دستگاهی به ارتفاع یک ساختمان هشت طبقه در شهر بندری چانگ‌وون کره جنوبی بی‌وقفه کار می‌کند و با نیروی ۲۴۰,۰۰۰ مرد بر روی صفحات عظیم فولاد گداخته فشار می‌آورد. پرس آهنگری شرکت دوسان انرابیلیتی (Doosan Enerbility Co.) – بزرگترین در نوع خود در جهان – فلزات درخشان و داغ را به شفت‌های کشتی، غلتک‌های کارخانه‌های فولاد و سایر اجزای اصلی صنایع جهانی شکل می‌دهد.
این روزها، این دستگاه قطعات زیادی برای راکتورهای هسته‌ای می‌سازد.
کره جنوبی دهه‌ها است که فناوری هسته‌ای بومی خود را با توجه به افزایش مصرف انرژی داخلی و نیاز رو به رشد جهانی برای فاصله گرفتن از سوخت‌های فسیلی توسعه می‌دهد. اکنون این صنعت بی‌سروصدای کارآمد، که در سواحل جنوب شرقی این کشور و سراسر منطقه شرق آسیا شکوفا شده است، توجه کشورهای غربی را به خود جلب کرده است، زیرا آنها مشتاق هستند انرژی قابل اعتماد و کم‌انتشار خود را با قیمتی مقرون‌به‌صرفه افزایش دهند – بدون اینکه با روسیه یا چین، سازندگان اصلی هسته‌ای در جهان، همکاری کنند.
صنعت هسته‌ای جهانی در سال‌های اخیر، با توجه به نگرانی‌های اقلیمی و تقاضای بی‌وقفه انرژی از سوی فناوری قرن بیست و یکم، رنسانسی چشمگیر را تجربه کرده است. راکتورها تقریباً یک دهم برق جهان را تأمین می‌کنند، اما پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که خروجی نیروگاه‌های اتمی جهان باید تا سال ۲۰۵۰ سه برابر شود تا بدترین اثرات گرمایش سیاره محدود شود. بیش از ۳۰ کشور متعهد شده‌اند که به دستیابی به این هدف کمک کنند. رایانش ابری و هوش مصنوعی فشار بیشتری را اضافه می‌کنند: مورگان استنلی سال گذشته تخمین زد که تا سال ۲۰۲۷، هوش مصنوعی مولد می‌تواند به اندازه انرژی مورد نیاز اسپانیا در سال ۲۰۲۲ مصرف کند. انرژی بادی و خورشیدی می‌توانند به کاهش ردپای کربن مرتبط با این افزایش کمک کنند و هزینه‌های ذخیره‌سازی انرژی در حال کاهش است، اما نمی‌توانند مانند انرژی هسته‌ای، برق کم‌کربن و در دسترس را به صورت ۲۴ ساعته تأمین کنند.
مرتبط: هوش مصنوعی اطلاعات بیشتر، تراشه بیشتر، برق بیشتر، آب بیشتر، همه چیز بیشتر می‌خواهد.
جونگوو کیم (Jongwoo Kim)، معاون رئیس دوسان، می‌گوید: «تقاضای انرژی در حال افزایش است و مردم خواستار برق پاکی هستند که ۲۴ ساعت شبانه‌روز و هفت روز هفته در دسترس باشد. انرژی هسته‌ای تنها گزینه‌ای است که هر دوی این‌ها را فراهم می‌کند.»
در حالی که شرکت‌هایی مانند آمازون، مایکروسافت و متا پلتفرمز در صف استفاده بیشتر از انرژی هسته‌ای قرار دارند، پیام واضح است: نیاز فوری به راکتورهای بیشتر وجود دارد. طبق گفته گروه وظیفه هوای پاک (Clean Air Task Force)، یک سازمان غیرانتفاعی فعال در زمینه اقلیم، برای سه برابر کردن ظرفیت هسته‌ای در ربع قرن آینده، نیاز به سرمایه‌گذاری هسته‌ای به میزان ۹ تریلیون دلار است – تقریباً ۲۵۰ میلیارد دلار در سال.
