بزرگترین پروژه هیدروژن سبز جهان که در نئوم عربستان سعودی در دست ساخت است، به دلیل مشکل در یافتن خریداران بین‌المللی برای این سوخت، با آینده‌ای نامشخص روبرو شده است.
به گفته افراد آگاه، تمام هیدروژن تولیدی این پروژه در اصل برای صادرات به شکل آمونیاک سبز در نظر گرفته شده بود، اما با تنها یک خریدار قطعی در صف، این پروژه در حال تغییر تمرکز به سمت مصرف‌کنندگان محلی برای پر کردن این خلاء است. اما تقاضا در داخل پادشاهی نیز هنوز نامشخص است و برنامه‌هایی برای کند کردن توسعه کامل این تاسیسات در دست بررسی است.
پروژه ۸.۴ میلیارد دلاری جدیدترین نمونه از چالش‌هایی است که هیدروژن سبز - سوختی که برای رسیدن به انتشار خالص صفر حیاتی تلقی می‌شود - به دلیل فقدان خریدار با آن روبرو است. تاسیسات سعودی با تایید مالی و بدون تاخیرهای بوروکراتیکی که پروژه‌های دیگر را درگیر کرده، یکی از معدود پروژه‌هایی بود که انتظار می‌رفت موفق شود، زیرا شرکت توسعه‌دهنده مشترک Air Products & Chemicals Inc. متعهد به خرید کل تولید و فروش آن به مصرف‌کنندگان نهایی شده بود.
اما به گفته افرادی که با موضوع آشنا هستند و خواستند نامشان فاش نشود زیرا موضوع عمومی نیست، این پروژه هنوز مشتری برای بیش از نیمی از عرضه خود پیدا نکرده است.
در صورتی که پروژه در نهایت مقیاسش کاهش یابد، این امر یک عقب‌گرد دیگر برای نئوم خواهد بود، که قلب برنامه چند تریلیون دلاری ولیعهد عربستان سعودی، محمد بن سلمان، برای دگرگونی اقتصاد است. پادشاهی پیش از این برخی از هزینه‌های نئوم را به دلیل کسری بودجه رو به افزایش و افزایش سطح بدهی کاهش داده است.
مقاله مرتبط: عربستان سعودی مقیاس جاه‌طلبی برای پروژه بیابانی ۱.۵ تریلیون دلاری نئوم را کاهش می‌دهد
تاسیسات نئوم یک سرمایه‌گذاری مشترک برابر بین نئوم، ایر پروداکتس و Acwa Power Co.، شرکت انرژی‌های تجدیدپذیر سعودی با حمایت صندوق ثروت دولتی است. وبسایت پروژه می‌گوید که قصد دارد این تاسیسات را سال آینده با ظرفیت تولید ۶۰۰ تن هیدروژن سبز در روز راه‌اندازی کند.
ایر پروداکتس اعلام کرد که پروژه به خوبی پیش می‌رود و انتظار دارد پس از اتمام واحدهای تولید برق تجدیدپذیر تا اواسط سال ۲۰۲۶، راه‌اندازی الکترولایزرها آغاز شود و محصولات در سال ۲۰۲۷ در دسترس قرار گیرند. نئوم درخواست برای اظهار نظر را به شرکت‌های سازنده پروژه ارجاع داد. شرکت نئوم گرین هیدروژن (Neom Green Hydrogen Co.) و اکوا پاور به درخواست‌های اظهار نظر پاسخ ندادند.
هزینه رو به افزایش
این پروژه یکی از معدود سرمایه‌گذاری‌های هیدروژن سبز بود که قرار بود با تمام قدرت پیش برود، حتی با وجود افزایش هزینه‌ها از ۵ میلیارد دلار در ابتدا به ۸.۴ میلیارد دلار در زمان بسته شدن مالی دو سال پیش. ایر پروداکتس مستقر در پنسیلوانیا سال گذشته قراردادی برای فروش ۷۰،۰۰۰ تن سوخت در سال - معادل حدود یک سوم تولید مورد نظر پروژه - به شرکت TotalEnergies SE بین سال‌های ۲۰۳۰ و ۲۰۴۵ امضا کرده بود.
اما به گفته افراد آگاه، هنوز هیچ خریدار دیگری تامین نشده است.
