هنگامی که دونالد ترامپ در 2 آوریل جنگ تجاری خود را آغاز کرد، کن لنگون، میلیاردر و حامی مالی جمهوریخواهان، میدانست که این اقدام هوم دیپو، شرکتی که او در تبدیل آن به شناختهشدهترین فروشگاه لوازم خانگی آمریکا نقش داشت، را نابود خواهد کرد.
نگرانی او با تشدید رژیم تعرفهای ترامپ بر چین عمیقتر شد، به حدی که بسیاری از کارشناسان آن را به منزله یک تحریم بالفعل بر کالاهای بزرگترین صادرکننده جهان دانستند.
واکنش دوگانه بود. اول، بازارهای سرمایه واکنشی تند نشان دادند؛ با فروش شدید اوراق خزانهداری آمریکا، دلار و سهام جهانی، تریلیونها دلار از ارزش بازار از بین رفت و ترس از بحران مالی افزایش یافت. تحرکات بازار اوراق قرضه ترامپ را نگران کرد، کسی که به نظر میرسید در آستانه بحرانی مشابه بحرانی قرار دارد که لیز تراس را پس از یک ماه و نیم نخستوزیری بریتانیا سرنگون کرد.
سپس شرکتهای بزرگ آمریکا دست به کار شدند.
از سیلیکون ولی گرفته تا میادین نفتی شیل، از جیمی دایمون، مدیرعامل جیپی مورگان گرفته تا تیم کوک از اپل، برخی از قدرتمندترین رهبران کسبوکار جهان کمپینی فوری را آغاز کردند – گاهی عمومی، اما بیشتر خصوصی – تا ترامپ را از این پرتگاه عقب بکشند.
این کار موفقیتآمیز بود – البته تا حدی. در هفتههای اخیر، ترامپ در مورد برخی تعرفههای متقابل عقبنشینی کرده، بیشتر کالاهای کانادا و مکزیک را از عوارض معاف کرده، معافیتهای بزرگی برای خودروسازان ارائه داده و اعلام کرده که تولیدکنندگان محصولات کشاورزی آمریکا را نجات خواهد داد. بازارهای سهام ضررهای خود را جبران کردهاند.
برایان بالارد، یک لابیگر ارشد حزب جمهوریخواه، "گردبادی" را در پایتخت آمریکا توصیف کرد، زیرا شرکتها برای تأثیرگذاری بر افراد مناسب نزدیک به ترامپ شتاب داشتند.
برخی مدیران اجرایی از رابطه شخصی که پس از پیروزی ترامپ در انتخابات، طی سفرهایی به مارالاگو یا مراسم تحلیف پر زرقوبرق او در واشنگتن در ژانویه – که بسیاری از آنها شخصاً بودجه آن را تأمین کردند – با او برقرار کرده بودند، استفاده کردند.
یک مشاور شرکتهای بزرگ در واشنگتن گفت: «بسیاری از معافیتهای تعرفهای، مانند معافیت برای لوازم الکترونیکی، از کمپینهای گسترده لابیگری صنعتی به دست نیامد. به نظر میرسید بیشتر شبیه این بود که ترامپ مستقیماً از مدیران اجرایی، مانند تیم کوک، میشنید.»
لنگون پیشنهاد کرد که جنگ تعرفهای ترامپ برخی از غولهای قدرتمند شرکتهای بزرگ آمریکا را بیدار کرده است، که اکنون خواستههایی دارند.
لنگون ماه گذشته به فایننشال تایمز گفت: «او قفسها را تکان داده است. حالا باید برود و به گوریل غذا بدهد.»
از جمله درسهای آن کمپین لابیگری این است که اقناع خصوصی مؤثرتر از فشار عمومی است – و رئیسجمهور به آنچه مردم عادی فکر میکنند اهمیت میدهد.
مدیران اجرایی خودروسازی جهانی به سرعت یاد گرفتند. "روز آزادی" به شدت به بخش آنها ضربه زد، زیرا ترامپ نه تنها بر روی کشورهایی مانند چین، بلکه بر روی متحدان کلیدی از جمله آلمان و بریتانیا نیز تعرفه اعمال کرد.
حتی پس از اعلام مهلت 90 روزه ترامپ برای بیشتر کشورها – به استثنای چین – واردات خودروهای ساخت خارجی به آمریکا همچنان با عوارض 25 درصدی روبرو بود.
قدرتهای صادراتی مانند بیامو، مرسدس و فولکسواگن تصمیم گرفتند دیگر نمیتوانند به دیپلماتهای آلمانی یا سیاستمداران اروپایی تکیه کنند و باید خودشان وارد عمل شوند.
در 18 آوریل، مدیران ارشد سه خودروساز آلمانی در جلسهای خصوصی با ترامپ در کاخ سفید دیدار کردند تا به دنبال تخفیف باشند. مدیران سه شرکت بزرگ آمریکایی – فورد، استلانتیس و جنرال موتورز – نیز تلاشهای لابیگری خود را تشدید کردند.
جان الکان، رئیس استلانتیس، هشدار داد که «صنایع خودروسازی آمریکا و اروپا توسط سیاست تجاری ترامپ در معرض خطر قرار گرفتهاند» – که یک دخالت عمومی نادر بود.
روز سهشنبه، ترامپ مقداری تخفیف به خودروسازان اعطا کرد، قطعات خودرو را از تعرفههای متعدد معاف کرد و تخفیفهایی برای جبران هزینه برخی از عوارض باقیمانده ارائه داد.
