ به رسانه‌های سوری در ۲۴ ژوئیه اظهار داشت که دولت انتقالی به پیش‌شرط‌های نیروهای دموکراتیک سوریه که با وحدت دولت در تضاد هستند، پاسخ نخواهد داد، امتناع نیروهای دموکراتیک سوریه از خلع سلاح را رد کرد و استفاده نیروهای دموکراتیک سوریه از خشونت در استان سویدا را به عنوان توجیهی برای امتناع از ادغام در دولت سوریه محکوم کرد.[۲۵] این اتهام که نیروهای دموکراتیک سوریه از خشونت در سویدا به عنوان ابزار سیاسی برای حفظ سلاح‌های خود استفاده می‌کنند، همراه با رد نگرانی‌های نیروهای دموکراتیک سوریه، ترس‌های مشروع نیروهای دموکراتیک سوریه و کردها را نادیده می‌گیرد که دولت قادر به کنترل عناصری در نیروهای امنیتی سوریه که به دنبال سرکوب کردها هستند، نخواهد بود.

هر دو طرف بر تعهد خود به ادامه مذاکرات تأکید کردند، اما دولت سوریه همچنان بر خلع سلاح نیروهای دموکراتیک سوریه تأکید کرده است. تأکید بر خلع سلاح یک استاندارد دوگانه است که دولت آن را به طور یکسان برای هر گروه سوری اعمال نکرده است.[۲۶] نیروهای دموکراتیک سوریه و دولت انتقالی سوریه در ۱۰ مارس یک توافقنامه چارچوب را امضا کردند که اصول کلی برای ادغام سازمان‌های نظامی و مدنی نیروهای دموکراتیک سوریه در دولت سوریه و واگذاری سایت‌های تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه در شمال شرقی سوریه به دولت را مشخص می‌کرد.[۲۷] دولت انتقالی سوریه بارها خواستار خلع سلاح و انحلال نیروهای دموکراتیک سوریه قبل از ادغام در وزارت دفاع سوریه (MoD) شده است.[۲۸] این خواسته‌ها با تمایل دولت انتقالی به اجازه دادن به گروه‌های مسلح سوری خاص، مانند عناصری از ارتش ملی سوریه (SNA) مورد حمایت ترکیه و نیروهای دروزی به رهبری لیث البلوش، که مجدداً با پرچم جدید و به صورت بلوکی ادغام شدند، متفاوت است.[۲۹] برخی از شبه‌نظامیان مورد حمایت ترکیه در ارتش ملی سوریه از قوم‌گرایان ترک تشکیل شده‌اند که در شمال سوریه مرتکب جنایات علیه کردها شده‌اند.[۳۰] دولت، به اذعان خود، نمی‌تواند همه عناصر بدخواه را در نیروهای امنیتی خود کنترل کند، که برخی از آنها تهدیدی بالقوه برای نیروهای کرد خلع سلاح شده خواهند بود.[۳۱]

بحث‌های عراق در مورد حشد شعبی

برخی از بازیگران عراقی مورد حمایت ایران همچنان از حوادث فرقه‌ای در سوریه برای توجیه وجود نیروهای بسیج مردمی (PMF) استفاده می‌کنند. همام حمودی، رهبر مجلس اعلای اسلامی عراق (ISCI)، در مصاحبه‌ای با سفیر استرالیا در عراق در ۲۴ ژوئیه گفت که حوادث استان سویدا عراقی‌ها را متقاعد کرده است که باید «به حشد شعبی پایبند باشند»، اشاره به سوءاستفاده‌هایی که نیروهای امنیتی سوریه علیه دروزی‌ها در جنوب غربی سوریه مرتکب شده‌اند.[۳۲] ابوعلی العسکری، سخنگوی گردان‌های حزب‌الله عراق مورد حمایت ایران، در ۲۳ ژوئیه گفت که عراقی‌ها از «مناطق غربی» با اکثریت سنی که برای حمایت از دولت سوریه به جنگ رفته‌اند، باید تحت نظارت قرار گیرند، احتمالا توسط حشد شعبی.[۳۳] این اظهارات به دنبال آن است که رهبر جنبش عصائب اهل حق عراق مورد حمایت ایران و یک سیاستمدار عراقی وابسته به ایران در ۲۱ ژوئیه به طور جداگانه پیشنهاد کردند که خشونت در استان سویدا وجود مستمر حشد شعبی را توجیه می‌کند.[۳۴] حشد شعبی در سال ۲۰۱۴ با «نهادینه کردن» شبه‌نظامیان موجود و عمدتاً شیعه که در مبارزه با داعش درگیر بودند، از جمله شبه‌نظامیان عراقی مورد حمایت ایران مانند گردان‌های حزب‌الله و عصائب اهل حق، تأسیس شد.[۳۵] این بازیگران فرقه‌ای شیعه به دلیل روابط تاریخی احمد الشاره با القاعده در عراق، که سلف داعش بود، نسبت به دولت انتقالی سوریه تحت رهبری وی بی‌اعتماد باقی مانده‌اند.[۳۶] بحث‌های جاری در مورد انحلال حشد شعبی احتمالاً برخی از این تلاش‌های شبه‌نظامیان عراقی را برای توجیه وجود خود سوق می‌دهد.[۳۷]

