دونالد ترامپ طبق معمول صریح بود وقتی برای اولین بار در ماه دسامبر هشدار داد که اگر گروگان‌های اسرائیلی در غزه قبل از تحلیف او آزاد نشوند، "جهنمی به پا خواهد شد".
لحن جنگ‌طلبانه رئیس جمهور منتخب آمریکا تأثیر مطلوب را داشت و به مذاکرات طولانی‌مدت متوقف‌شده سرعت بخشید و با توافق اسرائیل و حماس برای توافق آتش‌بس در روز چهارشنبه به اوج خود رسید که جنگ ویرانگر ۱۵ ماهه در غزه را متوقف می‌کند و ۹۸ اسیر باقی‌مانده در این نوار را آزاد می‌کند.
با ایفای نقش محوری استیو ویتکوف، دوست املاک و مستغلات ترامپ در نیویورک که به فرستاده خاورمیانه تبدیل شده است، در حالی که او بین قطر - که میزبان مذاکرات بود - و اسرائیل در رفت و آمد بود، میانجی‌ها بالاخره به توافقی دست یافتند که مدت‌ها از دولت بایدن دور مانده بود.
این بدان معناست که مردم غزه که از طریق مرگبارترین جنگ تاریخ خود، رنج‌های بی‌شماری را متحمل شده‌اند، سرانجام می‌توانند کمی از بمب‌ها و گلوله‌های اسرائیل رهایی یابند و با احتیاط شروع به فکر کردن به بازسازی کنند.
خویشاوندان گروگان‌های اسرائیلی باقی‌مانده که از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس که به گفته مقامات اسرائیلی ۱۲۰۰ نفر کشته شدند، به امید پایان کابوس خود دل خواهند بست، اگرچه تصور می‌شود بسیاری از اسرا مرده باشند. گروگان‌های بازمانده که زندگی جهنمی را در دام شبکه تونلی حماس تحمل کرده‌اند، در صورت پابرجا ماندن این توافق آزاد خواهند شد.
سوال کلیدی این است که آیا این توافق می‌تواند دوام بیاورد؟ آیا این یک مکث موقت خواهد بود یا منجر به آتش‌بس دائمی می‌شود که میانجی‌ها، فلسطینی‌ها و منطقه وسیع‌تر به‌شدت خواستار آن هستند؟
ترامپ قبلاً پیروزی در کمک به تأمین توافقی را که رئیس جمهور جو بایدن در آن شکست خورد، اعلام کرده است. اما دوام آتش‌بس میانجیگری شده توسط ایالات متحده، قطر و مصر می‌تواند به تمایل او به ادامه استفاده از قدرت سیاسی ایالات متحده، از جمله برای اطمینان از اینکه دولت راست‌گرای بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، این توافق را به سرانجام برساند، بستگی داشته باشد.
دولت آینده ترامپ پر از چهره‌های سرسخت طرفدار اسرائیل است و در طول دوره اول خود، او همدلی یا شکیبایی کمی برای فلسطینی‌ها نشان داد، زیرا یک سری اقدامات طرفدار اسرائیل را اجرا کرد که دهه‌ها سیاست ایالات متحده را تغییر داد. اما امید است که ترامپ اکنون به دنبال مالکیت این توافق باشد و از موفقیت آن اطمینان حاصل کند.
با این حال، خطر خرابکاران در همه طرف‌ها، از جمله حماس، که توان نظامی آن به شدت تضعیف شده است، اما ریشه کن نشده است، وجود خواهد داشت.
توافق آتش‌بس بر اساس یک طرح سه مرحله‌ای است که بایدن برای اولین بار در ماه مه آن را تأیید کرد. این کار با یک آتش‌بس اولیه ۴۲ روزه آغاز می‌شود که در طی آن ۳۳ گروگان - از جمله زنان، سالمندان و مجروحان - در ازای تعدادی زندانی فلسطینی توافق شده آزاد خواهند شد. قرار است نیروهای اسرائیلی از مراکز شهری عقب نشینی کرده و اجازه ورود کمک به این نوار را بدهند که دچار قحطی و بیماری است.
چالش برانگیزتر مرحله دوم است که هدف آن منجر شدن به آتش‌بس دائمی، آزادی گروگان‌های باقی‌مانده - از جمله سربازان اسرائیلی - و خروج کامل نیروهای اسرائیلی است.
در این مرحله، که جزئیات دقیق آن هنوز باید مورد مذاکره قرار گیرد، تعهد نتانیاهو به طور کامل آزمایش خواهد شد.