آنچه کمتر واضح است این است که چه کسی این را خواهد ساخت، با توجه به اینکه این صنعت که قبلاً متمرکز بود، تحت فشار هزینه‌های بالا، زمان‌بندی‌های طولانی، مقررات سخت‌گیرانه و مخالفت‌های سیاسی کوچک شده است. ایالات متحده و فرانسه، که زمانی سنگ بنای این صنعت بودند، سابقه‌ای در افزایش هزینه‌ها و تأخیرها دارند. روسیه و چین، قدرت‌های بزرگ این بخش، به دلیل نگرانی‌های امنیت ملی در جذب خریداران غربی با مشکل مواجه هستند. (بریتانیا اخیراً تصمیم گرفت پروژه‌ی نیروگاه هسته‌ای را بدون حمایت چین پیش ببرد، که نشان‌دهنده موضع سخت‌تر علیه این کشور است.) و ژاپن هنوز پس از فاجعه فوکوشیما در سال ۲۰۱۱ در حال بازیابی است. این وضعیت، کره جنوبی را، که نسبتاً تازه‌وارد در زمینه صادرات هسته‌ای است، در موقعیتی قرار می‌دهد که بتواند از این فرصت سودآور استفاده کند.
طبق تحلیل بلومبرگ بیزینس‌ویک از بیش از ۴۰۰ راکتور هسته‌ای برنامه‌ریزی شده و پیشنهادی در سراسر جهان، این کشور برای برنده شدن در مناقصات تا ۴۳ درصد از آنها موقعیت مناسبی دارد و خود را برای تبدیل شدن به یکی از بزرگترین صادرکنندگان فناوری اتمی طی دهه آینده آماده می‌کند. چین، که قرار است تا حدود سال ۲۰۳۰ به بزرگترین تولیدکننده انرژی هسته‌ای در جهان تبدیل شود، عرضه‌کننده اصلی خواهد بود، اما عمدتاً به بازار داخلی خود.
کوم یونگ جانگ (Kum Yong Jang)، سرپرست شهرداری چانگ‌وون، می‌گوید: «ما می‌توانیم یک نیروگاه هسته‌ای را به موقع و با بودجه تعیین شده تحویل دهیم. به همین دلیل است که بقیه جهان به فناوری کره علاقه‌مند هستند.»
کره در سال ۲۰۲۲ متعهد شد که ۱۰ راکتور را تا پایان دهه صادر کند. اولین سرمایه‌گذاری این کشور در خارج از کشور، پروژه براکه به ارزش ۲۰ میلیارد دلار در امارات متحده عربی بود که قرارداد آن در سال ۲۰۰۹ منعقد و در سال ۲۰۲۳ تکمیل شد. آنچه باعث توجه کارشناسان این صنعت شد این بود که این پروژه با تأخیرهای محدود انجام شد، که دستاوردی قابل توجه در صنعتی است که به افزایش هزینه‌های عظیم شناخته می‌شود. چانهو آن (Chanho Ahn)، مدیر بخش انرژی‌های جدید در شرکت هیوندای انجینیرینگ اند کانستراکشن (Hyundai Engineering & Construction Co.)، که مسئول ساخت چهار راکتور بود، می‌گوید: «مردم بسیار شکاک بودند. ما دقیقاً همان کاری را انجام دادیم که تا کنون در پروژه‌های کره‌ای انجام داده‌ایم.»
