در مورد یوروفایترها، ترکیه در حالی که منتظر تصمیم مرز در آلمان است، شرط بندی می کند

در حالی که آلمان برای تشکیل دولت ائتلافی جدید تحت رهبری فردریش مرز (Friedrich Merz) از حزب دموکرات مسیحی آماده می شود، کارشناسان همچنان در مورد اینکه آیا رهبری جدید با فروش جت های یوروفایتر تایفون (Eurofighter Typhoon) به ترکیه موافقت خواهد کرد یا خیر، اختلاف نظر دارند.

در حالی که برخی از تحلیلگران انتظار دارند که کابینه تحت رهبری مرز فروش یوروفایترها را پیش ببرد، برخی دیگر هشدار می دهند که حساسیت های سیاسی در مورد عقب نشینی دموکراتیک ترکیه می تواند این روند را به تاخیر بیندازد یا از ریل خارج کند.

المانیتور (Al-Monitor) در اوایل این هفته گزارش داد که دولت مستعفی آلمان، به رهبری اولاف شولتز (Olaf Scholz) از حزب سوسیال دموکرات، تصمیم گرفته است که تصمیم نهایی در مورد فروش را به دولت جدید واگذار کند که قرار است 6 مه سوگند یاد کند.

هندلزبلات (Handelsblatt) آلمان هفته گذشته گزارش داده بود که این تعویق عمدتاً به دلیل نگرانی در مورد دموکراسی در ترکیه، به ویژه دستگیری اکرم امام اوغلو (Ekrem Imamoglu)، شهردار استانبول و یکی از رقبای ریاست جمهوری از حزب جمهوری خواه خلق (Republican People’s Party) اپوزیسیون اصلی، بوده است.

مقامات ترکیه امام اوغلو را در ماه مارس به اتهام فساد دستگیر کردند و تا زمان صدور کیفرخواست همچنان او را در بازداشت نگه داشته اند. منتقدان دولت معتقدند که دستگیری او انگیزه سیاسی داشته و هدف آن به حاشیه راندن رقیب اصلی رجب طیب اردوغان (Recep Tayyip Erdogan)، رئیس جمهور ترکیه بوده است، ادعایی که مقامات ترکیه به شدت آن را رد می کنند.

هارون رشید آیدین (Harun Resit Aydin)، تحلیلگر ژئوپلیتیک ترک-آلمانی و افسر سابق ارتش آلمان، استدلال می کند که پس از به قدرت رسیدن مرز، فروش به آرامی انجام خواهد شد.

آیدین به المانیتور گفت: «مرز به طور کلی از تحریم ها و تحریم های اقتصادی حمایت نمی کند، همانطور که در جریان انتخابات اخیر قول داد صنعت تسلیحات آلمان را احیا کند. و در حالی که مشخص نیست کدام حزب وزارتخانه های خاصی را دریافت خواهد کرد، توافق بر سر چنین تحریم هایی دشوار خواهد بود.»

مرز از همکاری دفاعی نزدیکتر با ترکیه به عنوان یکی از اجزای تقویت امنیت جمعی اروپا حمایت کرده و در ماه فوریه قبل از انتخابات اظهار داشت: «ترکیه یکی از بزرگترین ارتش ها را در ناتو دارد و بنابراین برای جامعه دفاعی ما ضروری است.» صدراعظم جدید همچنین با توقف فروش تسلیحات آلمان به اسرائیل به دلیل نحوه انجام جنگ در غزه مخالفت کرده است.

ترکیه که پس از ایالات متحده دومین ارتش بزرگ ناتو را دارد، از روابط تجاری قابل توجهی با آلمان برخوردار است. بر اساس آمار دولت آلمان، تجارت دوجانبه بین ترکیه و آلمان در سال 2023 از 50 میلیارد دلار فراتر رفت و مازاد آن حدود 7.6 میلیارد دلار به نفع آلمان بود. همچنین، آلمان زیردریایی های پیشرفته با موتور دیزلی به ترکیه می فروشد و مانع از آنکارا برای توسعه سیستم های دریایی خود برای آنها که بر روی طرح های آلمانی نصب شده اند، نمی شود.

