آلاسکا، محل تعیین‌شده برای ملاقات ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ در روز جمعه، به سختی می‌تواند نمادین‌تر از این برای دیدگاه کرملین از جهان باشد.
بر خلاف تصرف نظامی تقریباً یک پنجم اوکراین توسط پوتین، فروش آلاسکا توسط روسیه به آمریکا در قرن نوزدهم تحت امپراتور الکساندر دوم، یک معامله مسالمت‌آمیز بود. با این حال، این واقعه یادآور این است که مرزهای ملی ثابت نیستند و زمین می‌تواند ارزشی برای کشورداری باشد.
به گفته تحلیلگران، نه موازنه‌ی میدان نبرد و نه فشارهای بودجه‌ای، رئیس‌جمهور روسیه را مجبور نمی‌کنند که از جاه‌طلبی‌های حداکثری ارضی خود عقب‌نشینی کرده یا شرایط صلح نامطلوب را در نظر بگیرد.
تمرکز او در عوض بر باز نگه داشتن کانال‌های ارتباطی با ترامپ است، مبادا سرخوردگی‌های رئیس‌جمهور آمریکا از مسکو هزینه‌بردار شود. الکساندرا پروکوپنکو، پژوهشگر مرکز کارنگی روسیه-اوراسیا، گفت: «پوتین در حال حاضر انگیزه‌ای برای پایان دادن به جنگ ندارد. آنچه برای او مهم است، حفظ توجه ترامپ است.»
در این جبهه، مسکو با ریسک بیشتری مواجه بود. ترامپ که با وعده‌ی پایان دادن به جنگ در ۲۴ ساعت به قدرت رسید، از اینکه پوتین «بسیار خوب» عمل می‌کند و همزمان به اوکراین حمله کرده و واشنگتن را با «چرندیات زیاد» تغذیه می‌کند، ابراز نارضایتی کرده بود. برای اولین بار از زمان روی کار آمدن، ترامپ شروع به تسهیل انتقال قابل توجه‌تر تسلیحات به کی‌یف کرده و تهدید به اعمال تعرفه بر هند به دلیل خرید نفت روسیه نموده بود.
اما این روحیه‌ی بی‌حوصله تقریباً یک شبه پس از سفر استیو ویتکوف، فرستاده ویژه آمریکا، به مسکو در چهارشنبه گذشته – تنها دو روز قبل از ضرب‌الاجل آتش‌بس یا تحریم‌های ترامپ – تغییر کرد. به جای دردسر بیشتر برای کرملین، آنچه حاصل شد اولین دعوت از پوتین برای سفر به آمریکا و ملاقات با یک رئیس‌جمهور آمریکایی از زمان ملاقات او با جورج دبلیو بوش در سال ۲۰۰۷ بود.
سام گرین، استاد سیاست روسیه در کینگز کالج لندن، گفت که نشست آلاسکا که نتیجه‌ی این دیدار بود، حاصل «به بن‌بست رسیدن» پوتین و ترامپ است.
گرین گفت، پوتین هرگز قرار نبود معامله را بر اساس جدول زمانی ترامپ اعلام کند، چرا که این امر نشانه ضعف در برابر فشار بود، و ترامپ نیز از چشم‌انداز اعمال تحریم‌هایی که ممکن بود در نهایت بی‌اثر باشند و او را «دو بار ضعیف نشان دهند»، ناخشنود بود.
گرین افزود: «این واقعیت که پوتین به آمریکا می‌رود و نه به عنوان یک زندانی، بلکه از موضوع سرخوردگی به فردی مورد استقبال تبدیل شده است، و اینکه این دیدار بدون حضور اوکراینی‌ها و اروپایی‌ها برگزار می‌شود – همه‌ی اینها یک پیروزی دیپلماتیک است.»
ملاقات ترامپ و پوتین بدون حضور ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین – که مدت‌ها برای کرملین یک جایزه محسوب می‌شد – به نظر می‌رسید بدون امتیازدهی قابل توجه روسیه در اهداف اصلی جنگی‌اش صورت گرفت. آندری کوزیرف، وزیر امور خارجه سابق روسیه، تاکید کرد که این نشست به خودی خود «یک دستاورد سیاسی برای پوتین» خواهد بود که «از نظر داخلی و بین‌المللی بدون هزینه، برخلاف همتایش» به دست می‌آید.
