در بهار امسال، دهکده لیتوانیایی لاوریسکس آرام است. هیچ ترافیکی جاده روستایی را که از دهکده به یک ایست بازرسی مرزی در نزدیکی بلاروس، دولت دست نشانده روسیه، منتهی می‌شود، مختل نمی‌کند. بلندترین صدا، آواز پرندگان است.
این آرامش گمراه‌کننده است. جوامع مرزی مانند لاوریسکس در خط مقدم خواهند بود، اگر ولادیمیر پوتین با حمله به استونی، لتونی یا لیتوانی، غرب را آزمایش کند: سه جمهوری بالتیک که مرزهای زمینی با روسیه و مجموعاً جمعیتی برابر با 6.1 میلیون نفر دارند. این سه کشور پیش از کسب استقلال پس از سال 1990، دهه‌ها اشغال شوروی را تحمل کردند. همه آنها در سال 2004 به ناتو و اتحادیه اروپا پیوستند. لتونی و لیتوانی همچنین با بلاروس، یک پس‌مانده مستبد که توسط رژیم آقای پوتین حمایت می‌شود و میزبان نیروها و سلاح‌های هسته‌ای از روسیه است، مرز دارند.
همسایگان بالتیک در حال مستحکم کردن مرزهای خود هستند. هدف آنها کشتن مهاجمان است. مارگاریتا سسلگیته، استاد دانشگاه ویلنیوس در لیتوانی، خاطرنشان می‌کند: «به عنوان کشورهای کوچک، اگر نتوانیم روس‌ها را در مرز متوقف کنیم، نمی‌توانیم به جای دیگری عقب‌نشینی کنیم.» او پیش‌بینی می‌کند که با پیشروی روسیه، وحشت‌هایی رخ خواهد داد، با کشتارهای جمعی غیرنظامیان که با بدترین جنایات روسیه در اوکراین برابری می‌کند.
در ماه مارس، لیتوانی یک کنوانسیون بین‌المللی را که مهمات خوشه‌ای را ممنوع می‌کند، ترک کرد. این پیمان توسط بیش از 100 کشور امضا شده است، اگرچه روسیه هرگز به آن نپیوست. همسایگان از جمله استونی، فنلاند، لتونی، لهستان و اوکراین نیز به آن نپیوستند. مهمات خوشه‌ای بمب‌های کوچک به اندازه نارنجک را در یک منطقه وسیع پراکنده می‌کنند. آنها به طرز وحشیانه‌ای مؤثر هستند، اما ممکن است غیرنظامیان را برای سال‌ها مجروح و یا بکشند، زمانی که بمب‌های کوچک منفجر نمی‌شوند. همچنین در ماه مارس، سه جمهوری بالتیک به لهستان پیوستند و قصد خود را برای خروج از کنوانسیون اتاوا اعلام کردند. این پیمان از سال 1999 انبار کردن یا استفاده از مین‌های ضد نفر را ممنوع کرده است، باز هم به نام محافظت از غیرنظامیان در برابر مواد منفجره‌ای که پس از پایان درگیری‌ها در زمین کمین می‌کنند. در ماه آوریل، فنلاند نیز اعلام کرد که از کنوانسیون اتاوا خارج خواهد شد. وزارت دفاع آن، مین‌های زمینی را سلاح‌های ساده‌ای خواند که برای نیروهای مسلح فنلاند مناسب است، زیرا به شدت به سربازان وظیفه برای تأمین امنیت مرز خود با روسیه متکی است.
مستحکم کردن دفاع‌های شمال اروپا مستلزم آن است که دولت‌ها تصمیمات جدی بگیرند. همچنین مستلزم این است که به جمعیت غیرنظامی حس فوریت در مورد تهدیدهایی که با آن روبرو هستند القا شود، زیرا باید مصالحه‌های اقتصادی و شخصی انجام شود. سفری به لاوریسکس شواهدی از انجام هر دو وظیفه را نشان می‌دهد. پس از خروج از ویلنیوس، یک تابلوی بزرگ بزرگراه، که توسط شهردار شهر هفته‌ها پس از تهاجم به اوکراین در سال 2022 نصب شد، اعلام می‌کند که تا کیف، پایتخت اوکراین، 779 کیلومتر و تا پایتخت بلاروس، که تابلو آن را «مینسک (اشغال شده توسط کرملین)» می‌نامد، 187 کیلومتر فاصله است.
گذرگاه مرزی لاوریسکس یکی از شش گذرگاهی بود که لیتوانی و بلاروس را به هم متصل می‌کرد، حتی پس از شروع جنگ اوکراین. تا مارس 2024، لاوریسکس مملو از کامیون‌ها، اتوبوس‌ها، خودروها و دوچرخه‌سواران بود که نشان‌دهنده روابط تجاری دیرینه بود. اکنون بسته شده است، همانطور که سه گذرگاه دیگر بسته شده‌اند، و مقامات به تهدید جاسوسان و خرابکاران بلاروسی و قاچاقچیانی که تحریم‌های غرب را نادیده می‌گیرند، اشاره می‌کنند. پشت دروازه‌های مهر و موم شده گذرگاه لاوریسکس، یک تابلوی قرمز بزرگ به شهروندان لیتوانیایی هشدار می‌دهد: «ایمنی خود را به خطر نیندازید. به بلاروس سفر نکنید. ممکن است برنگردید.»