آیدین گفت: «چند ماه پیش، زمانی که اخباری مبنی بر تمایل آلمان به فروش یوروفایترها منتشر شد، عناصر خاصی در رسانه های آلمان پیش بینی کرده بودند که این فروش هرگز اتفاق نخواهد افتاد.» گزارش های آن زمان به نگرانی ها در مورد سابقه ضعیف حقوق بشر ترکیه اشاره می کرد.

سال گذشته بود که ترکیه به طور علنی پیشنهاد خود را برای خرید 40 جت یوروفایتر تایفون، تولید شده توسط کنسرسیومی اروپایی متشکل از ایتالیا، آلمان، اسپانیا و بریتانیا اعلام کرد. مقامات ترکیه در آن زمان اعلام کردند که آلمان، تنها مخالف این گروه، پس از مخالفت اولیه با فروش، در ماه نوامبر با آن موافقت کرد.

آیدین معتقد است که کابینه شولتز ممکن است با توقف کوتاه از تصویب رسمی فروش پس از دستگیری امام اوغلو، به دنبال جلوگیری از انتقاد برخی از چپ های آلمان بوده باشد. شولتز ماه گذشته دستگیری را "برای دموکراسی در ترکیه ناراحت کننده، اما مطمئناً برای روابط بین اروپا و ترکیه نیز ناراحت کننده" خواند.

یک مقام ارشد ترکیه، به شرط ناشناس ماندن، پیشنهاد کرد که دولت مرز جدید ممکن است برای نهایی کردن این معامله باز باشد.

این مقام به المانیتور گفت: «آلمان هنوز تصمیم رسمی در مورد فروش یوروفایتر نگرفته است. دولت ائتلافی جدید به رهبری دموکرات های مسیحی ممکن است متفاوت باشد، بسته به اینکه کدام حزب کدام وزارتخانه را به دست آورد.»

انتظار می رود دموکرات های مسیحی در دولت ائتلافی جدید ریاست وزارت امور خارجه را بر عهده بگیرند و سوسیال دموکرات ها در راس وزارت دفاع قرار گیرند. این احتمالاً به این معناست که هرگونه فروش دفاعی آلمان به ترکیه با الزاماتی برای دموکراسی، حقوق بشر و همبستگی ناتو همراه خواهد بود.

با این حال، برخلاف شولتز، که دولت او رویکرد نسبتاً محافظه کارانه ای در قبال فروش تسلیحات اتخاذ کرده است، انتظار می رود مرز محدودیت های کمتری را برای فروش خارج از اروپا اعمال کند. به عنوان مثال، آلمان تحت رهبری شولتز با فروش یوروفایترها به عربستان سعودی مخالفت کرده بود، اما پس از اینکه ریاض در رهگیری حملات موشکی حوثی ها به سمت اسرائیل نقش ایفا کرد، در ماه ژانویه از مخالفت خود دست برداشت.

در ماه سپتامبر، دولت شولتز صدور مجوز برای فروش تسلیحات جدید به اسرائیل را متوقف کرد، اما در مقابل، مرز قول داده است که به آنها چراغ سبز نشان دهد. دموکرات های مسیحی استدلال می کنند که سیاست های صادرات تسلیحات آلمان باید با قاطعیت بیشتری منافع ملی را در اولویت قرار دهد و وزن کمتری به نحوه اداره امور داخلی کشورها بدهد.

یاشار آیدین (Yasar Aydin)، محقق وابسته به مرکز مطالعات کاربردی ترکیه در موسسه آلمانی امور بین‌الملل و امنیتی، لحن محتاطانه‌تری اتخاذ کرد.

او به المانیتور گفت: «مرحله فنی هنوز در حال انجام است و هنوز بحث هایی [در داخل دولت آلمان] وجود دارد.» او افزود که با وجود انتظارات ترکیه، اروپا به سادگی از عقب نشینی دموکراتیک آنکارا چشم پوشی نخواهد کرد.

آیدین گفت: «من با نگرش خوش‌بینانه‌ای که در ترکیه وجود دارد و می‌توان آن را این‌گونه خلاصه کرد که "اروپا هر چه بخواهیم به ما می‌دهد، مهم نیست چه اتفاقی بیفتد" مخالفم.» او تاکید کرد که دستگیری امام اوغلو چهره ترکیه را در آلمان خدشه دار کرده است.