از نظر مقامات اوکراینی، حرکت به سمت مذاکرات نشان‌دهنده‌ی تلاش پوتین برای دستیابی به حداقل سه هدف متمایز است. آلیونا گتمانچوک، رئیس جدید هیئت نمایندگی اوکراین در ناتو، گفت که این اهداف شامل خروج از انزوا، اجتناب از تحریم‌های جدید و استفاده از عزم ترامپ برای پایان دادن به جنگ «به منظور حل و فصل دیپلماتیک وظایفی است که او نتوانسته بود از طریق نظامی به انجام برساند.»
این تب و تاب دیپلماتیک در حالی آشکار می‌شود که نیروهای اوکراینی در شرق با فشار فزاینده‌ای روبرو بوده‌اند، و ارتش روسیه اکنون در حال پیشروی برای محاصره چندین شهر است که به عنوان سنگرهای استراتژیک برای مدافعان اوکراینی عمل کرده‌اند.
بر اساس گزارش گروه Black Bird، یک آژانس اطلاعات منبع باز که درگیری را رصد می‌کند، روسیه در ماه ژوئیه ۵۰۲ کیلومتر مربع از خاک اوکراین را تصرف کرد؛ این میزان مشابه پیشروی‌های آن در ژوئن و مه و یکی از بالاترین نرخ‌ها در سال گذشته بوده است.
DeepState، یک گروه رصد جنگی وابسته به وزارت دفاع اوکراین، روز یکشنبه گزارش داد که نیروهای روسی توانسته‌اند تقریباً ۷ کیلومتر در منطقه‌ای نزدیک شهر پوکروفسک پیشروی کنند، شهری که نیروهای روسی برای یک سال گذشته تلاش کرده‌اند آن را محاصره کنند.
در جبهه اقتصادی، روسیه احساس اطمینان کمتری دارد، زیرا درآمد انرژی آن در هفت ماه اول سال نسبت به سال قبل ۲۰ درصد کاهش یافته است، در حالی که قیمت نفت کاهش یافته و تعرفه‌های جدید ترامپ بر هند نیز فشار را افزایش داده است.
یانیس کلوگ، کارشناس اقتصاد روسیه در موسسه آلمانی امور بین‌الملل و امنیت (SWP)، گفت: «اقتصاد روسیه امروز ضعیف‌تر از هر زمان دیگری در سه سال گذشته است.» اما او افزود که وضعیت آنقدر جدی نیست که موضع پوتین در قبال اوکراین را تغییر دهد.
او اضافه کرد: «برای پوتین، تهدیدهای تحریم نشانه سرخوردگی ترامپ است. پوتین بیشتر نگران سرخوردگی فزاینده ترامپ است تا تأثیر تحریم‌های جدید.»
جزئیات کامل گفتگوهای پوتین و ویتکوف فاش نشده است، اما عناصر کلیدی در تماس‌های آمریکا با همتایان اروپایی و اوکراینی و اظهارات عمومی، از جمله احتمال مبادله قلمرو اوکراین، آشکار شد.
ترامپ گفت: «مقداری مبادله اراضی صورت خواهد گرفت که به نفع هر دو طرف خواهد بود.» بلافاصله پس از این دیدار، مسکو پیشنهادات ویتکوف را «قابل قبول» خواند اما در مورد اظهارات ترامپ درباره مبادله زمین اظهارنظری نکرد.
پوتین بارها اعلام کرده است که شرایط او برای اوکراین بدون تغییر باقی مانده است. او در ۱ اوت، در حالی که با الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس، روی نیمکتی در صومعه والام در شمال روسیه نشسته بود، گفت: «آنها حتی شرایط هم نیستند، بلکه اهداف روسیه هستند.»
پوتین افزود: «هدف اصلی، از بین بردن ریشه‌های این بحران است،» و به سخنرانی تقریباً ۹۰ دقیقه‌ای خود در ژوئن گذشته اشاره کرد که در آن خواسته‌های خود را، که با حکایات تاریخی آمیخته شده بود، برشمرد.
