رسوایی نرم‌افزارهای جاسوسی در اسپانیا برجسته‌ترین پرونده هک سیاسی با استفاده از نرم‌افزار جاسوسی در اروپا طی سال‌های اخیر است. | Silas Stein/Getty Images
رسوایی نرم‌افزارهای جاسوسی در اسپانیا برجسته‌ترین پرونده هک سیاسی با استفاده از نرم‌افزار جاسوسی در اروپا طی سال‌های اخیر است. | Silas Stein/Getty Images

کاتالونیا نبرد حقوقی خود را با اسپانیا بر سر نرم‌افزارهای جاسوسی از سر می‌گیرد

رئیس‌جمهور سابق کاتالونیا از جمله کسانی است که به دنبال جبران خسارت در پی رسوایی هک سیاسی افشا شده در سال ۲۰۲۲ هستند.

قربانیان نرم‌افزارهای جاسوسی کاتالان، از جمله آرتور ماس، رئیس‌جمهور سابق این منطقه، این هفته چالش‌های حقوقی جدیدی را علیه سرویس‌های امنیتی اسپانیا و فروشندگان نرم‌افزارهای نظارتی اسرائیلی در خصوص جاسوسی سیاسی اعلام کردند.

قربانیان به دنبال جبران خسارت در پی رسوایی سال ۲۰۲۲ موسوم به کاتالان‌گیت هستند، زمانی که محققان دریافتند حدود ۶۵ شخصیت جامعه مدنی، سیاستمداران، فعالان، وکلا و روزنامه‌نگاران مرتبط با جنبش استقلال این منطقه، با هک تلفن‌هایشان توسط ابزارهای جاسوسی اسرائیلی ساخته شده پگاسوس و کندیرو مورد جاسوسی قرار گرفته‌اند.

رسوایی نرم‌افزارهای جاسوسی اسپانیا برجسته‌ترین پرونده هک سیاسی با استفاده از نرم‌افزار جاسوسی در اروپا طی سال‌های اخیر است. دولت در سال ۲۰۲۲ اعلام کرد که پدرو سانچز، نخست‌وزیر و همچنین مارگاریتا روبلز، وزیر دفاع نیز با نرم‌افزار پگاسوس هک شده‌اند. افشاگری‌های اسپانیا بحرانی در سراسر اتحادیه اروپا را در پی داشت که در مورد استفاده گسترده از نرم‌افزارهای جاسوسی در سیاست و تجارت بود.

قربانیان کاتالان اکنون نبرد خود را برای دستیابی به عدالت از طریق دادگاه‌ها از سر می‌گیرند. یکی از آن‌ها، آرتور ماس، رئیس‌جمهور سابق منطقه، روز دوشنبه به پارلمان اسپانیا گفت که شکایت کیفری "علیه تمام کسانی که چنین آسیب بزرگی به سیستم دموکراتیک ما وارد کردند" تنظیم خواهد کرد. ماس از ژوئیه ۲۰۱۵ تا مه ۲۰۲۰ با پگاسوس مورد جاسوسی قرار گرفته بود.

پرونده جدید دیگر از سوی اتحاد سنتینل (Sentinel Alliance) مطرح شده است، یک سازمان غیرانتفاعی که نماینده پنج مهندس نرم‌افزار کاتالان است که با نرم‌افزار جاسوسی هدف قرار گرفتند. این گروه پرونده حقوقی جدیدی در بارسلون علیه مرکز ملی اطلاعات اسپانیا (CNI) و سازمان اجرای قانون گارد مدنی آن، و همچنین سازندگان نرم‌افزارهای جاسوسی پگاسوس و کندیرو ثبت کرد.

پرونده اتحاد سنتینل اولین شکایت علیه سازندگان کندیرو است، یک شرکت نرم‌افزار جاسوسی مستقر در تل‌آویو که همراه با گروه NSO، سازنده پگاسوس، توسط دولت قبلی آمریکا در لیست سیاه قرار گرفتند.

پنج شاکی این پرونده شامل خوان ماتامالا ای آلزینا (Joan Matamala i Alzina) - اولین قربانی شناخته شده کندیرو در سراسر جهان - و همچنین خوان آروس (Joan Arús)، جوردی بایدلینا مله (Jordi Baylina Melé)، پاو اسکریتچ گارسیا (Pau Escrich Garcia) و خاویر ویوز ریبا (Xavier Vives Riba) هستند که همگی مهندسان نرم‌افزار و محققان فناوری فعال در جنبش استقلال کاتالونیا می‌باشند.

آروس، که رئیس سازمان غیرانتفاعی پشتیبان این شکایت است، به پولیتیکو گفت که قصد دارد پس از پایان مسیرهای قانونی در اسپانیا، این چالش را تا دادگاه‌های اروپایی پیگیری کند و توضیح داد که این گروه امید کمی برای دستیابی به عدالت تنها از طریق دادگاه‌های اسپانیا دارد.

پرونده‌های دادگاه جدید به نه چالش موجود اضافه می‌شوند که هم‌اکنون در دادگاه‌های مختلف در بارسلون برای جبران خسارت ناشی از نفوذ نرم‌افزارهای جاسوسی در جریان هستند.

آروس مجموعه زیاد پرونده‌های حقوقی را "استراتژی مانع‌تراشی" دادستان‌ها و دادگاه‌های اسپانیا خواند: «آن‌ها به جای یکپارچه کردن تمام پرونده‌ها در یک روند حقوقی واحد و با منابع کافی، آن‌ها را بین دادگاه‌های متعدد تقسیم می‌کنند. این امر هماهنگی بین شاکیان را بسیار دشوار می‌سازد و سختی جبران خسارت برای قربانیان یا حتی کشف وسعت و مدت واقعی جاسوسی را افزایش می‌دهد.» او در اظهارات کتبی خود گفت.

دولت اسپانیا پیش از این هرگونه تخلف را انکار کرده بود. در سال ۲۰۲۴، موافقت کرد اسناد طبقه‌بندی شده در مورد شنود تلفن همراه رهبر حزب چپ جمهوری‌خواه کاتالونیا، پره آراگونِس (Pere Aragonès)، توسط عوامل CNI را منتشر کند.

گارد مدنی اسپانیا، مرکز ملی اطلاعات و گروه NSO فوراً به درخواست‌های اظهار نظر پاسخ ندادند. با کندیرو نیز نتوانست تماس گرفته شود تا اظهار نظر کند.