گزارش‌های مربوط به چشم پوشی دولت شولتز از تصویب، محافل صنعت دفاعی ترکیه را آزار داد و باعث شد برخی نگران شوند که ممکن است فروش اتفاق نیفتد.

یک کارشناس صنعت دفاعی ترکیه به شرط ناشناس ماندن به المانیتور گفت: «این بخش در مورد آن صحبت می کند - اینکه آلمانی ها یک قدم به عقب برداشتند. اگر این درست باشد، باید بیشتر تلاش کنیم تا ابتدا F-16 را از آمریکا بگیریم و سپس مسئله F-35 را حل کنیم.»

ایالات متحده ترکیه را در سال 2019 به دلیل خرید سامانه موشکی دفاعی S-400 ساخت روسیه در آن سال، از خرید F-35 منع کرد. کنگره آمریکا با اکثریت قاطع قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم ها (CAATSA) را در سال 2017 تصویب کرد تا از معاملات دفاعی با روسیه جلوگیری کند. ماه گذشته، هاکان فیدان (Hakan Fidan)، وزیر امور خارجه ترکیه، گفت که دولت های اردوغان و ترامپ در حال بحث در مورد چگونگی رهایی ترکیه از مفاد CAATSA هستند که مانع از فروش F-35 به آن می شود.

این کارشناس صنعت دفاعی ترکیه با در نظر گرفتن احتمال عدم انجام فروش یوروفایتر، گفت: «آلمانی‌ها می‌خواهند با عدم تضعیف مذاکرات F-16 و F-35 با ترکیه، وفاداری خود را به آمریکایی‌ها نشان دهند.»

انتظار می رود یوروفایتر 130 میلیون دلار برای هر واحد هزینه داشته باشد، که آن را گران تر از F-16 Fighting Falcon با 80 میلیون دلار می کند، اگرچه قیمت ها بسته به امکانات اضافی مانند رادارها، حسگرها و تسلیحات متفاوت است. این جنگنده اروپایی در مقایسه با فالکون، ستون فقرات ناوگان جنگی نیروی هوایی ترکیه، نیاز به نگهداری و تعمیر قابل توجهی دارد. یوروفایتر یک سکوی جنگی هوایی توانا است و اغلب در تمرین های هوایی ناتو از F-16 بهتر عمل می کند.

به دست آوردن یوروفایتر دو موتوره و مافوق صوت چیزی بیش از یک اقدام "مسدود کننده" برای ترکیه خواهد بود تا زمانی که بتواند F-16 های موجود خود را مدرن کند، F-35 ها را از ایالات متحده خریداری کند و جنگنده نسل پنجم خود، MMU Kaan را به بازار عرضه کند. نیروی هوایی ترکیه در حال حاضر تقریباً 250 فروند F-16 در اختیار دارد که جدیدترین دسته آن در سال 2012 خریداری شده است.

این کارشناس صنعت دفاعی ترکیه در صورتی که ترکیه و ایالات متحده نتوانند در مورد F-35 به تفاهم برسند، جایگزین جالبی را پیشنهاد کرد. او گفت: «من تعجب نخواهم کرد اگر در نهایت با فرانسوی ها بنشینیم و در مورد خرید رافال صحبت کنیم.»

Rafale شرکت داسو اویاسیون (Dassault Aviation)، یک جنگنده بسیار توانمند نسل 4.5 با طراحی بالی مشابه یوروفایتر، در بازارهای صادراتی اروپا و سایر کشورها موفقیت زیادی کسب کرده است.

این کارشناس ترکیه ای گفت: «فرانسوی ها در فروش دفاعی فوق العاده هستند. اگر این هفته با آنها تماس بگیریم، هفته آینده با هیئتی عالی از کارشناسان در آنکارا حاضر می شوند.»

مقامات دفاعی ترکیه در ماه فوریه اعلام کردند که ترکیه علاوه بر خرید یوروفایترها، در حال بررسی خرید موشک های هوا به هوای Meteor از MBDA، کنسرسیومی اروپایی مستقر در فرانسه است. این کنسرسیوم متشکل از فرانسه، ایتالیا، آلمان، اسپانیا، سوئد و بریتانیا است.