زمانی که شرکت مایکروسافت در این هفته حدود ۶۰۰۰ شغل را حذف کرد، تناقضی آشکار نمایان شد: در حالی که یکی از بزرگترین شرکت‌های فناوری جهان به سمت رونقی بزرگ در بازار نرم‌افزار پیش می‌رود، اقدام به اخراج کارکنان در بخش‌های مدیریت محصول و مهندسی نرم‌افزار کرده است.
مایکروسافت توقف کامل استخدام را اعلام نکرده است، اما این کاهش‌ها ریسک ناشی از هوش مصنوعی برای مشاغل برنامه‌نویسی به طور کلی را برجسته می‌کنند. این تحولات همچنین نمادی از لحظه عجیبی هستند که کل دنیای شرکت‌ها تلاش می‌کنند از آن عبور کنند: رونق فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی با پس‌زمینه‌ای از عدم قطعیت بزرگ اقتصادی و سیاستی.
مولی کیندر، پژوهشگر مؤسسه بروکینگز (Brookings Institution) که در زمینه هوش مصنوعی و نیروی کار مطالعه می‌کند، می‌گوید: «اخراج‌های مایکروسافت در نقش‌های مهندسی نرم‌افزار و هوش مصنوعی، نشانگر چگونگی آغاز تغییر شکل کار توسط هوش مصنوعی مولد هستند. برنامه‌نویسی در خط مقدم ادغام هوش مصنوعی قرار دارد، بنابراین جای تعجب نیست که مهندسان جزو اولین کسانی باشند که تأثیر را احساس می‌کنند. آنها اولین هستند، اما آخرین نخواهند بود.»
در واقع، این فقط مایکروسافت نیست: صندوق ثروت ملی نروژ این هفته اعلام کرد که به دلیل هوش مصنوعی انتظار افزایش نیروی انسانی را ندارد، سخنی که توسط مدیران عامل شرکت‌های فناوری از جمله شاپیفای و دولینگو نیز تکرار شده است. برای بسیاری از شرکت‌ها، بهبود بهره‌وری ناشی از هوش مصنوعی در حال حاضر جذاب‌تر از استخدام به نظر می‌رسد. هم آلفابت و هم مایکروسافت اعلام کرده‌اند که هوش مصنوعی اکنون ۳۰ درصد یا بیشتر از کدهای آنها را می‌نویسد یا در نوشتن آن کمک می‌کند.
جفری بوسگانگ، سرمایه‌گذار خطرپذیر در Flybridge Capital Partners، در آوریل به من گفت: «شاید من استدلال کنم که ما به اوج استخدام در گروه 'هفت شگفت‌انگیز' (Magnificent 7) رسیده‌ایم. ممکن است شاهد باشیم که همه این شرکت‌ها دیگر هرگز نیروی انسانی خود را افزایش ندهند. آنها فقط سالانه ۲۰ تا ۳۰ درصد درآمد خود را با تعداد ثابت کارکنان افزایش می‌دهند.»
از اشارات به هوش مصنوعی مولد در تماس‌های اخیر مربوط به گزارش مالی شرکت‌ها، مشخص است که بسیاری از شرکت‌ها – در داخل و خارج از بخش فناوری – از این فناوری برای کارآمدتر کردن عملیات خود استفاده می‌کنند، به ویژه در زمینه‌های برنامه‌نویسی، تحقیق، خدمات مشتری و بازاریابی.
چند مثال:
- اینتوئیت در فوریه: «ما همچنین شاهد بهبود بهره‌وری برنامه‌نویسی هستیم با استفاده از کمک‌برنامه‌نویس هوش مصنوعی مولد که تا ۴۰ درصد کدنویسی را سریع‌تر می‌کند.»
- اکسپدیا در می: «تیم بازاریابی ما از هوش مصنوعی خلاق مولد هم برای مؤثرتر کردن بازاریابی و هم برای صرفه‌جویی در زمان استفاده می‌کند.»
- کوکاکولا در فوریه: «امسال، برای اولین بار، تبلیغ کریسمس کوکاکولا ما با هوش مصنوعی مولد خلق شد، که فناوری نوظهور را با خلاقیت انسانی ترکیب کرد و به ما اجازه داد تبلیغ را سریع‌تر و با هزینه کمتر تولید کنیم.»
- پالانتیر در می: «ما در مورد "همکارانی" (co-pilots) صحبت نمی‌کنیم که شما را ۵۰ درصد کارآمدتر می‌کنند، ما در مورد "عاملا"نی (agents) صحبت می‌کنیم که شما را ۵۰ برابر کارآمدتر می‌کنند.»
عدم قطعیت جهانی پیرامون تعرفه‌ها و وضعیت اقتصاد کلان می‌تواند این نوع پذیرش هوش مصنوعی را تسریع کند. عدم قطعیت تمایل به تضعیف استخدام دارد و برخی تحقیقات نشان می‌دهد که رکودها شرکت‌ها را وادار می‌کنند بیشتر در فناوری اطلاعات سرمایه‌گذاری کنند - هم به دلیل داشتن ظرفیت مازاد بیشتر و هم به دلیل تمایل به کارآمدتر کردن عملیات خود. شرکت‌هایی که در غیر این صورت ممکن بود در حال گسترش و استخدام باشند، ممکن است ترجیح دهند گزینه‌های خود را باز نگه دارند و مسیر نسبتاً ارزان و منعطف افزایش بهره‌وری با هوش مصنوعی را دنبال کنند.
نیکلاس بلوم، اقتصاددان دانشگاه استنفورد، می‌گوید: «در گفتگو با شرکت‌های فناوری، بارها شنیده‌ام که درباره کاهش استخدام یا تعداد مطلق نیروی انسانی به دلیل هوش مصنوعی صحبت می‌شود. قطعاً وضعیت کلان اقتصادی این موضوع را بدتر خواهد کرد. احساسات تجاری با هرج و مرج تعرفه‌ها و نوسانات گسترده‌تر کاهش یافته است. بنابراین شرکت‌ها در استخدام کندتر عمل می‌کنند.»
برای دانستن اینکه آیا اتوماسیون به دلیل عدم قطعیت کلان اقتصادی سریع‌تر پیش می‌رود و این چه معنایی برای مشاغلی مانند برنامه‌نویسی خواهد داشت، هنوز زود است. اما اگر هوش مصنوعی اثبات کند که قادر به خودکارسازی کارها با هزینه کم است و با اکراه شرکت‌ها در استخدام در مواجهه با عدم قطعیت تحریک شود، می‌تواند برای برخی بخش‌های بازار کار به نوعی "طوفان کامل" تبدیل شود. بلوم می‌گوید: «زمستان هنوز نیامده است، اما اینها چند پَر برف نگران‌کننده هستند.»