تل آویو — آیا جی.دی. ونس، معاون رئیس جمهور آمریکا، برنامه‌اش برای سفر به اسرائیل را به دلیل عملیات این کشور در نوار غزه لغو کرد؟ اگر چنین است، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، یک دلیل دیگر برای نگرانی دارد، چرا که دولت ترامپ فشار خود را علیه فعالیت‌های نظامی اسرائیل افزایش می‌دهد.
وبسایت آکسیوس روز دوشنبه گزارش داد که ونس تصمیم به سفر به اسرائیل را لغو کرده است، که این نشانه‌ای از روابط پیچیده بین دولت دوم ترامپ و دولت اسرائیل است.
واشنگتن فشار را افزایش می‌دهد
هفته گذشته، فرستادگان آمریکایی استیو ویتکوف و آدام بولر به اورشلیم رسیدند تا آزادی سرباز آمریکایی-اسرائیلی، ادان الکساندر، را جشن بگیرند؛ آزادی‌ای که بدون دخالت اسرائیل محقق شد. یکی از نزدیکان نتانیاهو که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت که نخست وزیر از آزادی الکساندر خوشحال بود، اما در جشن‌ها شرکت نکرد.
این نزدیک نتانیاهو گفت: «این جشن‌ها مصنوعی هستند. نتانیاهو واقعاً در آن‌ها شرکت نمی‌کند. او می‌داند به زودی چه اتفاقی خواهد افتاد. به نظر می‌رسد سفر کنونی ویتکوف بسیار شبیه به سفر ۱۱ ژانویه اوست.»
سفر ویتکوف در ۱۱ ژانویه به اسرائیل، پیش از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، به وضوح به نتانیاهو فهماند که این دولت ترامپ کاملاً با دولت قبلی او متفاوت خواهد بود. ویتکوف در روز شنبه — روز استراحت یهودیان — خود را بر نتانیاهو تحمیل کرد تا به سرعت توافق آتش‌بس را نهایی کند. روزنامه هاآرتس پس از آن سفر گزارش داد که ویتکوف با لحنی غیردیپلماتیک، عملاً نتانیاهو را مجبور کرد تا توافق آزادی گروگان‌ها و آتش‌بس تحت رهبری آمریکا را بپذیرد.
نزدیک نتانیاهو به المانیتور گفت: «آمریکایی‌ها هنوز دقیقاً نمی‌دانستند وارد چه چیزی می‌شوند. ترامپ هنوز مقداری صبر برای آنچه رخ می‌داد داشت. اکنون صبرش تمام شده است.» این منبع افزود: «در روزهای آینده متوجه خواهیم شد که ترامپ چقدر از نتانیاهو خسته شده است.»
یک سونامی دیپلماتیک با دیگر شرکای اسرائیل نیز در حال شکل‌گیری است. سه تن از مهمترین متحدان اسرائیل — بریتانیا، فرانسه و کانادا — روز دوشنبه بیانیه‌ای بی‌سابقه صادر کرده و اسرائیل را به دلیل عملیاتش در غزه محکوم کردند، از جمله تهدید به «اقدامات مشخص». روز سه‌شنبه، ژان-نوئل باروت، وزیر امور خارجه فرانسه، هشدار داد که اتحادیه اروپا ممکن است توافقنامه همکاری خود با اسرائیل، از جمله مناطق تجارت آزاد، را بازنگری کند. همانطور که امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، اخیراً اشاره کرده است، به رسمیت شناختن کشور فلسطین توسط اتحادیه اروپا نیز در دستور کار قرار دارد.
روز دوشنبه، ۲۲ کشور بیانیه‌ای مشترک صادر کرده و از اسرائیل خواستند فوراً اجازه دهد کمک‌ها به طور کامل به نوار غزه از سر گرفته شود. رهبران بین‌المللی و صاحب‌نظرانی که از زمان حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ بی‌قید و شرط از اسرائیل حمایت می‌کردند، به طور فزاینده‌ای نشانه‌های خستگی یا پشیمانی از خود بروز می‌دهند.
نتانیاهو بر روی خط باریک حرکت می‌کند
نتانیاهو در مواجهه با فشار بین‌المللی، تلاش می‌کند تا ائتلاف راست‌گرای خود را زنده نگه دارد، در حالی که اسرائیل را از نظر دیپلماتیک سرپا نگه دارد. اما فشار از بیرون همچنان در حال افزایش است. در طول سفر ترامپ به خلیج فارس در هفته گذشته، نتانیاهو خود را مجبور دید تیم مذاکره‌کننده اسرائیل را برای از سرگیری مذاکرات با حماس که با میانجی‌گری انجام می‌شد، به دوحه بازگرداند. نتانیاهو بار دیگر به هیئت نمایندگی اختیارات وسیعی برای مذاکره نداد و بدین ترتیب مذاکرات را پیش از آغاز تضعیف کرد.
روز دوشنبه واشنگتن پست به نقل از یک منبع ناشناس آمریکایی نوشت: «ترامپ به اسرائیل اطلاع داده است 'اگر این جنگ را پایان ندهید، شما را رها خواهیم کرد.'» چند ساعت بعد، اسرائیل هیوم به نقل از منبعی در دولت ترامپ نوشت که کاخ سفید در حال بررسی دعوت از نفتالی بنت، نخست وزیر سابق اسرائیل که احتمالاً در انتخابات بعدی رقیب نتانیاهو خواهد بود، است تا به نتانیاهو نشان دهد صبر رئیس جمهور رو به پایان است.
نزدیک نتانیاهو گفت: «اوضاع خیلی سریعتر از آنچه تخمین زدیم پیش می‌رود. در ارزیابی دولت جدید اشتباه کردیم. نقشه را نخواندیم؛ نفهمیدیم که این افراد کاملاً متفاوت با کسانی هستند که در دوره قبل اطراف ترامپ بودند.»
نتانیاهو اکنون باید تصمیم بگیرد چگونه با عملیات ارابه‌های گیدئون پیش برود، عملیاتی که انتظار می‌رود ارتش اسرائیل در آن بخش‌های وسیعی از غزه را به طور نامحدود اشغال کند تا از بازگشت حماس به قدرت جلوگیری کند. پنج لشکر از قبل بسیج شده‌اند، تقریباً به همان تعداد نیروهایی که در اوج جنگ بیش از یک سال پیش فراخوانده شدند.
یک منبع ارشد سیاسی که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت: «نتانیاهو تحت فشار شرکای ائتلافی خود ایتامار بن‌گویر و بزالل اسموتریچ به یک تنش در غزه کشانده شد. تا کنون، او پذیرفته بود به این سمت کشانده شود چون می‌دانست بقای سیاسی‌اش به آن وابسته است. اما اکنون، با تهدید آمریکایی‌ها به رها کردن او، این معما ملموس‌تر شده است.»
این منبع ادامه داد: «نتانیاهو از بن‌گویر و اسموتریچ می‌ترسد، اما از ترامپ هم می‌ترسد. سوال این است: از کدام بیشتر می‌ترسد؟»