مسیر دیگری برای مشتریان بالقوه، ارسال بخشی از حجم تولید به پایانه‌های دریافت ایر پروداکتس در اروپا بود، اما ادواردو منزس (Eduardo Menezes)، مدیر عامل جدید، در تماسی با تحلیلگران در ۱ مه گفت که شرکت تصمیم گرفته سرمایه‌گذاری در این تاسیسات را به تاخیر اندازد.
ایر پروداکتس در بیانیه‌ای اعلام کرد: "در کوتاه‌مدت، ما بر تکمیل ساخت و فروش آمونیاک پاک" از عربستان سعودی "تمرکز کرده‌ایم تا زمانی که مقررات هیدروژن به طور کامل تدوین شوند." و افزود: "و سرمایه‌گذاری در تاسیسات پایین‌دستی در اروپا را تا زمانی که چارچوب‌های نظارتی مشخص برای هر کشور روشن شوند و تعهدات قطعی مشتری داشته باشیم، به تاخیر خواهیم انداخت."
هیدروژن سبز، که با استفاده از برق تجدیدپذیر برای تفکیک مولکول‌های آب تولید می‌شود، به عنوان یک راه حل بالقوه برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از تقریباً هر چیزی که در حال حاضر به زغال سنگ یا گاز طبیعی متکی است، مانند تولید فولاد، کشتیرانی و حتی گرمایش خانه‌ها، ترویج شده است. اما هزینه غیراقتصادی تولید، بسیاری از توسعه‌دهندگان را مجبور به کنار گذاشتن برنامه‌ها کرده و این بخش را با مشکل روبرو ساخته است.
به گفته افراد آشنا با برنامه، در پاسخ به چالش‌ها، توسعه‌دهندگان در حال بررسی ساخت پروژه نئوم در قطعات کوچکتر هستند، با سرمایه‌گذاری که تنها پس از امضای قراردادهای خرید پراکنده می‌شود. اما یکی از این افراد گفت که انجام این کار دشوار خواهد بود زیرا بخش‌های اصلی پروژه از قبل ساخته شده‌اند.
تقاضای محلی نیز نامشخص است زیرا پروژه‌های بزرگ، از جمله شهر نئوم، هنوز در دست ساخت هستند. هیدروژن سبز می‌تواند برای تولید سوخت‌های پاک دیگر استفاده شود، اما بازار چنین محصولاتی نیز مشخص نیست.
شرکت جدید
فراتر از نئوم، عربستان سعودی قصد داشت سرمایه‌گذاری در تولید هیدروژن سبز را از طریق یک شرکت جدید که سرمایه‌گذاری‌های چند میلیارد دلاری در این بخش را تسهیل می‌کند، تسریع کند. اما به گفته افراد آگاه از برنامه‌ها، این طرح حتی قبل از اعلام رسمی کنار گذاشته شد.
اما هیدروژن همچنان بخشی از استراتژی عربستان سعودی است، زیرا قصد دارد از این سوخت برای باقی ماندن به عنوان یک تامین‌کننده اصلی انرژی برای جهان استفاده کند، حتی در حالی که اقتصادها در تلاش برای مبارزه با تغییرات اقلیمی، به سوخت‌های پاک‌تر روی آورده‌اند.
در اوایل سال جاری، اکوا تفاهم‌نامه‌ای با شرکت آلمانی SEFE برای عرضه ۲۰۰،۰۰۰ تن از این سوخت در سال تا سال ۲۰۳۰ امضا کرد. اکوا همچنین اخیراً با شرکت Baker Hughes Co. برای پیشبرد تولید هیدروژن سبز شریک شده است. مشخص نیست که چگونه و آیا این تحولات در نهایت به نئوم مرتبط خواهند شد یا خیر.
جدا از این، پادشاهی برنامه‌های خود برای تولید آمونیاک آبی - تولید شده از گاز طبیعی که در آن دی اکسید کربن در فرآیند جذب می‌شود - را به دلیل تقاضای پایین بین‌المللی کاهش داده است. امین ناصر (Amin Nasser)، مدیرعامل سعودی آرامکو، در تماسی با سرمایه‌گذاران در ماه مارس گفت که این شرکت بدون قراردادهای خرید، هیچ پروژه‌ای را آغاز نخواهد کرد.
— با همکاری فرانسوا دو بوپویی (Francois De Beaupuy) و فهد ابوالجدایل (Fahad Abuljadayel)