در هر طرف جاده، مرز با یک راهرو مشخص می‌شود که از میان جنگل پاکسازی شده است. پست‌های میخ‌دار به داخل دوردست‌ها می‌روند، که با دوربین‌های نظارتی پوشانده شده‌اند. یک نوار عریض از ماسه وجود دارد که برای تشخیص ردپاهای تازه شانه شده است و یک حصار فلزی بلند که با سیم‌های خاردار تقویت شده است. اینها دفاع‌های لیتوانیایی هستند که پس از آنکه بلاروس به طرز بدبینانه‌ای بیشتر مهاجران خاورمیانه‌ای را به عنوان مسیری برای زندگی جدید در اتحادیه اروپا پیشنهاد کرد و سپس آنها را به سمت همسایگان خود سوق داد تا در سال 2021 یک بحران مرزی را تحریک کند، نصب شده‌اند.
مرز اکنون آرام است. نگهبانان مرزی لیتوانی برای محلی‌ها مجوز جمع‌آوری قارچ در جنگل‌ها صادر می‌کنند. دوربین‌ها گوزن‌ها و خرس‌هایی را که در نزدیکی حصار پرسه می‌زنند، جاسوسی می‌کنند. اما پس از خروج لیتوانی از کنوانسیون اتاوا، یک فرآیند شش ماهه که یک کشور نمی‌تواند در حین جنگ آن را دنبال کند، آزاد خواهد بود که مرز را مین‌گذاری کند.
کارولیس الکسا، معاون وزیر دفاع لیتوانی، می‌گوید لیتوانی به خوبی وحشت‌های مین‌های زمینی را درک می‌کند. این کشور هنوز در حال پاکسازی مین‌ها از جنگل‌های خود است که در جنگ‌های جهانی اول و دوم دفن شده بودند. لیتوانی به طور مشترک یک ائتلاف چندملیتی را رهبری می‌کند که تجهیزات مین‌روبی را در اختیار اوکراین قرار می‌دهد و می‌داند که مین‌های کار گذاشته شده توسط روسیه به غیرنظامیان اوکراینی، از جمله کودکان، مدت‌ها پس از پایان جنگ کنونی آسیب خواهد رساند. لیتوانی امیدوار است با نقشه‌برداری از میدان‌های مین خود و استفاده از مین‌های مدرن خود تخریب‌شونده، خطرات را مهار کند. آقای الکسا می‌گوید که این کشور همچنان به قوانین بین‌المللی پایبند است. اما همچنین با حملات سایبری روسیه، خرابکاری و «همه چیز غیر از جنگ آشکار» مواجه است و باید سیگنال قاطعی از عزم راسخ ارسال کند.
در مرز بین لیبرالیسم و استبداد
گزارش اخیر یک اندیشکده مستقر در لندن، Policy Exchange، کنوانسیون اتاوا را میراث «لحظه تک قطبی» پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی می‌خواند، زمانی که درگیری قدرت‌های بزرگ غیرقابل تصور به نظر می‌رسید. این گزارش از دولت وقت بریتانیا به دلیل رویاپردازی ساده‌لوحانه در مورد عصری که در آن نیروها فقط برای حفظ صلح مورد نیاز خواهند بود، انتقاد می‌کند. همچنین اروپایی‌ها را به ریاکاری متهم می‌کند، زیرا از مین‌های زمینی و مهمات خوشه‌ای دوری می‌کنند، در حالی که با اطمینان از این موضوع آگاهند که محافظ آنها، آمریکا، آن سلاح‌ها را در زرادخانه خود حفظ کرده است.
آقای الکسا می‌گوید لیتوانی معاهدات را ساده‌لوحانه امضا نکرد. بلکه، این کشور پنجره‌ای را برای پیوستن به ناتو و اتحادیه اروپا دید، در حالی که روسیه نسبتاً ضعیف بود. کشور او برای تضمین این عضویت‌ها، می‌خواست ثابت کند که یک "عضو نمونه" از غرب است. او می‌افزاید، لیتوانی به نظم لیبرال پشت نمی‌کند. بلکه، این نظم را از جایگزین امپریالیستی خونین فانتزی‌های آقای پوتین دفاع می‌کند. مرزهای آن با روسیه و بلاروس مرز بین "دنیای مدرن" و "قرون وسطی" را مشخص می‌کند. برای تأمین امنیت آن مرز، اقدامات سختگیرانه لازم است. لیتوانی و همسایگانش آنها را اعمال خواهند کرد، هرچند با تاسف.
مشترکین اکونومیست می‌توانند در خبرنامه نظرات ما ثبت‌نام کنند، که بهترین رهبران، ستون‌ها، مقالات مهمان و مکاتبات خوانندگان ما را گرد هم می‌آورد.