آزمون بعدی در اروپا خواهد بود. یک گروه کره‌ای - به رهبری شرکت برق‌آبی و هسته‌ای کره (KHNP) - تابستان گذشته به عنوان برنده پیشنهادی برای یک پروژه در جمهوری چک، در رقابت با شرکت فرانسوی الکتریسیته دو فرانس (Électricité de France SA)، برای ساخت دو راکتور هسته‌ای در پروژه‌ای به ارزش ۱۸ میلیارد دلار انتخاب شد. در اوایل ماه مه، یک دادگاه چک به طور موقت مانع امضای این قرارداد توسط دولت شد، پس از آنکه EDF به نتیجه اعتراض کرد. کمیسیون اروپا نیز نگرانی‌هایی را مطرح کرده است.
بخشی از مزیت کره، اثر شبکه‌ای آن است - شرکت‌های مهندسی، شرکت‌های ساختمانی، شرکت‌های خدمات عمومی، تأمین‌کنندگان سوخت و بانک‌ها که در یک صنعت نزدیک با یکدیگر همکاری می‌کنند. برخی دولتی هستند، برخی شرکت‌های خصوصی، بسیاری از آنها از حمایت مالی و وام‌های دولتی بهره می‌برند. این رویکردی شبیه به چین یا روسیه است، جایی که از زنجیره‌های تأمین داخلی برای امضای قراردادهای دولت به دولت و تحویل آنها استفاده می‌شود. مارک نلسون (Mark Nelson)، مدیر عامل گروه Radiant Energy Group، مشاوره‌ای که عمدتاً با مشتریان صنعتی هسته‌ای غربی کار می‌کند، می‌گوید: «آنها از رویکرد فشرده تیم کره مزایای عظیمی به دست می‌آورند. آنها به عنوان یک واحد به کشور مشتری می‌آیند.» بوم-جین چانگ (Bum-Jin Chung)، استاد مهندسی هسته‌ای در دانشگاه کیونگ هی (Kyung Hee University) که در هیئت‌های مشاور دولتی و به عنوان مدیر در شرکت راکتور ماژولار کوچک (SMR) NuScale Power Corp. فعالیت می‌کند، می‌گوید یکی دیگر از عوامل، ثبات است.
حتی قبل از شروع صادرات فناوری هسته‌ای، کره جنوبی نیم قرن است که قدرت هسته‌ای خود را آزمایش می‌کند. پس از پایان جنگ کره در سال ۱۹۵۳، اولین رئیس‌جمهور پس از جنگ، سینگمان ری (Syngman Rhee)، راکتورها را ابزاری کلیدی برای تأمین انرژی جهت بازسازی کشور دید؛ اولین راکتور ساخت آمریکا در سال ۱۹۷۸ به بهره‌برداری رسید.
رئیس‌جمهور یون سوک یول (Yoon Suk Yeol)، که در سال ۲۰۲۲ روی کار آمد، تمام قد از صنعت هسته‌ای حمایت کرده است. سلف او، مون جه‌این (Moon Jae-in)، پس از فاجعه فوکوشیما متعهد شده بود که انرژی اتمی را به تدریج حذف کند، کار بر روی راکتورهای جدید را متوقف کرده و دستور تعطیلی راکتورهای قدیمی‌تر را داده بود. یون در مقابل، وعده داده است که عمر نیروگاه‌های موجود را افزایش دهد و ساخت و سازهای متوقف شده را از سر بگیرد. او در ژانویه ۲۰۲۳ در بیانیه‌ای گفت: «نیروی هسته‌ای امیدوارکننده‌ترین منبع انرژی برای دستیابی به هدف بی‌طرفی کربن کشور و افزایش امنیت انرژی است.»
این یک چرخش بزرگ و تقویت برای دوسان است. در دوران دولت قبلی، این شرکت مجبور شد نیروی کار خود را کاهش دهد و کارخانه‌های ریخته‌گری با ظرفیت کمتری کار می‌کردند. اکنون، انتظار دارد امسال تقریباً ۳ تریلیون وون (۲.۲ میلیارد دلار) از سفارشات هسته‌ای کسب کند و تخمین می‌زند که سفارشات جدید در سه سال آینده ممکن است به ۶.۴ تریلیون وون برسد. سهام این شرکت از زمان انتخاب یون ۱۸ درصد افزایش یافته است.
