دونالد ترامپ (راست) در کنار نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در ماه فوریه. تحلیلگران می‌گویند واشنگتن ممکن است بیش از حد درگیر مسائل اوکراین و غزه باشد که بتواند به حل و فصل درگیری هند و پاکستان کمک کند. © Jim Watson/AFP/Getty Images
دونالد ترامپ (راست) در کنار نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در ماه فوریه. تحلیلگران می‌گویند واشنگتن ممکن است بیش از حد درگیر مسائل اوکراین و غزه باشد که بتواند به حل و فصل درگیری هند و پاکستان کمک کند. © Jim Watson/AFP/Getty Images

دونالد ترامپ برای میانجی‌گری در بحبوحه تشدید درگیری هند و پاکستان اعلام آمادگی کرد

تحلیلگران می‌گویند واشنگتن از زمان کشتار ماه گذشته در کشمیر پیام‌های متناقضی ارسال کرده است.

تصویری از دونالد ترامپ در کنار نارندرا مودی
دونالد ترامپ (راست) در کنار نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در ماه فوریه. تحلیلگران می‌گویند واشنگتن ممکن است بیش از حد درگیر مسائل اوکراین و غزه باشد که بتواند به حل و فصل درگیری هند و پاکستان کمک کند. © Jim Watson/AFP/Getty Images
© Jim Watson/AFP/Getty Images

دولت دونالد ترامپ در تلاش است تا از تبدیل شدن حملات موشکی هند علیه پاکستان به یک رویارویی هسته‌ای بین این دو کشور جلوگیری کند و پیشنهاد میانجی‌گری در اولین بحران بزرگ بین‌المللی که از زمان آغاز به کار دولت وی شعله‌ور شده است را ارائه داده.

رئیس‌جمهور آمریکا گفت امیدوار است "آنها بتوانند اکنون متوقف شوند".

او روز چهارشنبه گفت: "اگر بتوانم کمکی بکنم، آنجا خواهم بود. موضع من این است که با هر دو طرف روابط خوبی دارم، هر دو را خیلی خوب می‌شناسم و می‌خواهم ببینم که آنها این مسئله را حل می‌کنند."

هند و پاکستان با بدترین درگیری خود در بیش از دو دهه اخیر روبرو هستند، پس از اینکه دهلی نو آنچه را "زیرساخت‌های تروریستی" نامید هدف قرار داد و اسلام‌آباد گفت که هواپیماهای هندی را ساقط کرده و وعده تلافی برای حمله موشکی را داده است.

یک مقام نظامی پاکستان اواخر روز چهارشنبه گفت که تعداد کشته‌شدگان در پاکستان و کشمیر تحت کنترل پاکستان به ۳۱ نفر افزایش یافته و ۵۷ نفر نیز زخمی شده‌اند. در همین حال، مقامات هندی روز پنجشنبه گفتند که حملات نظامیان پاکستانی در سمت هندی خط کنترل، مرز دفاکتو در کشمیر، ۱۳ غیرنظامی را کشته و ۵۹ نفر را زخمی کرده است.

مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، با هر دو کشور در تماس بوده و به طور جداگانه روز چهارشنبه با همتای سعودی خود، شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، گفتگو کرده تا درباره چگونگی کاهش تنش درگیری صحبت کند.

اما تحلیلگران می‌گویند در حالی که ایالات متحده در بحران‌های قبلی در جنوب آسیا به عنوان میانجی عمل کرده و با اعمال نفوذ آرام‌کننده به جلوگیری از جنگ تمام‌عیار کمک کرده است، واشنگتن ممکن است بیش از حد درگیر مسائل اوکراین و غزه باشد که بتواند حداقل در مراحل اولیه به حل و فصل درگیری هند و پاکستان کمک کند.

کارشناسان گفتند که پیام‌های واشنگتن از زمان حمله اخیر متناقض بوده است. ایالات متحده به شدت عامل محرک حملات موشکی هند – یک حمله تروریستی در پهلگام در منطقه مورد مناقشه کشمیر در ۲۲ آوریل که ۲۶ کشته بر جای گذاشت – را محکوم کرد.

اما در روزهای پس از حمله، روبیو از هر دو دولت هند و پاکستان خواست تا برای "کاهش تنش‌ها" و "حفظ صلح و امنیت در جنوب آسیا" با یکدیگر همکاری کنند.

