در روز جمعه، همه نگاهها به آنکوریج، آلاسکا بود، جایی که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، برای مذاکرات مهم درباره آینده تهاجم کرملین به اوکراین دیدار کردند؛ بدون حضور همتای اوکراینیشان پای میز.
در روزهای منتهی به اجلاس، ترامپ به نظر میرسید که انتظارات را برای مذاکرات و هرگونه پیشرفت دیپلماتیک احتمالی کاهش میدهد. اما او ساعاتی پیش از آغاز مذاکرات لحن قاطعتری به خود گرفت و به خبرنگاران در ایر فورس وان گفت: «میخواهم آتشبس به سرعت برقرار شود. نمیدانم امروز خواهد بود یا نه، اما اگر امروز نباشد، خوشحال نخواهم بود.»
پس از ورود به آنکوریج، این دو رهبر صمیمانه به نظر میرسیدند؛ ترامپ به معنای واقعی کلمه فرش قرمز پهن کرد و حتی به پوتین اجازه داد سوار لیموزین ریاستجمهوری ترامپ، معروف به «بیست»، شود. این استقبال گرم تضاد شدیدی با گفتگوی پرشور و خصمانهای داشت که زمانی که ترامپ در ماه فوریه میزبان ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین در کاخ سفید بود، رخ داد.
در حالی که ابتدا انتظار میرفت ترامپ و پوتین دیداری یکبهیک داشته باشند، در نهایت این دو رهبر با چندین مشاور ارشد همراهی شدند که این تغییر در آخرین لحظه صورت گرفت. ترامپ توسط مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا و استیو ویتکاف، نماینده کاخ سفید همراهی میشد، در حالی که پوتین، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه و یوری اوشاکوف، مشاور کرملین را به همراه داشت. به گفته کرملین، این گروه ۲ ساعت و ۴۵ دقیقه دیدار کردند.
اما حتی پس از کنفرانس خبری مشترک با هر دو رهبر، هنوز کاملاً مشخص نیست که این دو رهبر بر سر چه چیزی توافق کردهاند، اگر اصلاً توافقی صورت گرفته باشد. ترامپ گفت: «هیچ توافقی نیست تا زمانی که توافقی باشد»، و سپس افزود: «ما هنوز به آنجا نرسیدهایم، اما شانس بسیار خوبی برای رسیدن به آنجا داریم.»
در ادامه متن کامل کنفرانس خبری ترامپ و پوتین آمده است.
ولادیمیر پوتین: آقای رئیس جمهور، خانمها و آقایان. مذاکرات ما در فضایی سازنده و با احترام متقابل برگزار شد. ما مذاکرات بسیار دقیق و مفیدی داشتیم. مایلم یک بار دیگر از همتای آمریکاییام برای پیشنهاد سفر به آلاسکا تشکر کنم. منطقی است که ما در اینجا ملاقات کردهایم، زیرا کشورهایمان، هرچند توسط اقیانوسها از هم جدا شدهاند، اما همسایگان نزدیکی هستند. بنابراین وقتی ملاقات کردیم، وقتی من از هواپیما پیاده شدم و گفتم: «عصر بخیر، همسایه عزیز، از دیدن شما در صحت و سلامت و زنده بودن بسیار خوشحالم»، فکر میکنم این بسیار همسایهوار و کلماتی مهربانانه است که میتوانیم به یکدیگر بگوییم.
ما توسط تنگه برینگ از هم جدا شدهایم، هرچند تنها دو جزیره بین جزیره روسیه و جزیره ایالات متحده وجود دارد. آنها تنها ۴ کیلومتر از هم فاصله دارند. ما همسایگان نزدیکی هستیم و این یک واقعیت است. همچنین مهم است که آلاسکا با میراث مشترک ما، تاریخ مشترک بین روسیه و ایالات متحده مرتبط است، و بسیاری از رویدادهای مثبت به آن قلمرو مربوط میشود.
