به گفته مقامات آمریکایی، دولت ترامپ قصد دارد گروهی از مهاجران را با هواپیمای نظامی آمریکا به لیبی منتقل کند؛ این اقدام تشدید دیگری در برنامه اخراج مهاجران است که با چالش‌های قانونی گسترده و بحث‌های سیاسی شدید مواجه شده است.
تابعیت این مهاجران بلافاصله مشخص نشد، اما به گفته مقامات آگاه که به شرط ناشناس ماندن سخن گفتند زیرا مجاز به بحث در مورد این عملیات نبودند، پرواز به لیبی با حمل اخراج‌شدگان ممکن است به زودی و از روز چهارشنبه انجام شود.
تصمیم برای ارسال اخراج‌شدگان به لیبی اقدامی قابل توجه بود. این کشور درگیر جنگ داخلی است و گروه‌های حقوق بشری وضعیت بازداشتگاه‌های مهاجران در آن را «هولناک» و «اسفناک» توصیف کرده‌اند.
عملیات لیبی در راستای تلاش‌های دولت ترامپ قرار می‌گیرد که نه تنها با هدف بازدارندگی مهاجران از تلاش برای ورود غیرقانونی به کشور انجام می‌شود، بلکه پیامی قوی به کسانی که به طور غیرقانونی در کشور هستند می‌فرستد که ممکن است به کشورهایی اخراج شوند که در آنجا با شرایط وحشتناکی روبرو شوند. رویترز پیشتر از احتمال پرواز اخراجی آمریکا به لیبی خبر داده بود.
برنامه‌ریزی برای پرواز به لیبی به شدت محرمانه بوده و همچنان ممکن است به دلیل موانع لجستیکی، قانونی یا دیپلماتیک متوقف شود.
کاخ سفید از اظهار نظر خودداری کرد. وزارت خارجه و وزارت دفاع بلافاصله به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخ ندادند.
استفاده احتمالی از لیبی به عنوان مقصد پس از آن مطرح می‌شود که دولت پیشتر با اخراج گروهی از ونزوئلایی‌ها به السالوادور، که در زندانی با حداکثر امنیت برای تروریست‌ها نگهداری می‌شوند، جنجال دیگری برپا کرد.
رئیس‌جمهور ترامپ و دستیارانش آن مردان را اعضای خشن باندهای تبهکار نامیدند و در اخراج آن‌ها به قانونی کمتر استفاده شده در زمان جنگ استناد کردند؛ اقدامی که در دادگاه‌ها به چالش کشیده شده است.
وزارت خارجه آمریکا نسبت به سفر به لیبی «به دلیل جرم، تروریسم، مین‌های زمینی منفجر نشده، ناآرامی‌های مدنی، آدم‌ربایی و درگیری مسلحانه» هشدار می‌دهد. این کشور پس از سال‌ها جنگ داخلی در پی سرنگونی معمر قذافی، دیکتاتور دیرینه خود در سال ۲۰۱۱، همچنان دچار تفرقه است. دولتی که توسط سازمان ملل به رسمیت شناخته شده در طرابلس بر غرب لیبی حکومت می‌کند، و دولت دیگری به رهبری خلیفه حفتر، جنگ‌سالار، در بنغازی شرق کشور را کنترل می‌کند.
ایالات متحده تنها با دولت طرابلس روابط رسمی دارد. اما صدام، پسر آقای حفتر، هفته گذشته در واشنگتن بود و با چندین مقام دولت ترامپ دیدار کرد. آقای ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود روابط دوستانه‌ای با آقای حفتر که بیشتر میدان‌های نفتی سودآور لیبی را کنترل می‌کند، داشت.
لیبی که یک نقطه ترانزیت اصلی برای مهاجران عازم اروپا است، چندین مرکز بازداشت برای پناهندگان و مهاجران دارد. عفو بین‌الملل در گزارشی در سال ۲۰۲۱ این مکان‌ها را «هولناک» و «جهنم» توصیف کرد و شواهدی از «خشونت جنسی علیه مردان، زنان و کودکان» در آن‌ها یافت. پروژه بازداشت جهانی می‌گوید که مهاجران بازداشتی در لیبی «سوء رفتار فیزیکی و شکنجه»، کار اجباری و حتی بردگی را تحمل می‌کنند.
در گزارش سالانه خود در مورد وضعیت حقوق بشر در سال گذشته، وزارت خارجه آمریکا به شرایط «سخت و تهدیدکننده حیات» در مراکز بازداشت لیبی اشاره کرد و دریافت که مهاجران در این تأسیسات، از جمله کودکان، «به دادگاه‌های مهاجرت یا فرآیند دادرسی عادلانه دسترسی ندارند.»
گروه‌های حقوق بشری می‌گویند که دولت‌های اروپایی با همکاری با لیبی برای رهگیری مهاجران عازم قاره و ارسال آن‌ها به مراکز بازداشت، در چنین رفتاری همدست بوده‌اند.
فردریک وری، کارشناس لیبی در موسسه کارنگی برای صلح بین‌الملل گفت: «من در آن زندان‌های مهاجران بوده‌ام و آنجا جای مناسبی برای مهاجران نیست. آنجا فقط یک مکان هولناک برای رها کردن هر فرد آسیب‌پذیری است.»
اوایل امسال، دولت ترامپ صدها نفر را از کشورهای نیمکره شرقی، از جمله ایران و چین، به پاناما اخراج کرد. مهاجرانی که می‌گفتند نمی‌دانند به کجا می‌روند، برای چندین روز در هتلی بازداشت شدند و سپس به اردوگاهی در نزدیکی جنگل منتقل شدند. برخی از این مهاجران بعداً از بازداشت پاناما آزاد شدند.
تقریباً همزمان، مقامات آمریکایی گروهی حدود ۲۰۰ نفری از مهاجران را از کشورهای نیمکره شرقی، از جمله ایران، به کاستاریکا اخراج کردند. در شکایتی که علیه این کشور تنظیم شد، استدلال شد که اخراج‌ها و بازداشت‌های متعاقب آن در کاستاریکا «می‌تواند آسیب جبران‌ناپذیری» برای گروهی از کودکان که به این کشور فرستاده شده‌اند، ایجاد کند.
پس از اینکه ایالات متحده با السالوادور برای پذیرش و زندانی کردن مهاجران ونزوئلایی توافق کرد، مارکو روبیو، وزیر خارجه، گفت که در تلاش برای تضمین توافقات مشابه با کشورهای دیگر است.
آقای روبیو به نیویورک تایمز گفت: «من قصد دارم به تلاش برای شناسایی کشورهای دیگری که مایل به پذیرش و زندانی کردن هرچه بیشتر اعضای باندها هستند که بتوانیم برای آن‌ها بفرستیم، ادامه دهم.»
استفاده برنامه‌ریزی شده از هواپیمای نظامی برای پرواز به لیبی پس از آن صورت می‌گیرد که وزارت دفاع در انتقال مهاجران به مکان‌هایی مانند هند، گواتمالا و اکوادور کمک کرده است.
بر اساس اسناد دادگاه، در اواخر ماه مارس، مقامات وزارت دفاع گروهی از مهاجران ونزوئلایی را بدون حضور هیچ‌یک از کارکنان وزارت امنیت داخلی در هواپیما، به السالوادور منتقل کردند. این پرواز از خلیج گوانتانامو، کوبا، به السالوادور انجام شد و شامل چهار ونزوئلایی بود. یک پرونده دولتی نشان داد که وزارت امنیت داخلی پرواز هواپیما به السالوادور را «هدایت نکرده است.»
زولان کانو-یانگز در این گزارش مشارکت داشته است.