این یک پیروزی نسبی بود – اما همچنین به ترامپ اجازه داد تا هفته گذشته به میشیگان سفر کند و بسته نجات خود برای بخش خودروسازی را تبلیغ کند، حتی با وجود اینکه برخی تعرفهها باقی ماندهاند.
ترامپ به هوادارانش گفت: «ما به آنها کمی وقت میدهیم قبل از اینکه اگر این کار را درست انجام ندهند، آنها را سلاخی کنیم.»
سایر متحدان ترامپ از شرکتهای بزرگ آمریکا، در همین حال، او را ترغیب میکردند که از این پرتگاه عقبنشینی کند و نسبت به تأثیر فاجعهبار بر بخشهایی که رئیسجمهور قول دفاع از آنها را داده بود، هشدار میدادند.
هارولد هم، غول میلیاردر نفت شیل که کمکهای مالی نفت و گاز را برای ترامپ برای کمک به پیروزی او در انتخابات هماهنگ کرده بود، با رئیسجمهور لابی کرد تا تعرفههایی را که به بخش انرژی آسیب میرساند، لغو کند.
هم گفت: «من با ترامپ در مورد تأثیر آن بر قیمتهای [نفت]، به ویژه در مناطق مختلف کشور صحبت کردم.» کاهش قیمت نفت پس از اعلام تعرفهها، ترس از کندی جدید در بخش شیل، که کارفرمای بزرگی است، را افزایش داده است.
این غول نفتی همچنین به او هشدار داد که برخی پالایشگاهها کاملاً وابسته به نفت خام کانادا هستند – که این هم هدف تعرفههای ترامپ بود، قبل از اینکه او عوارض بر واردات انرژی از همسایه شمالی را کاهش دهد.
«و بنابراین همه چیز پیچیده شد و رئیسجمهور گفت: 'بسیار خب، بیایید این کار را نکنیم.' او فکر نمیکرد ایده خوبی باشد... این یک موفقیت بود.»
در حالی که فروش ناگهانی اوراق قرضه و افزایش بازدهی پس از اعلام تعرفهها نیز برای ترامپ هشداردهنده بود، کسی که وزیر خزانهداری خود، اسکات بسنت، را برای آرام کردن بازارها فرستاد، صداهای دیگری از اقتصاد واقعی نیز تأثیرگذار بودند.
لنگون گفت که وقتی ماه گذشته به فایننشال تایمز گفت که رئیسجمهور «مشاوره ضعیفی دریافت میکند» و برخی از تعرفهها «مزخرف» هستند، ترامپ حرف او را شنید، این را یک فرد مطلع از موضوع گفت. لنگون از اظهار نظر بیشتر در مورد تعرفهها از طریق سخنگوی خود در این هفته خودداری کرد.
کوین مدن، استراتژیست جمهوریخواه در پنتا، گفت: «هرچه کسبوکار شما بیشتر ریشه در آمریکا و مردم عادی داشته باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که دولت و متحدان نزدیک آن به تأثیر تصمیمات سیاستی توجه کنند.»
خردهفروشان بزرگ – که بیشترین ارتباط را با حال و هوای مصرفکننده آمریکایی دارند – نیز به صورت خصوصی هشدار دادهاند که تعرفهها قیمتها را افزایش داده و به طور بالقوه قفسهها را خالی میکنند. داگ مکمیلون، مدیرعامل والمارت، برایان کرنل، مدیرعامل تارگت، و تد دکر، مدیرعامل هوم دیپو، با ترامپ در کاخ سفید ملاقات کردند. این افراد به رئیسجمهور هشدار دادند که تعرفههای او ترکیبی سمی از اختلال در زنجیره تأمین، قیمتهای بالاتر و قفسههای خالی را به همراه خواهد داشت، این گزارش را آکسیوس منتشر کرد.
این نوع هشدارها در تماسهای گزارش درآمد هفتههای اخیر توسط سایر مدیران اجرایی تکرار شد – و با افت اعداد در نظرسنجی احساسات مصرفکننده دانشگاه میشیگان تأیید گردید.
تیم کوک از اپل معافیتهایی از تعرفه کلی 145 درصدی بر محصولات چینی مورد استفاده برای ساخت آیفونها و سایر سختافزارهای طراحی شده توسط این گروه مستقر در کالیفرنیا دریافت کرده است.
در حالی که کسانی که سعی در تأثیرگذاری آرام بر رئیسجمهور داشتند، امتیازاتی به دست آوردند، مخالفت عمومی به برخی درگیریهای ناگوار منجر شد.
روز سهشنبه، کاخ سفید اقدام «خصمانه و سیاسی آمازون» را پس از گزارشهایی مبنی بر قصد این غول فناوری برای اعلام افزایش قیمت محصولات خود در نتیجه تعرفههای ترامپ، محکوم کرد.
جف بزوس، بنیانگذار آمازون، بعداً همان روز با رئیسجمهور صحبت کرد تا به او اطمینان دهد که شرکت او «تصمیم دشواری» برای افزایش قیمتها نگرفته است. اما تنشها آشکار بودند.
مدیران اجرایی شرکتهایی که به صورت خصوصی با ترامپ لابی کردهاند، میگویند که امید آنها اکنون این است که رئیسجمهور درک کرده است که جنگ تجاری به صورت گسترده، برای اقتصاد آمریکا خوب نیست – و در حال حاضر، او به نظر میرسد به آنها گوش داده است.