نقشه زیرساخت‌های شهر بندرعباس
نقشه زیرساخت‌های شهر بندرعباس، ۲۴ ژوئیه ۲۰۲۵

ایران

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در یک بازدید غیررسمی از قم در ۲۳ و ۲۴ ژوئیه، دیدارهای جداگانه‌ای با آیات عظام محافظه‌کار ایرانی علی‌رضا اعرافی و ناصر مکارم شیرازی داشت.[۳۸] پزشکیان و روحانیون درباره تقویت روابط روحانیت و دولت ایران و مسائل اجتماعی-اقتصادی از جمله تورم، مسکن و بیکاری جوانان بحث و گفتگو کردند.[۳۹] مکارم شیرازی در اواسط ژوئن در قم با حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق اصلاح‌طلب، دیدار کرده بود، طبق گزارش رسانه‌های مخالف.[۴۰] روحانی ظاهراً تلاش کرده بود مکارم شیرازی را تشویق کند تا آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر معظم ایران را متقاعد کند که از خواسته ایران برای غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران دست بردارد و آتش‌بس با اسرائیل را بپذیرد.[۴۱] مکارم شیرازی در ۲۹ ژوئن اعلام کرد که افرادی که خامنه‌ای یا مرجعیت دینی را تهدید می‌کنند، «محارب» (دشمن خدا) هستند و بنابراین مستوجب مجازات اعدام می‌باشند.[۴۲] پروژه تهدیدات بحرانی (CTP) و مؤسسه مطالعات جنگ (ISW) پیش از این ارزیابی کرده بودند که فتوای مکارم شیرازی ممکن است رد علنی بحث‌های گزارش شده روحانی با مکارم شیرازی و دیگران باشد که به دنبال به حاشیه راندن آیت‌الله علی خامنه‌ای بودند.[۴۳] آیت‌الله علی‌رضا اعرافی نیز در ۳۰ ژوئن فتوایی صادر کرد که فتوای ۲۹ ژوئن مکارم شیرازی را تکرار می‌کرد که افراد را «محارب» اعلام می‌کرد.[۴۴] اعرافی از سال ۲۰۱۹ عضو شورای نگهبان بوده است، که نهادی مسئول نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری و بررسی لوایح پارلمانی است.[۴۵]

پزشکیان همچنین در ۲۳ ژوئیه در قم با جواد شهرستانی، نماینده آیت‌الله سیستانی در ایران، دیدار کرد.[۴۶] سیستانی بالاترین مرجعیت شیعه در عراق است.[۴۷] هر دو مقام در مورد اهمیت همکاری نهادهای دولتی با مراجع دینی برای رسیدگی به مشکلات اجتماعی-اقتصادی ایران بحث و گفتگو کردند. گزارش‌های رسانه‌های ایرانی از این دیدار به بحث در مورد روابط ایران و عراق اشاره‌ای نکرده‌اند. پزشکیان پیش از این در اکتبر ۲۰۲۴ در قم با شهرستانی برای بحث در مورد موضوعات مشابه دیدار کرده بود.[۴۸]

