تبلیغات شاتهای زنجبیل دیوارهای شبکه متروی لندن را پوشاندهاند. شرکتهایی مانند MOJU و Suja juice، یک برند آمریکایی، از خواص تقویتکننده سیستم ایمنی این دوزهای روزانه سخن میگویند. شرکت Plenish نیز محصولات مشابهی مانند "بازیابی با زردچوبه" و "سلامت روده با توت" را تبلیغ میکند و میگوید این محصولات سرشار از مواد مغذی هستند و "۱۰۰٪ نیاز روزانه توصیهشده" به ویتامینهای مختلف را تأمین میکنند. آیا این تونیکهای پرطرفدار یک میانبر برای سلامتی خوب هستند؟
زنجبیل مدتهاست که در طب سنتی چینی و در آیورودا، یک سیستم پزشکی که از هند نشأت گرفته است، استفاده میشود. اگرچه کارآزماییهای بالینی قوی در این زمینه اندک هستند، اما شواهدی وجود دارد که نشان میدهد زنجبیل میتواند به درمان بیماریهایی از حالت تهوع گرفته تا التهاب کمک کند. زردچوبه، گیاهی که ارتباط نزدیکی با زنجبیل دارد، نیز ممکن است مفید باشد. کورکومین، ترکیب فعال موجود در این گیاه، نشان داده است که میتواند درد را کاهش داده و سطح کلسترول را پایین بیاورد.
شاتهای مبتنی بر توت نیز محبوبیت پیدا کردهاند. این میوهها چندین فایده برای سلامتی دارند. در یک کارآزمایی تصادفی کنترلشده با دارونما، ۶۱ مرد و زن ۶۵ تا ۸۰ ساله به مدت ۱۲ هفته هر روز مخلوطی متشکل از ۲۶ گرم توت کامل خشکشده انجمادی مصرف کردند. نتایج این مطالعه که در سال ۲۰۲۳ در American Journal of Clinical Nutrition منتشر شد، نشان داد افرادی که پودر توت مصرف کرده بودند، در تستهای حافظه و توجه نمرات بالاتری کسب کردند و فشار خون پایینتری نسبت به افرادی که دارونما دریافت کرده بودند، داشتند. کارآزمایی دیگری که توسط محققان دانشگاه ایالتی واشنگتن در اکتبر ۲۰۲۴ انجام شد، نشان داد نوشیدن حدود ۳۵۵ گرم آبمیوه آقطی سیاه (elderberry) به مدت یک هفته منجر به میکروبیوم روده سالمتر شده و توانایی بدن در مدیریت و تنظیم سطح گلوکز را بهبود میبخشد.
اما آیا این مزایا در شاتهای آبمیوه تجاریشده نیز وجود دارند؟ MOJU برخی کارآزماییهای بالینی را برای اثبات اثربخشی معجونهای خود انجام داده است. یک مطالعه کوچک، که با همکاری دانشگاه London South Bank و در ژورنال Foods منتشر شد، مزایای شات روزانه پریبیوتیک MOJU را – که آب سیب، لیمو، زنجبیل و تمشک (و سایر مواد) را ترکیب میکند – بر روی ۱۴ فرد سالم به مدت سه هفته آزمایش کرد. نتایج نشان داد که این شات میتواند میکروبیوم روده را به روشهای مفیدی تحت تأثیر قرار دهد.
واساتا روپاسینگ، دانشمند علوم غذایی در دانشگاه دالهاوزی، میگوید که شاتهای آبمیوه غلیظ (مانند شاتهای MOJU) میتوانند راهی مفید برای دریافت مواد مغذی سودمند باشند. به عنوان مثال، آنتوسیانینها، گروهی از آنتیاکسیدانها که در برخی توتها یافت میشوند، تنها در صورتی فشار خون را کاهش میدهند که به مقدار کافی مصرف شوند. دکتر روپاسینگ اشاره میکند که یک شات تنها ممکن است به اندازه چندین وعده توت حاوی آنتوسیانین باشد.
اما با احتیاط عمل کنید: برخی مواد طبیعی مانند آنتیاکسیدانها میتوانند در مقادیر زیاد سمی باشند. سایر مواد تشکیلدهنده آبمیوه نیز اهمیت دارند: برای مثال، بدن کورکومین را زمانی بهتر جذب میکند که با پیپرین، ترکیبی در فلفل سیاه، ترکیب شود.
خوردن میوه کامل، هرچند ممکن است چسبنده و وقتگیر باشد، میتواند مزایای خاصی نسبت به شاتهای مبتنی بر میوه داشته باشد. آبمیوه گیری اغلب پالپ و پوست میوه را حذف میکند، در حالی که بخش عمدهای از فیبر ضروری برای هضم سالم در آنجا ذخیره شده است. پوست میوه همچنین سرشار از آنتیاکسیدانها است که تصور میشود در برابر سرطان و بیماریهای قلبی محافظت میکنند.
در مجموع، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد مصرف گاهبهگاه شات آبمیوهای که به درستی فرآوری شده باشد، مفید است و شواهد کمی از آسیب آن وجود دارد. برای فردی که مشغول رفتوآمد است، یک شات ۲.۴۸ دلاری از Walmart احتمالاً به چیزی جز کیف پول او آسیب نمیرساند. با این حال، ممکن است بهتر (و ارزانتر) باشد که به جای آن چند تکه میوه ساده مصرف کنید.