

افزایش چشمگیر محبوبیت شکلات دبی، بحران جهانی تامین پسته را به وجود آورده و کمبود جهانی این آجیل سبز را تشدید کرده و قیمت آن را به شدت افزایش داده است.
این شکلاتها، ترکیبی از کرم پسته، رشتههای شیرینی خرد شده و شکلات شیری هستند. این محصول پس از عرضه در سال ۲۰۲۱ توسط شکلاتساز اماراتی "فیکس" (FIX)، موفقیت متوسطی کسب کرد تا اینکه یک ویدیو در تیکتاک آن را به یک پدیده جهانی تبدیل کرد.
این کلیپ که در دسامبر ۲۰۲۳ منتشر شد، بیش از ۱۲۰ میلیون بازدید داشته و باعث ایجاد تب جهانی برای شکلات پسته شده و تعداد زیادی محصول تقلبی را به وجود آورده است.
به گفته گیلز هکینگ از شرکت بازرگانی آجیل CG Hacking، به دلیل این تب، قیمت مغز پسته از ۷.۶۵ دلار به ازای هر پوند در سال گذشته، به حدود ۱۰.۳۰ دلار در هر پوند افزایش یافته است. او میگوید: «دنیای پسته در حال حاضر اساساً تمام شده است.»
این شکلات ارزان نیست. قیمت خرده فروشی شکلات دبی Lindt در بریتانیا، ۱۰ پوند برای ۱۴۵ گرم است که بیش از دو برابر سایر شکلاتهای این برند است. اما مصرفکنندگان آنقدر مشتاق هستند که گزارش شده است برخی از فروشگاهها تعداد شکلاتهایی را که هر مشتری میتواند بخرد، محدود کردهاند. از طرفی Lindt و سوپرمارکت بریتانیایی Wm Morrison تخممرغهای عید پاک با کرم پسته را عرضه کردهاند.
ذخایر پسته پس از برداشت ناامیدکننده سال گذشته در ایالات متحده، صادرکننده پیشرو این آجیل، در حال کاهش بود. هکینگ گفت، محصول ایالات متحده نیز از کیفیت بالاتری نسبت به معمول برخوردار بود و هستههای ارزان و بدون پوست کمتری باقی گذاشت که عموماً به عنوان مواد تشکیل دهنده شکلات و سایر مواد غذایی فروخته میشوند.
هکینگ گفت: "عرضه زیادی وجود نداشت، بنابراین وقتی شکلات دبی وارد میشود و [شکلاتسازان] تمام هستههایی را که به دستشان میرسد میخرند، این باعث میشود بقیه جهان با کمبود مواجه شوند."
بر اساس اعلام گمرک ایران، ایران، دومین تولیدکننده بزرگ جهان، در شش ماه منتهی به مارس ۲۰۲۵، ۴۰ درصد بیشتر از کل ۱۲ ماه قبل از آن، پسته به امارات متحده عربی صادر کرده است.
به گفته بهروز آگاه، عضو هیئت مدیره انجمن پسته ایران، این کمبود نشان دهنده یک تغییر شدید نسبت به سال ۲۰۲۳ است، زمانی که عرضه جهانی پسته از تقاضا فراتر رفت و باعث کاهش قیمت شد.
او گفت: "به دلیل آن فراوانی، انواع فرآوردههای جانبی مانند کره پسته، روغن و خمیر پسته در دسترس قرار گرفتند که میتوانستند در طیف گستردهای از غذاهای مبتنی بر پسته مورد استفاده قرار گیرند." "این تقریباً همزمان با عرضه شکلات دبی بود که به تدریج در سراسر جهان مشهور شد."
در کالیفرنیا، برخی از کشاورزان در سالهای اخیر عمدتاً به دلیل پایین بودن قیمت بادام، شروع به تغییر از بادام به پسته کردهاند، اما این درختان تا برداشت فصل آینده در ماه سپتامبر شروع به تولید نخواهند کرد.
در همین حال، شکلاتسازان میگویند نمیتوانند به اندازه کافی از این شکلاتهای خامهای تولید کنند.
چارلز ژاندرئو، مدیر کل گروه Prestat، که مالک برندهای شکلات لوکس بریتانیا است، گفت: "به نظر میرسد که این [شکلات] از ناکجاآباد بیرون آمده است و ناگهان آن را در هر مغازه میبینید."
او با توصیف تلاشهای خود برای تهیه کاتایفی، شیرینی رشتهای خاورمیانهای مورد استفاده در این کرم، گفت: "هیچکس برای این آماده نیست."
دوستداران شکلات قبلاً از بحران تامین کاکائو رنج میبردند که باعث شد قیمتها در سال ۲۰۲۴ تقریباً سه برابر شود، زیرا آب و هوای نامساعد و بیماریها به برداشت ضربه زدند. تولیدکنندگان شروع به فروش شکلاتهای کوچکتر با دستور العملهای جدید کردهاند که در مصرف کاکائو صرفه جویی میکنند.
فیکس (FIX)، که نام شکلات اصلی خود را "Can’t Get Knafeh of It" (کنافه را فراموش نکن) برگرفته از یک دسر سنتی عربی گذاشته است، گفت در حالی که دیدن اینکه چگونه این شرکت "حرکتی در شکلات" ایجاد کرده است "باورنکردنی" است، نگران این هستند که دیگران ممکن است از نام تجاری آنها برای گمراه کردن مشتریان سوء استفاده کنند. این شرکت شکلاتهای خود را در خارج از امارات متحده عربی به فروش نمیرساند و فقط دو ساعت در روز آنها را به حراج میگذارد.
رقبای آن مصمم هستند.
یوهانس لادرآخ، مدیر اجرایی شرکت شکلاتسازی سوئیسی لادرآخ، گفت: ما "فقط غرق در تقاضا برای شکلات دبی هستیم". "ما آنها را چند ماه پیش عرضه کردیم و این [تقاضا] متوقف نمیشود، بلکه به سرعت در حال افزایش است."