پاریس — اسرائیل ممکن است با موجی از تحریمهای بینالمللی مواجه شود، پس از اینکه کابینه امنیتی این کشور صبح جمعه تصمیم گرفت عملیات تصرف شهر غزه را پیش ببرد. بریتانیا، بلژیک، هلند، دانمارک، اسپانیا، استرالیا و سازمان ملل متحد این تصمیم را محکوم کردند. آنتونیو کاستا، رئیس شورای اروپا، هشدار داد که این اقدام "باید پیامدهایی برای روابط اتحادیه اروپا و اسرائیل داشته باشد که توسط شورا ارزیابی خواهد شد."
اما آلمان، یکی از نزدیکترین شرکای استراتژیک اسرائیل، فراتر رفت و اعلام کرد که صادرات تسلیحاتی را که میتوانند در نوار غزه استفاده شوند، به اسرائیل به حالت تعلیق درآورده است. حدود یک سوم واردات تسلیحاتی اسرائیل از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ از آلمان بوده است.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز جمعه اعلام کرد که به ارتش دستور داده تا برای تصرف شهر غزه آماده شود؛ هدفی که به گفته او خلع سلاح حماس را پیش خواهد برد. کابینه به رغم مخالفتهای ایال زمیر، فرمانده ارتش اسرائیل، که به وزرا هشدار داد چنین عملیاتی جان گروگانهای در غزه را به خطر میاندازد و میتواند فاجعه انسانی را به بار آورد، چراغ سبز نشان داد.
این تحول در بحبوحه افزایش مخالفتهای عمومی در اسرائیل با ادامه جنگ رخ داد. در تاریخ ۱ اوت، بیش از ۶۰۰ نفر از مقامات ارشد سابق امنیتی و سفرای پیشین نامهای سرگشاده به دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، فرستادند و از او خواستند که نتانیاهو را برای پایان دادن به درگیری تحت فشار قرار دهد. سفیر سابق، جرمی ایساچاروف، به همراه متان ویلنای، رئیس سابق ارتش، تامیر پاردو، رئیس پیشین موساد، آساف هفتر، کمیسر سابق پلیس، و آمی ایالون، مدیر سابق شین بت، از جمله امضاکنندگان این نامه بودند.
ایساچاروف، که از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ سفیر اسرائیل در آلمان بود، به المانیتور گفت که تحریم آلمان باید زنگ خطری برای دولت اسرائیل باشد، با توجه به روابط تاریخی بین دو کشور. ایساچاروف اظهار داشت: "آلمان همیشه ترجیح داده است نگرانیهای خود را به صورت خصوصی به رهبران اسرائیلی بیان کند." وی افزود که آخرین اقدامات برلین باید به دولت اسرائیل نشان دهد که خط قرمزی عبور کرده است.
مصاحبه زیر با ایساچاروف برای وضوح و اختصار ویرایش شده است.
المانیتور: نامهای که شما خطاب به ترامپ امضا کردید، فوریت در رسیدگی به بحران غزه را برجسته میکند. چه انگیزهای پشت ارسال این نامه بود؟
ایساچاروف: ادامه جنگ در نوار غزه، که به نظر میرسد پایانی ندارد؛ ارزیابی مبنی بر اینکه حماس دیگر تهدید استراتژیکی برای اسرائیل نیست؛ شرایط وحشتناک گروگانها؛ و وخیمتر شدن بحران انسانی در غزه دلایل اصلی این نامه بودند.
این نامه همانقدر که در ژانویه گذشته اهمیت داشت، به اعتقاد من اکنون حتی فوریتر است، تا از گسترش و عمیقتر شدن بیشتر درگیری در غزه جلوگیری شود. تصمیم دولت در مورد شهر غزه در این جمعه، تنها وضعیت بینالمللی را جدیتر میکند و واکنشهای منفی حتی قویتری را علیه اسرائیل نسبت به آنچه تاکنون دیدهایم، ایجاد میکند.
در غزه، ما تا ژانویه از نظر نظامی به هر آنچه که میتوانستیم دست یافتیم. آن لحظه باید زمان اعلام پیروزی و تأمین آزادی گروگانها از طریق یک معامله میبود. از آنجا، اسرائیل میتوانست یک دستور کار منطقهای گستردهتر را پیش ببرد – تلاش برای شکل دادن به واقعیت جدیدی در غزه، ایجاد جایگزینی برای حماس و ارائه نوعی افق سیاسی که میتوانست فرصتهای بیشتری را باز کند.
اولین فرصت میتوانست تقویت روابط و معاهدات صلح با اردن و مصر باشد که برای امنیت اسرائیل حیاتی هستند. دوم میتوانست گسترش پیمانهای ابراهیم ۲۰۲۰ باشد که روابط بین اسرائیل، امارات، بحرین، مراکش و سودان را عادیسازی کرد. سوم میتوانست دستیابی به تفاهماتی با سوریه و لبنان باشد. من این کل فرآیند را چیزی میدیدم که هم به امنیت ملی اسرائیل و هم به منافع آمریکا خدمت میکند.