دوسان و KHNP، که اکثریت سهام آن متعلق به دولت است، در سال ۲۰۲۰ قراردادی را برای کمک به ساخت راکتورهای ماژولار کوچک NuScale در آیداهو امضا کردند، پروژه‌ای که قرار است در سال ۲۰۳۰ آغاز به کار کند، اما به دلیل افزایش هزینه‌ها با مشکلاتی روبرو شده است. این شرکت‌ها همچنین در جستجوی قراردادهایی در لهستان، عربستان سعودی و فیلیپین هستند. شرکت‌های کره‌ای حدود نیمی از راکتورهای خانگی را می‌سازند و به دلیل هزینه‌های پایین‌تر و سرعت در ساخت شناخته شده‌اند.
در حالی که چین در حال ساخت راکتورهای بیشتر از هر کشور دیگری در جهان است، کارشناسان می‌گویند که این کشور عمدتاً بر بازار داخلی خود تمرکز کرده است. روسیه همچنان یک بازیگر بزرگ در عرصه بین‌المللی است، اما جنگ در اوکراین و تحریم‌های مرتبط با آن باعث نگرانی مشتریان از اختلالات احتمالی شده است.
کره جنوبی نه تنها ارزان‌تر از رقبای غربی خود است، بلکه راکتورهای آن – مدل APR1400 با توان ۱۴۰۰ مگاوات – طراحی اثبات شده‌ای دارد که در داخل کشور و در امارات متحده عربی استفاده شده است. شرکت‌های کره‌ای در حال توسعه مدل‌های کوچکتر نیز هستند که می‌توانند در کارخانه‌ها تولید شده و به محل مورد نظر ارسال شوند، چیزی که آنها را برای ساخت در مقیاس بزرگ و برای تأمین انرژی بارهای کوچکتر مانند مراکز داده جذاب می‌کند. کره در حال توسعه APR1000، یک مدل با توان ۱۰۰۰ مگاوات، و یک مدل ۳۰۰ مگاواتی است.
وونگ چول چوی (Woong Chul Choi)، مدیر ارشد فناوری دوسان، می‌گوید: «ما می‌خواهیم یک راکتور با سرعت بالا و قیمت رقابتی تولید کنیم.»
بزرگترین چالش کره، تسلط بر فناوری پیشرفته‌تر راکتورهای ماژولار کوچک است. انتظار می‌رود که فناوری‌های فعلی، مانند راکتور آب سبک NuScale، در اوایل دهه ۲۰۳۰ آماده شوند، اما چندین سال با طرح‌های پیچیده‌تر مانند راکتورهای نسل ۴ فاصله دارند. علیرغم این چالش‌ها، جانگ، شهردار چانگ‌وون، متعهد است که شهر خود را به عنوان مرکز جهانی انرژی هسته‌ای معرفی کند. او می‌گوید: «مذاکرات در حال حاضر برای ساخت راکتورهای ماژولار کوچک در مقیاس بزرگ در چانگ‌وون ادامه دارد.»
به نظر می‌رسد آینده روشنی در پیش است، اما بوم-جین چانگ، استاد دانشگاه کیونگ هی، می‌گوید که کره جنوبی باید به دقت از این فرصت استفاده کند. موفقیت اولیه در امارات متحده عربی به ایجاد اعتماد کمک کرد، اما پروژه بزرگتر در جمهوری چک به عنوان یک آزمون واقعی برای توانایی کره در مدیریت پروژه‌های بزرگ در اروپا عمل خواهد کرد. او می‌گوید: «کره شانس واقعی دارد، اما ما باید به سرعت واکنش نشان دهیم و از فرصت‌های تجاری موجود بهره ببریم.»