نخست‌وزیر اسرائیل بارها توافق بر سر پایان دائمی جنگ یا خروج نیروهایش از غزه را رد کرده است. در همین حال، حماس خواستار آزادی زندانیان درجه بالا، از جمله کسانی که به دلیل قتل و تروریسم به حبس ابد محکوم شده‌اند، در ازای سربازان گروگان گرفته شده است - که برای اسرائیلی ها بسیار ناخوشایند است.
نتانیاهو در حال حاضر با مقاومت متحدان و وزرای راست افراطی ایتامار بن گویر و بزالل اسموتریچ روبرو است. اسموتریچ این توافق را "تسلیم" توصیف کرده است - بن گویر این هفته از اسموتریچ خواست تا برای استعفا از دولت به او بپیوندد.
در حالی که ائتلاف حاکم این رهبر کهنه کار با اضافه شدن حزب راست گرای دیگری در ماه سپتامبر تقویت شد، با این وجود خروج بن گویر و اسموتریچ، دولت اقلیت برای او باقی خواهد گذاشت. این می تواند نتانیاهو را مجبور به برگزاری انتخابات زودهنگام کند و محاسبات سیاسی در صندوق های رای را به دنبال داشته باشد که او سعی کرده از آن اجتناب کند.
هنوز در مورد مسئله مهم این که چه کسی این نوار را اداره خواهد کرد، هیچ وضوحی وجود ندارد. نه اسرائیل، نه ایالات متحده و نه کشورهای عربی نمی خواهند که حماس - که از سال 2007 بر غزه حکومت می کند - کنترل را دوباره به دست آورد، اما نتانیاهو برنامه قابل قبولی برای "روز بعد" جنگ ارائه نکرده است. او فشار ایالات متحده و عرب را برای همکاری با تشکیلات خودگردان فلسطین، که بخش های محدودی از کرانه باختری اشغالی را کنترل می کند، رد کرده است.
او علیه هرگونه حرکتی به سوی تشکیل کشور فلسطین که به گفته کارشناسان تنها راه حل بلند مدت است، به شدت خشمگین است.
دولت بایدن ماه‌هاست که با شرکای عرب در مورد تشکیل احتمالی یک نیروی امنیتی بین‌المللی که در کنار یک اداره موقت فلسطینی با حمایت تشکیلات خودگردان فلسطین - از جمله ساکنان غزه - برای رسیدگی به امور غیرنظامی کار کند، صحبت می‌کند.
اما ایالات متحده نیروهای خود را به منطقه اعزام نخواهد کرد و مشخص نیست که چه کسی دیگر - اگر کسی باشد - با توجه به خطرات گرفتار شدن در شورش و دیده شدن به عنوان انجام دستورات اسرائیل، وارد عمل خواهد شد. مشخص نیست که آیا ترامپ طرح خود را پیشنهاد خواهد کرد یا حتی اینکه آیا او فراتر از روز تحلیف خود، در مورد آینده غزه فکر کرده است یا خیر.
با این حال، نیازهای مردم غزه بسیار فوری است. به گفته مقامات فلسطینی، تهاجم اسرائیل بیش از 46000 نفر، از جمله غیرنظامیان و جنگجویان را کشته است. کل خانواده‌ها نابود شده‌اند و نسلی از کودکان یتیم و برای همیشه داغدار شده‌اند.
مدارس، بیمارستان‌ها، خانه‌ها، ادارات و مشاغل ویران شده‌اند. اکثریت قریب به اتفاق ۲.۳ میلیون نفر جمعیت غزه از خانه‌های خود رانده شده‌اند. بسیاری نمی دانند که هنگام بازگشت چه چیزی پیدا خواهند کرد.
ترامپ احتمالاً بر فشار برای یک توافق بزرگ که منجر به عادی سازی روابط عربستان سعودی با اسرائیل شود، تمرکز خواهد کرد. اما ریاض اصرار دارد که این امر تنها در صورتی می تواند رخ دهد که اسرائیل گام های برگشت ناپذیری در جهت تشکیل کشور فلسطین بردارد.
با قدرت گرفتن نتانیاهو و متحدان راست افراطی او، اسرائیل به جای امتیاز دادن به فلسطینی ها، بیشتر مایل به الحاق کرانه باختری یا افزایش خصومت با ایران است.
توقف جنگ تقریباً یک سال مذاکره به طول انجامید. اما در مقایسه با کار طاقت فرسای بازسازی غزه، چه رسد به هدف دست نیافتنی صلح پایدار در منطقه، ممکن است معلوم شود که بخش آسان آن بوده است.