المانیتور: اتحادیه اروپا در حال حاضر به تحریم اسرائیل فکر میکند. آیا فکر میکنید آخرین تصمیم اسرائیل روند تصمیمگیری اروپا در مورد تحریمها را تسریع خواهد کرد؟
ایساچاروف: اتحادیه اروپا تهدید به تحریم اسرائیل در صورت عدم رسیدگی کامل و فوری به قحطی در غزه میکند، و ما تنها میتوانیم تصور کنیم که آخرین تصمیم در مورد تصرف شهر غزه این ابتکارات را تشویق و تسریع خواهد کرد. چنین اقداماتی میتواند شامل تحریمهای تسلیحاتی، تعلیق اسرائیل از برنامه همکاری علمی افق اروپا، توقف توافقنامه اتحادیه اروپا و اسرائیل – که روابط این کشور با بلوک را تعریف میکند – و موارد دیگر. تمامی این اقدامات نه تنها از نظر اقتصادی، بلکه از نظر استراتژیک نیز به اسرائیل آسیب خواهد رساند.
ابتکار فرانسه برای به رسمیت شناختن دولت فلسطین، که مورد حمایت بریتانیا و تا حد زیادی آلمان نیز هست، باید اسرائیل را نیز نگران کند. اسرائیل نمیتواند چنین گامهایی را که توسط دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل برداشته شده، نادیده بگیرد. هرگونه حرکت به سمت گسترش و عمیقتر شدن درگیری در غزه – به سمت اشغال کامل منطقه – وضعیت را بسیار بدتر و از نظر اقداماتی که میتواند علیه اسرائیل در سطح بینالمللی اتخاذ شود، حتی مشکلسازتر خواهد کرد.
این موضوع نه تنها برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بلکه در ایالات متحده نیز اهمیت دارد، زیرا دولت ترامپ آشکارا به آنچه که پایگاه هوادارانش فکر میکند، واکنش نشان میدهد. ما شاهد تضعیف حمایت از اسرائیل در حزب دموکرات و همچنین در حزب جمهوریخواه هستیم – افرادی مانند نماینده مارجوری تیلور گرین (نماینده کنگره که گفت اسرائیل در غزه نسلکشی میکند).
المانیتور: به عنوان سفیر سابق در آلمان، تصمیم برلین برای توقف صادرات تسلیحاتی که میتوانستند در غزه استفاده شوند، چه تأثیری بر اسرائیل خواهد داشت؟
ایساچاروف: تعهد اصلی آلمان به اسرائیل و بقای آن در طول سالیان متمادی ثابت بوده است، به ویژه در گفتمان عمومی از زمان بازدید صدراعظم آنگلا مرکل از اسرائیل در سال ۲۰۰۸ و سخنرانی او در کنست. فکر نمیکنم این موضوع، حتی با وجود جنگ غزه، تغییری کرده باشد. آلمان پس از ایالات متحده، دومین شریک استراتژیک مهم برای اسرائیل است.
آنچه در ماههای اخیر در غزه و همچنین در کرانه باختری از نظر حملات افراطگرایان اسرائیلی به فلسطینیان رخ داده، مایه نگرانی شدید در برلین است، همانند سرنوشت گروگانها. با این حال، آلمان بر اعتقاد خود مبنی بر اینکه به رسمیت شناختن کشور فلسطین تنها باید در چارچوب مذاکرات بین دو طرف صورت گیرد، پایبند بوده است. در حالی که این موضوع تغییری نکرده است، آلمان نمیتواند نسبت به تحولات میدانی بیتفاوت باشد. صدراعظم فریدریش مرتز، که از دوستان بزرگ اسرائیل است، تحت فشار داخلی و در سطح اتحادیه اروپا قرار دارد. اعلام تحریم علیه اسرائیل توسط او، نشانه هشداری است که اسرائیل دیگر نباید سکوت آلمان در مورد غزه را بدیهی تلقی کند.
المانیتور: اسرائیل در جبهههای نظامی و دیپلماتیک مختلفی درگیر است. آیا انتظار دارید که تصمیم نتانیاهو برای ادامه جنگ بر این پویاییها نیز تأثیر بگذارد؟
ایساچاروف: تصمیم نتانیاهو برای تصرف شهر غزه در لحظهای حساس گرفته میشود، زمانی که مهلت برای اعمال مجدد تحریمها علیه ایران نزدیک است. اما این سازوکار قرار است در اواسط اکتبر منقضی شود. ایالات متحده در دوران ترامپ از توافق ۲۰۱۵ با ایران خارج شد، بنابراین نمیتواند این سازوکار را فعال یا تمدید آن را درخواست کند، اما فرانسه و بریتانیا میتوانند.
تصرف شهر غزه به وضوح صحنه بینالمللی را حداقل برای چند ماه آینده تحتالشعاع قرار خواهد داد و مسائل دیگر را به حاشیه خواهد راند. بنابراین، این موضوع میتواند کمپین اسرائیل برای فعال کردن تحریمها علیه ایران را به خطر اندازد.
اگر با تمام قوا وارد غزه شویم، این موضوع صحنه بینالمللی را تحت سلطه خود درخواهد آورد. توجه کمتری به ایران معطوف خواهد شد. اسرائیل نمیتواند چنین وضعیتی را تحمل کند، زیرا ما میزان تهدیدی را که ایران هنوز ایجاد میکند، نمیدانیم.