با این حال، میراث فرهنگی عظیمی از دوران «روسیه آمریکا» (اشتباه در متن اصلی) باقی مانده است. به عنوان مثال، کلیساهای ارتدوکس و بیش از ۷۰۰ نام جغرافیایی با ریشه روسی. در طول جنگ جهانی دوم، همینجا در آلاسکا بود که پل هوایی افسانهای برای تأمین هواپیماهای نظامی و سایر تجهیزات تحت برنامه «لند-لیز» (Lend-Lease) آغاز شد. این مسیری خطرناک و خیانتآمیز بر فراز فضای وسیع یخ بود. با این حال، خلبانان هر دو کشور برای نزدیکتر کردن پیروزی هر کاری کردند. آنها جان خود را به خطر انداختند و همه چیز را برای پیروزی مشترکشان فدا کردند.
من همین الان در شهر ماگادان در روسیه بودم. در آنجا یادبودی به خلبانان روسی و آمریکایی تقدیم شده است. و دو پرچم وجود دارد: پرچم ایالات متحده و پرچم روسیه. و میدانم که در اینجا نیز چنین یادبودی وجود دارد. یک آرامگاه نظامی در چند کیلومتری اینجا وجود دارد. خلبانان شوروی که در طول آن مأموریت خطرناک جان باختند، در آنجا دفن شدهاند.
ما از شهروندان و دولت ایالات متحده برای مراقبت دقیق از یاد آنها سپاسگزاریم. فکر میکنم این بسیار ارزشمند و شریف است.
ما همیشه نمونههای تاریخی دیگری را به یاد خواهیم آورد که کشورهایمان دشمنان مشترک را با هم و در روحیه جنگ، رفاقت و اتحاد شکست دادند – که یکدیگر را حمایت و تسهیل کردند. مطمئنم که این میراث به ما کمک خواهد کرد تا روابط سودمند متقابل و برابر را در این مرحله جدید، حتی در سختترین شرایط، بازسازی و تقویت کنیم.
معلوم است که چهار سال است هیچ اجلاسی بین روسیه و ایالات متحده برگزار نشده است، و این مدت زمان طولانی است. این دوره برای روابط دوجانبه بسیار سخت بود، و صادقانه بگوییم، آنها به پایینترین نقطه از زمان جنگ سرد سقوط کردهاند. من فکر میکنم این به نفع کشورهای ما و جهان به طور کلی نیست. ضروری است که دیر یا زود، ما این وضعیت را اصلاح کنیم تا از تقابل به گفتگو حرکت کنیم. و در این مورد، یک دیدار شخصی بین سران کشورها مدتها بود که به تعویق افتاده بود.
طبیعتاً، به شرط کار جدی و پرزحمت، این کار انجام شده است. به طور کلی، من و رئیس جمهور ترامپ تماس مستقیم بسیار خوبی داریم. چندین بار صحبت کردهایم. ما صریحاً تلفنی صحبت کردیم.
و نماینده ویژه رئیس جمهور، آقای ویتکاف، چندین بار به روسیه سفر کرده است. مشاوران و رؤسای وزارتخانههای خارجه ما همیشه در تماس بودند، و شما کاملاً میدانید که یکی از مسائل اصلی، وضعیت اوکراین بود. ما تلاش دولت و شخص رئیس جمهور ترامپ را برای کمک به تسهیل حل مناقشه اوکراین میبینیم، و تلاش او برای رسیدن به اصل موضوع، برای درک این تاریخ، ارزشمند است.
همانطور که گفتهام، وضعیت در اوکراین به تهدیدات اساسی برای امنیت ما مربوط میشود. علاوه بر این، ما همیشه ملت اوکراین را، و بارها این را گفتهام، یک ملت برادر میدانیم. هر چقدر هم که در این شرایط عجیب به نظر برسد، ما ریشههای مشترکی داریم، و هر آنچه که در حال وقوع است برای ما یک تراژدی و یک زخم وحشتناک است.
بنابراین، کشور صمیمانه علاقهمند به پایان دادن به آن است. در عین حال، ما متقاعد شدهایم که برای پایدار و طولانیمدت کردن این حل و فصل، باید تمام ریشههای اصلی، علل اصلی آن مناقشه را از بین ببریم، و ما بارها این را گفتهایم، تا تمام نگرانیهای مشروع روسیه را در نظر بگیریم و تعادل عادلانه امنیت در اروپا و در کل جهان را بازگردانیم. و من با رئیس جمهور ترامپ موافقم که امروز گفته است، که طبیعتاً امنیت اوکراین نیز باید تضمین شود. طبیعتاً ما آمادهایم روی آن کار کنیم.
