عراق پس از بیش از دو سال توقف، صادرات نفت از منطقه شمالی خود را از سر گرفت و عرضه را به بازاری جهانی اضافه کرد که انتظار میرود با مازاد سنگینی مواجه شود.
وزارت نفت عراق در بیانیهای اعلام کرد که عملیات صادرات نفت از ساعت ۶ صبح روز شنبه به وقت محلی "با سرعت بالا و روانی کامل و بدون هیچ مشکل فنی قابل توجهی" آغاز شد.
به گفته حیان عبدالغنی، وزیر نفت عراق، از سرگیری اولیه صادرات، عرضه بینالمللی را تا ۱۹۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد داد. انتظار میرود بازار جهانی نفت به سمت اشباع پیش برود، به طوری که آژانس بینالمللی انرژی مازاد عرضه بیسابقهای را برای سال آینده پیشبینی کرده است، زیرا اوپک پلاس به افزایش تولید ادامه میدهد.
ماجرای این خط لوله به مارس ۲۰۲۳ بازمیگردد، زمانی که ترکیه پس از دستور دادگاه داوری مبنی بر پرداخت ۱.۵ میلیارد دلار غرامت به عراق، این خط لوله را متوقف کرد. تلاشهای مختلف برای راهاندازی مجدد به دلیل اختلافات مالی و حقوقی بین دولت فدرال و منطقهای و شرکتهای نفتی درگیر، با شکست مواجه شده بود. به گفته وزیر امور خارجه عراق، این توقف حداقل ۲۲ میلیارد دلار از درآمدهای عراق را از بین برده است.
تصاویری از کارگرانی که شیرهای میادین نفتی در کردستان را باز میکنند، با تشویق کارکنان و مقامات، روز شنبه از تلویزیون کردستان به صورت زنده پخش شد.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، پیشتر اظهار داشت که این توافق "محیط سرمایهگذاری باثباتتری را در سراسر عراق برای شرکتهای آمریکایی تشویق خواهد کرد."
هشت شرکت بینالمللی که مجموعاً بیش از ۹۰ درصد از تولید منطقه کردستان را تشکیل میدهند، پیشتر با توافق صادرات موافقت کرده بودند. شرکت نروژی DNO ASA، که مجوز توکه را اداره میکند، از این توافق خارج شد و اعلام کرد که "به دنبال توافقهایی است که تضمین پرداخت برای بدهیهای گذشته و صادرات آتی را فراهم کند."
این شرکت در اوایل هفته جاری اعلام کرد که سهم دولت از تولید میادین خود را برای صادرات به دولت تحویل خواهد داد، اما سهم خود را همچنان به خریداران محلی کردستان با "قیمتی در حدود ۳۰ دلار" خواهد فروخت. DNO در بیانیهای در ۲۶ سپتامبر اعلام کرد که سایر شرکتهای مشارکتکننده در توافقهای صادراتی، پس از کسر هزینههای حملونقل، قیمت ۱۴ دلار برای هر بشکه نفت خود دریافت خواهند کرد.
DNO گفت که غرامت صادرات "در سال ۲۰۲۶ بر اساس ارزیابی مدلها و قراردادهای تجاری توسط مشاور تعیین شده بغداد، تنظیم خواهد شد."
عامر المهیری، مدیر کل شرکت نفت شمال عراق، گفت که حجم صادرات نفت خام در روزهای آینده افزایش خواهد یافت، که شرکتها را تشویق میکند تا تولید از میادین در کردستان را افزایش داده و دیگران را به پیوستن به توافق ترغیب کند.
المهیری از طریق تلفن گفت: "مقادیر در روزهای آینده افزایش خواهد یافت. این به تولیدکنندگان انگیزه خواهد داد."
عراق و کردستان مدتها بر سر کنترل درآمدهای نفتی از شمال اختلاف داشتند، اما در اوایل سال جاری دولت منطقهای موافقت کرد که کنترل نفت خام خود را برای فروشهای آتی به بازاریاب دولتی عراق واگذار کند. این امر راه را برای دولت فدرال برای آزادسازی بودجه برای حقوق کارمندان اداره منطقهای هموار کرد.
عراق، دومین تولیدکننده بزرگ اوپک، امسال به طور متوسط حدود ۴.۲ میلیون بشکه در روز پمپ کرده و بیشتر صادرات خود را از طریق بندر بصره در جنوب کشور به خریداران در آسیا ارسال میکند. محمولههای اضافی از شمال به نگرانیها در مورد مازاد عرضه دامن خواهد زد.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت و شرکای آن در اوایل این ماه توافق کردند که به بازگرداندن عرضه متوقف شده ادامه دهند و به برخی اعضا فضای بیشتری برای افزایش فروش خارجی بدهند. بر اساس بیانیهای در وبسایت اوپک، عراق قادر خواهد بود در اکتبر ۴.۲۳۷ میلیون بشکه در روز پمپ کند.
بهای نفت خام برنت، معیار جهانی، امسال حدود ۷ درصد در انتظار مازاد عرضه آتی کاهش یافته است. با این حال، تنشهای ژئوپلیتیکی و فشار دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، بر خریداران نفت روسیه از کاهش شدیدتر جلوگیری کرده است.