ایران با بحران شدید کمبود آب روبرو است که در صورت ادامه در درازمدت، ممکن است احساسات ضد رژیم و ناآرامی‌های داخلی را دامن بزند. رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران در ۲۳ ژوئیه گزارش دادند که نیمی از جمعیت شهری ایران با کمبود آب روبرو هستند.[۴۹] سطح بارندگی در سراسر کشور در سال ۲۰۲۵ حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است.[۵۰] مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی در ۲۳ ژوئیه هشدار داد که تبریز، پرجمعیت‌ترین شهر در شمال غربی ایران، کمتر از ۳ ماه ذخیره آب آشامیدنی دارد.[۵۱] شرکت آب و فاضلاب استان تهران گزارش داد که مخازن مورد استفاده برای تأمین آب استان تهران در پایین‌ترین سطح خود در یک قرن اخیر قرار دارند.[۵۲] مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در جلسه کابینه در ۱۹ ژوئیه اذعان کرد که دولتش باید اقدامات فوری برای رفع بحران آب انجام دهد.[۵۳] عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو ایران، در ۱۵ ژوئیه اعلام کرد که ایران به دنبال واردات آب از کشورهای همسایه است و مذاکراتی با ترکمنستان، افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان انجام شده است.[۵۴] ایران در ۲۳ ژوئیه ادارات دولتی را در حداقل ۱۴ استان به منظور کاهش فشار بر زیرساخت‌های آب و انرژی تعطیل کرد.[۵۵] مقامات محلی در برخی مناطق حتی در میان موج شدید گرما، برای ساعت‌ها آب مصرف‌کنندگان را قطع کرده‌اند.[۵۶]

بحران آب ممکن است ناآرامی‌های داخلی را دامن بزند. رسانه‌های ضد رژیم تصاویری از تظاهرات در مقابل دفتر فرمانداری در سبزوار، استان خراسان رضوی، منتشر کردند که شعارهایی مانند «آب، برق، زندگی: حقوق مطلق ما» در آن دیده می‌شد.[۵۷] کمبود شدید آب در استان خوزستان در سال ۲۰۲۱ اعتراضاتی را برانگیخت که در سراسر ایران گسترش یافت.[۵۸] نیروهای امنیتی ایران این اعتراضات را با استفاده از مهمات جنگی سرکوب کردند و ده‌ها نفر کشته شدند.[۵۹]

فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) در ۲۳ ژوئیه ورود ناو یواس‌اس فیتزجرالد به آب‌های ایران در خلیج فارس را تکذیب کرد. سنتکام همچنین تعامل بین یک بالگرد نیروی دریایی ایران و ناوشکن آمریکایی یواس‌اس فیتزجرالد در نزدیکی خلیج عمان در ۲۳ ژوئیه را «ایمن» خواند.[۶۰] «ایمن» در این زمینه به این معنی است که این تعامل پرسنل یا دارایی‌های آمریکا را به خطر نینداخته است. رسانه‌های ایرانی پیش از این در ۲۳ ژوئیه ادعا کرده بودند که بالگرد نیروی دریایی ایران ناو یواس‌اس فیتزجرالد را در خلیج عمان پس از نزدیک شدن ناو یواس‌اس فیتزجرالد به آب‌های سرزمینی ایران، مورد آزار قرار داده است.[۶۱]

سرهنگ حمید واحدی، فرمانده نیروی هوایی ارتش ایران، در ۲۴ ژوئیه از پایگاه هوایی تاکتیکی نهم نیروی هوایی ارتش در بندرعباس، استان هرمزگان بازدید کرد.[۶۲] فرماندهان ارشد نظامی ایران به طور معمول از پایگاه‌های نظامی برای ارزیابی آمادگی عملیاتی بازدید می‌کنند.[۶۳] ایران احتمالاً پس از جنگ اسرائیل و ایران، به بازرسی از پایگاه‌های نظامی ادامه خواهد داد.[۶۴] بندرعباس یک بندر کلیدی ایران است که برای تجارت دریایی آن حیاتی است. همچنین میزبان بسیاری از تأسیسات نظامی است.

عراق

به بخش اصلی مراجعه کنید.

سوریه

به بخش اصلی مراجعه کنید.

شبه جزیره عربستان

یک منبع محلی ناشناس در ۲۳ ژوئیه به یک خبرنگار یمنی گفت که حملات هوایی اسرائیل به بندر الحدیده در ۲۱ ژوئیه، هفت نفر از اعضای نیروهای ویژه دریایی حوثی را که در حملات حوثی‌ها به کشتی‌رانی بین‌المللی در دریای سرخ شرکت داشتند، به هلاکت رساند.[۷۲] این خبرنگار یمنی همچنین گزارش داد که اسرائیل در ۲۱ ژوئیه به یک کشتی حوثی که قصد خروج از بندر الحدیده را داشت، حمله کرد. اگر این حمله باعث غرق شدن کشتی شده باشد، این حمله در تصاویر ماهواره‌ای قابل مشاهده نخواهد بود.

سرزمین‌های فلسطینی و لبنان

مورد قابل توجهی برای گزارش وجود ندارد.