امیدوارم توافقی که با هم به آن دست یافتهایم به ما کمک کند تا به آن هدف نزدیکتر شویم و راه را برای صلح در اوکراین هموار کند. ما انتظار داریم که کییف و پایتختهای اروپایی این را سازنده تلقی کنند و در کار اخلال ایجاد نکنند و هیچ تلاشی برای استفاده از معاملات پشت پرده برای از بین بردن پیشرفت نوپا انجام ندهند.
ضمناً، وقتی دولت جدید روی کار آمد، تجارت دوجانبه شروع به رشد کرد. هنوز بسیار نمادین است. با این حال، ما ۲۰ درصد رشد داریم. همانطور که گفتم، ابعاد زیادی برای کار مشترک داریم، و واضح است که سرمایهگذاری و همکاری تجاری ایالات متحده و روسیه پتانسیل عظیمی دارند. روسیه و ایالات متحده میتوانند چیزهای زیادی در تجارت، دیجیتال، فناوری پیشرفته و اکتشاف فضایی به یکدیگر ارائه دهند. ما میبینیم که همکاری در قطب شمال نیز در بافت بینالمللی ما بسیار محتمل است، به عنوان مثال، بین خاور دور روسیه و سواحل غربی ایالات متحده.
به طور کلی، برای کشورهای ما بسیار مهم است که صفحه را برگردانند، به همکاری بازگردند. نمادین است که نه چندان دور از اینجا، در آبهای بین روسیه و ایالات متحده، چیزی به نام خط بینالمللی تاریخ وجود دارد. من فکر میکنم شما میتوانید به معنای واقعی کلمه از دیروز به فردا قدم بگذارید، و امیدوارم که در حوزه سیاسی نیز موفق به این کار شویم.
مایلم از رئیس جمهور ترامپ برای کار مشترکمان، برای حسن نیت و لحن قابل اعتماد گفتگوی ما تشکر کنم. مهم است که هر دو طرف نتیجهگرا هستند، و ما میبینیم که رئیس جمهور ایالات متحده ایده بسیار روشنی از آنچه میخواهد به دست آورد، دارد. او صمیمانه به سعادت ملت خود اهمیت میدهد.
با این حال، او میفهمد که روسیه منافع ملی خود را دارد. من انتظار دارم که توافقات امروز نه تنها نقطه شروعی برای حل مسئله اوکراین باشد، بلکه به ما کمک کند تا روابط کاری و عملگرایانه بین روسیه و ایالات متحده را بازگردانیم.
و در پایان، مایلم یک نکته دیگر اضافه کنم. مایلم به شما یادآوری کنم که در سال ۲۰۲۲، در آخرین تماس با دولت قبلی، من سعی کردم همکار قبلی آمریکاییام را متقاعد کنم که اوضاع نباید به نقطهای بدون بازگشت در مورد درگیریها برسد. و من در آن زمان کاملاً مستقیم گفتم که این یک اشتباه بزرگ است.
امروز، وقتی رئیس جمهور ترامپ میگفت که اگر او در آن زمان رئیس جمهور بود، جنگی رخ نمیداد، و من کاملاً مطمئنم که واقعاً چنین میشد. من میتوانم این را تأیید کنم. فکر میکنم به طور کلی، من و رئیس جمهور ترامپ یک تماس کاری و قابل اعتماد بسیار خوبی برقرار کردهایم، و من دلایل کافی دارم که باور کنم با حرکت در این مسیر، میتوانیم، هرچه زودتر بهتر، به پایان درگیری در اوکراین برسیم. متشکرم. متشکرم.
دونالد ترامپ: خیلی ممنون. آقای رئیس جمهور، این بسیار عمیق بود، و من خواهم گفت که معتقدم ما یک دیدار بسیار پربار داشتیم. بسیاری از نکات وجود داشت که بر سر آنها توافق کردیم، بیشتر آنها، باید بگویم، چند مورد بزرگ که هنوز به آنها نرسیدهایم، اما پیشرفتهایی داشتهایم. بنابراین هیچ توافقی نیست تا زمانی که توافقی باشد.