تانوی مدان، کارشناس جنوب آسیا در موسسه بروکینگز، گفت که این امر در دهلی نو چندان خوشایند نبود. او گفت: "وقتی چیزی شبیه به این اتفاق می‌افتد، درخواست از هر دو طرف برای کاهش تنش در هند به معنای درخواست خویشتن‌داری از هند تلقی می‌شود، و این چیزی نیست که ایالات متحده از، مثلاً، اسرائیل پس از یک حمله تروریستی انتظار داشته باشد."

در همین حال، هند اعلام کرد که طی یک تماس در ۱ می بین پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، و راجنات سینگ، همتای هندی‌اش، واشنگتن "حمایت قاطع دولت آمریکا از مبارزه هند با تروریسم" را "تکرار کرده" و "از حق هند برای دفاع از خود حمایت می‌کند".

مدان گفت که این نشانه‌ای از چراغ سبز برای اقدام تلافی‌جویانه هند بود.

سپس، سه روز پس از حادثه، ترامپ اظهار داشت که دو کشور "آن را به هر حال حل خواهند کرد" و افزود: "تنش بزرگی بین پاکستان و هند وجود دارد، اما همیشه اینطور بوده است."

معید یوسف، پژوهشگر ارشد در مرکز بلفر دانشگاه هاروارد و مشاور سابق امنیت ملی پاکستان، گفت که رویکرد واشنگتن نسبت به تنش‌های ناشی از حمله تروریستی ۲۲ آوریل نسبت به بحران‌های قبلی بیشتر "دست‌بسته" بوده است.

یوسف گفت: "آنها شاید محاسبه کرده بودند که شخص دیگری [میانجی‌گری] خواهد کرد، و هیچ کس این کار را نکرد. اما هیچ کشور دیگری جز ایالات متحده نمی‌تواند هند و پاکستان را مجبور به کاهش تنشن کند."

یوسف گفت که ایالات متحده "تلاش‌های دیپلماتیک را برای حل اختلافات قبلی بین دو کشور هماهنگ کرده است"، به طوری که حتی متحدان غیرآمریکایی مانند روسیه و چین نیز "در راستای" این ابتکارات "همسو شده‌اند". اما مشخص نبود که آیا این بار نیز همین اتفاق خواهد افتاد.

این درگیری در حالی رخ می‌دهد که ایالات متحده در تلاش برای تعمیق روابط خود هم با هند و هم با پاکستان است. دهلی نو و واشنگتن یک مشارکت استراتژیک، دفاعی و فناوری رو به گسترش دارند که عمدتاً با هدف موازنه با چین صورت می‌گیرد و دو کشور در حال گفتگو بر سر یک توافق تجاری دوجانبه با هدف مقابله با تهدید ترامپ مبنی بر اعمال تعرفه "متقابل" ۲۶ درصدی بر کالاهای هندی هستند.

هند تلاش کرد تا ایالات متحده را از حمله موشکی مطلع نگه دارد. به گفته یک منبع دولت هند، مدت کوتاهی پس از حمله به پاکستان، آجیت دووال، مشاور امنیت ملی هند، با روبیو و همچنین همتایان خود در امارات متحده عربی، عربستان سعودی و ژاپن گفتگو کرد.

پاکستان به طور سنیدی یکی از خریداران مهم تجهیزات نظامی آمریکا بوده و همچنین یک شریک امنیتی منطقه‌ای است، هرچند این نقش از زمان شکست دولت مورد حمایت غرب در افغانستان در سال ۲۰۲۱ توسط طالبان کاهش یافته است.

محمد اورنگ زیب، وزیر دارایی پاکستان، روز چهارشنبه به فایننشال تایمز گفت که کشورش از "هر نقشی" که ایالات متحده و دیگر شرکا می‌توانند در میانجی‌گری تنش‌ها با هند ایفا کنند، استقبال خواهد کرد.

او گفت: "ایالات متحده یک شریک استراتژیک بسیار بسیار مهم است. ما از هر یک از شرکای خود... برای ورود و کمک به عنوان داوران مستقل در این مقطع زمانی استقبال خواهیم کرد."

گزارش‌های اضافی از حمزه جیلانی در اسلام‌آباد و آندرس شیپانی در دهلی نو