این خواسته‌ها شامل کنار گذاشتن رسمی عضویت اوکراین در ناتو و وضعیت غیرهسته‌ای آن، «خلع سلاح» و «نازی‌زدایی» آن است – خواسته‌ای مبهم که اساساً معادل برکناری زلنسکی است.
او همچنین گفت که اوکراین باید نیروهای خود را به طور کامل از چهار منطقه اوکراین که روسیه تنها بخشی از آنها را اشغال کرده است، اما همچنان تصمیم به الحاق رسمی آنها به قلمرو خود گرفته است، خارج کند.
پوتین «مستثنی نمی‌داند» که اوکراین می‌تواند «حاکمیت خود» را بر مناطق خرسون و زاپوریژیا حفظ کند، مشروط بر اینکه به روسیه از طریق آنها دسترسی به کریمه را بدهد. او افزود: «کی‌یف باید یک سرویتوت [اصطلاح قانونی برای حق استفاده از زمین] را تضمین کند.»
ولودیمیر فیسنکو، تحلیلگر سیاسی مستقر در کی‌یف، گفت که خواسته روسیه برای خروج نیروهای اوکراینی از مناطق دونتسک و لوهانسک «یک تله مذاکراتی» است.
او گفت: «پوتین به خوبی می‌داند که اوکراین به امتیازدهی یک‌جانبه موافقت نخواهد کرد، و او سعی خواهد کرد از این دیدار با ترامپ و رد طرح روسیه توسط ما برای متهم کردن اوکراین به عدم تمایل برای پایان دادن به جنگ استفاده کند.»
در حالی که نظرسنجی‌ها خستگی فزاینده و حمایت از آتش‌بس احتمالی در اوکراین را نشان داده‌اند، اما مخالفت شدیدی با تسلیم اوکراین در برابر خواسته‌های روسیه با عقب‌نشینی از مناطق پرجمعیت وجود دارد.
تقریباً سه‌چهارم اوکراینی‌ها که در ماه ژوئیه توسط موسسه بین‌المللی جامعه‌شناسی کی‌یف مورد نظرسنجی قرار گرفتند، طرحی را برای پایان دادن به جنگ که شامل واگذاری کامل مناطق دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپوریژیا، انصراف از عضویت در ناتو و پذیرش محدودیت‌هایی در ارتش آن می‌شد، رد کردند.
اکثریت اندکی (۵۴ درصد) از طرحی حمایت کردند که در آن خط مقدم منجمد می‌شد، اوکراین تضمین‌های امنیتی از آمریکا و اروپا دریافت می‌کرد و تحریم‌ها علیه روسیه به تدریج برداشته می‌شد.
با نزدیک شدن نشست آلاسکا، زلنسکی و پوتین هر دو برای تقویت حمایت از متحدان مربوطه خود تلاش کرده‌اند.
مذاکره‌کنندگان اوکراینی می‌خواهند اروپا و آمریکا اصرار کنند که مذاکرات تنها پس از آتش‌بس یا کاهش معنی‌دار خصومت‌ها انجام شود.
پوتین نیز به نوبه خود با رهبران ۹ کشور که مسکو آنها را دوست می‌داند، از جمله شی جین پینگ رئیس‌جمهور چین، تلفنی صحبت کرده و از رئیس‌جمهور امارات متحده عربی و مشاور امنیت ملی هند در کرملین میزبانی کرده است.
آندری کولسنیکوف، تحلیلگر سیاسی مستقر در مسکو، گفت: «هیچ جایگزین واقعی جز انجماد درگیری در امتداد خط مقدم کنونی وجود ندارد. بن‌بست پس از جنگ کره بسیار محتمل‌تر از صلح پایدار است.»
کولسنیکوف افزود: «پوتین مایل است جهان را با ترامپ و شی به حوزه‌های نفوذ تقسیم کند. یک یالتای جدید و یک جنگ سرد – این دقیقاً همان چیزی است که او می‌خواهد. او مشتاق است که افتخارات [جوزف] استالین را به دست آورد.»