پیتر بَج / تایپوس۱ / جایزه آبل ۲۰۲۴
پیتر بَج / تایپوس۱ / جایزه آبل ۲۰۲۴

ریاضیدان ژاپنی ماساکی کاشیوارا برنده جایزه آبل ۲۰۲۵ شد

آکادمی علوم و ادبیات نروژ تصمیم گرفته است جایزه آبل ۲۰۲۵ را به پروفسور ماساکی کاشیوارا از موسسه تحقیقات علوم ریاضی (RIMS) دانشگاه کیوتو، ژاپن، و موسسه مطالعات پیشرفته دانشگاه کیوتو (KUIAS) دانشگاه کیوتو، ژاپن اعطا کند.

به خاطر مشارکت‌های بنیادینش در تحلیل جبری و نظریه نمایش، به‌ویژه توسعه نظریه D-مدول‌ها و کشف پایه‌های کریستالی.

ماساکی کاشیوارا طی بیش از نیم قرن فعالیت در ریاضیات، دریچه‌ای به سوی یک حوزه جدید ریاضی گشوده است. او پل‌هایی ساخته و ابزارهایی خلق کرده است. او قضایای شگفت‌انگیزی را با روش‌هایی که هیچ‌کس تصور نمی‌کرد، اثبات کرده است. او یک آینده‌نگر واقعی در ریاضیات بوده است.

مانند خودِ نیلس هنریک آبل (۱۸۰۲-۱۸۲۹)، ماساکی کاشیوارا (متولد ۱۹۴۷) نیز از جوانی استعداد فوق‌العاده‌ای از خود نشان داد. او به یاد می‌آورد که علاقه‌اش به جبر در مدرسه با مسئله‌ای به نام «تسوروکامه‌زان» (Tsurukamezan) شعله‌ور شد؛ مسئله‌ای درباره محاسبه تعداد درناها و لاک‌پشت‌ها با دانستن تعداد کل سرها و پاها. او عاشق این بود که بتواند روشی را برای حل هر مسئله‌ای تعمیم دهد. از آن زمان به بعد، او به یافتن رویکردهای جدید و خلق روش‌های نو برای حل مسائل ریاضی در طول زندگی ریاضیاتی شگفت‌انگیز خود ادامه داده است.

در دانشگاه توکیو، او ابتدا با مربی خود میکیو ساتو (۱۹۲۸-۲۰۲۳) با ثبت‌نام در سمینار سال آخرش آشنا شد. ساتو حوزه جدیدی به نام «تحلیل جبری» را بنیان نهاده بود و در سال ۱۹۷۰، کاشیوارا پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود را تحت نظارت او به پایان رساند. این پایان‌نامه، بنیان‌های «نظریه D-مدول» را بنا نهاد؛ مبنای جدیدی برای مطالعه سیستم‌های معادلات دیفرانسیل خطی با استفاده از تحلیل جبری، آن هم زمانی که کاشیوارا تنها ۲۳ سال داشت. برای ۲۵ سال بعد، این پایان‌نامه فقط به زبان ژاپنی در دسترس بود، اما تأثیر و نفوذ بسیار زیادی داشت که سرانجام به انگلیسی ترجمه شد.

طیف گسترده‌ای از ریاضیات

با پایان‌نامه کارشناسی ارشدش به عنوان نقطه شروع، کاشیوارا مسیر حرفه‌ای برجسته خود در ریاضیات را با کشفیات و راه‌حل‌های نوآورانه و پیشگامانه ادامه داد. دستاوردهای متعدد او تأثیر زیادی بر زمینه‌های مختلف ریاضیات گذاشته و به شدت به توسعه آن‌ها کمک کرده است. در طول سال‌ها، بسیاری از ریاضیدانان از ایده‌های کاشیوارا الهام گرفته‌اند.

کاشیوارا در حالی که هنوز دانشجوی تحصیلات تکمیلی بود، به همراه ساتو و ریاضیدان همکارش تاکاهیرو کاوای به فرانسه سفر کرد و در آنجا با همکار مادام‌العمر خود، پیر شپیرا، ملاقات کرد. پس از اتمام دوره دکتری خود در دانشگاه کیوتو در سال ۱۹۷۴، کاشیوارا به عنوان دانشیار در دانشگاه ناگویا منصوب شد. در سال ۱۹۷۷ به عنوان پژوهشگر به ام‌آی‌تی (MIT) رفت، پیش از آنکه در سال ۱۹۷۸ به ژاپن بازگردد و از آن زمان تاکنون در موسسه تحقیقات علوم ریاضی (RIMS) دانشگاه کیوتو باقی مانده است. او پس از بازنشستگی در سال ۲۰۱۰ به مقام استاد بازنشسته نائل شد و تحقیقات خود را به عنوان استاد پروژه در RIMS ادامه داد. او همچنین از سال ۲۰۱۹ به عنوان استاد برنامه-محور در موسسه مطالعات پیشرفته دانشگاه کیوتو (KUIAS) خدمت کرده است؛ موسسه‌ای که به‌طور ویژه به عنوان قطبی برای پیشرفته‌ترین تحقیقات جهان تأسیس شده است.

کتاب‌ها و جوایز

کاشیوارا یک ریاضیدان فوق‌العاده پرکار با بیش از ۷۰ همکار است. علاوه بر انتشارات متعددش، او ایده‌های بسیاری ارائه کرده که دیگران می‌توانند آن‌ها را توسعه دهند. او چندین کتاب نوشته که به مراجع استاندارد در زمینه‌های مختلف ریاضی تبدیل شده‌اند. او جوایز بسیاری برای کارهایش کسب کرده است؛ از جمله جایزه آساهی برای علم، جایزه آکادمی ژاپن، جایزه فوجی‌هارا، مدال چرن اتحادیه بین‌المللی ریاضیات، جایزه بین‌المللی کیوتو بنیاد ایناموری، و جایزه مرزهای علم از کنگره بین‌المللی علوم پایه. در سال ۲۰۲۰، کاشیوارا با نشان گنجینه مقدس ژاپن، ستاره طلا و نقره، تجلیل شد و در سال ۲۰۲۴ جایزه فرهنگی استان کیوتو برای مشارکت برجسته را دریافت کرد.

آنه‌لین اریکسن، رئیس آکادمی علوم و ادبیات نروژ، می‌گوید: «برای بیش از ۵۰ سال، ماساکی کاشیوارا حوزه‌های تحلیل جبری و نظریه نمایش را دگرگون و عمیقاً غنی کرده است. کار او همچنان در خط مقدم ریاضیات معاصر قرار دارد و الهام‌بخش نسل‌های پژوهشگران است.»

برای جزئیات ریاضی، به استنادنامه جایزه آبل ۲۰۲۵ از کمیته جایزه آبل مراجعه کنید. برای جزئیات بیشتر، به زندگی‌نامه مراجعه کنید.

درباره جایزه آبل

  • مراسم اهدای جایزه در تاریخ ۲۰ مه ۲۰۲۵ در اسلو برگزار خواهد شد.
  • جایزه آبل توسط دولت نروژ تأمین مالی می‌شود و مبلغ آن ۷.۵ میلیون کرون نروژ است.
  • این جایزه توسط آکادمی علوم و ادبیات نروژ اعطا می‌شود و توسط اعلی‌حضرت پادشاه هارالد پنجم تقدیم می‌گردد.
  • انتخاب برنده جایزه آبل بر اساس توصیه کمیته آبل صورت می‌گیرد که متشکل از پنج ریاضیدان شناخته شده بین‌المللی است.