من به زودی با ناتو تماس خواهم گرفت. با افراد مختلفی که فکر میکنم مناسب هستند تماس خواهم گرفت و البته با رئیس جمهور زلنسکی تماس خواهم گرفت و درباره جلسه امروز به او خواهم گفت. این در نهایت به آنها بستگی دارد. آنها باید با آنچه مارکو [روبیو] و استیو [ویتکاف] و برخی از افراد بزرگ از دولت ترامپ که به اینجا آمدهاند، [وزیر خزانهداری ایالات متحده] اسکات [بزنت] و [مدیر سیا] جان راتکلیف موافقت کنند. خیلی ممنون. ما برخی از رهبران واقعاً بزرگ خود را داریم. آنها کار فوقالعادهای انجام دادهاند.
ما همچنین نمایندگان تجاری بزرگ روسی در اینجا داریم. و من فکر میکنم، شما میدانید، همه میخواهند با ما معامله کنند. ما در مدت زمان بسیار کوتاهی به داغترین کشور در هر کجای جهان تبدیل شدهایم. و ما مشتاقانه منتظر آن هستیم – ما مشتاقانه منتظر معامله هستیم. ما سعی خواهیم کرد این را به پایان برسانیم. ما واقعاً امروز پیشرفت بزرگی داشتیم.
من همیشه رابطه فوقالعادهای با رئیس جمهور پوتین، با ولادیمیر، داشتم. ما دیدارهای سخت و خوبی زیادی داشتیم. ما با فریب «روسیه، روسیه، روسیه» مواجه شدیم که معامله با آن را کمی سختتر کرد، اما او این را فهمید. فکر میکنم او احتمالاً در طول دوران حرفهای خود چیزهایی شبیه به این را دیده است. او همه چیز را دیده است، اما ما مجبور بودیم با فریب روسیه، روسیه، روسیه کنار بیاییم. او میدانست که این یک فریب است، و من میدانستم که این یک فریب است، اما آنچه انجام شد بسیار جنایتکارانه بود، اما برای ما به عنوان یک کشور، در زمینه تجارت و تمام چیزهایی که دوست داشتیم با آنها معامله کنیم، سختتر شد، اما وقتی این تمام شود، فرصت خوبی خواهیم داشت.
بنابراین، به سرعت بگویم، من شروع به چند تماس تلفنی خواهم کرد و به او خواهم گفت چه اتفاقی افتاده است، اما ما یک جلسه فوقالعاده پربار داشتیم، و بر سر بسیاری از نکات توافق شد. و تنها تعداد بسیار کمی باقی مانده است. برخی از آنها چندان مهم نیستند؛ یکی احتمالاً مهمترین است. اما ما شانس بسیار خوبی برای رسیدن به آنجا داریم. ما هنوز به آنجا نرسیدهایم، اما شانس بسیار خوبی برای رسیدن به آنجا داریم.
مایلم از رئیس جمهور پوتین و کل تیمش که چهرههایشان را، در بسیاری از موارد، به جز در روزنامهها، همیشه میبینم، تشکر کنم. شما تقریباً به اندازه رئیس معروف هستید، به خصوص این یکی همینجا [اشاره به لاوروف].
اما ما در طول سالها جلسات خوبی داشتیم، درست است؟ جلسات خوب و پرباری در طول سالها، و امیدواریم در آینده نیز چنین باشد. اما بیایید پربارترین کار را همین الان انجام دهیم. ما واقعاً میخواهیم از کشته شدن ۵، ۶، ۷ هزار نفر، هزاران نفر در هفته جلوگیری کنیم، و رئیس جمهور پوتین نیز به اندازه من خواهان این است، بنابراین، دوباره، آقای رئیس جمهور، مایلم از شما بسیار تشکر کنم، و به زودی با شما صحبت خواهیم کرد و احتمالاً به زودی دوباره شما را خواهیم دید. خیلی ممنون، ولادیمیر.
پوتین: دفعه بعد در مسکو.
ترامپ: اوه، این یک پیشنهاد جالب است. نمیدانم، کمی تحت فشار قرار خواهم گرفت، اما، من میتوانم تصور کنم که احتمالاً اتفاق بیفتد. خیلی ممنون، ولادیمیر، و از همه شما متشکرم. متشکرم.