این هفته، ریچارد گرنل (Richard Grenell)، فرستاده رئیس‌جمهور آمریکا، با اعضای دولت ونزوئلا در آنتیگوآ و باربودا دیدار کرد. این آخرین دور از مذاکرات بین واشنگتن و کاراکاس درباره موضوعات مختلفی از جمله مهاجرت و انرژی تا آینده رژیم اقتدارگرای نیکلاس مادورو (Nicolás Maduro)، رئیس‌جمهور ونزوئلا، بود.
پیش از مذاکرات این هفته، شرکت‌های انرژی مستقر در ایالات متحده و چند کشور دیگر تا ۲۷ می مهلت داشتند که از ونزوئلا خارج شوند یا با خطر نقض تحریم‌های آمریکا مواجه شوند. در سال ۲۰۲۲، دولت بایدن به شرکت‌هایی مانند شورون (Chevron) و رپسول (Repsol) مجوز فعالیت در ونزوئلا را تحت شرایط کنترل‌شده صادر کرده بود. دونالد ترامپ (Donald Trump)، رئیس‌جمهور آمریکا، پس از بازگشت به قدرت در ژانویه، سوگند یاد کرد که این اقدام را معکوس کرده و به شرکت‌ها چند ماه فرصت داد تا کشور را ترک کنند.
هنوز مشخص نیست که آیا ایالات متحده در واقع شرکت‌های انرژی را هفته آینده از ونزوئلا بیرون خواهد کرد یا خیر. بلومبرگ گزارش داد که گرنل با تمدید ۶۰ روزه برای غول‌های نفتی از جلسه کارائیب بازگشته است. اما مارکو روبیو (Marco Rubio)، وزیر امور خارجه، روز چهارشنبه اعلام کرد که مهلت پابرجاست.
او در پستی در شبکه X نوشت: «مجوز نفتی دولت بایدن برای حمایت از مادورو در ونزوئلا طبق برنامه منقضی خواهد شد.»
پیام‌های متناقض درباره تمدید مجوز نشان‌دهنده کشمکشی آشکار در دولت ترامپ بین کسانی است که خواهان مذاکره با مادورو هستند، مانند گرنل، و کسانی که رویکرد سخت‌گیرانه نسبت به این کشور را ترجیح می‌دهند، مانند روبیو. سفر گرنل نشان می‌دهد که جناح حامی مذاکرات در حال پیشروی است. ترامپ در نهایت تصمیم نهایی در مورد چگونگی ادامه کار را خواهد گرفت.
اگر کاخ سفید تصمیم به پیگیری مذاکرات بگیرد، ممکن است به درستی تشخیص دهد که رویکرد «فشار حداکثری» در قبال ونزوئلا که ترامپ در دوره اول خود ترویج می‌کرد، اهداف آمریکا را محقق نکرده است. ترامپ در دوره دوم خود به جای بازگشت به راهبردی مبتنی بر تحریم‌های شدید، باید فضای موجود برای شرکت‌های انرژی آمریکا در ونزوئلا را حفظ کند و در عین حال اهرم اقتصادی خود را بر کاراکاس حفظ کند تا یک گشایش دموکراتیک در این کشور را تشویق کند.
نشانه‌های متعددی وجود دارد که واشنگتن و کاراکاس ممکن است در سکوت در حال توافق باشند. در ماه مارس، دولت ترامپ یک دستور اجرایی منتشر کرد که به روبیو اجازه می‌داد ۲۵ درصد تعرفه بر کالاهای وارداتی از هر کشوری که نفت و گاز ونزوئلا را وارد می‌کند، اعمال کند. اما به نظر نمی‌رسد که او هنوز این عوارض را بر خریدارانی مانند چین و مالزی اعمال کرده باشد. حتی اگر تمدید وعده داده شده گرنل محقق نشود، دیدار او با همتایان ونزوئلایی خود قوی‌ترین نشانه از ادامه مذاکرات و احتمال در حال شکل‌گیری بودن توافق است.
جلسه گرنل در آنتیگوآ – که همچنین منجر به آزادی جوزف سنت کلر (Joseph St. Clair)، زندانی آمریکایی، از ونزوئلا شد – حادثه‌ای جداگانه نیست. گرنل در ژانویه کانال ارتباطی با دولت مادورو را باز کرد و با شش آمریکایی که قبلاً بازداشت شده بودند، از سفر به کاراکاس بازگشت.
پس از جلسه ژانویه، دولت ترامپ اعلام کرد که مادورو موافقت کرده است که پروازهای منظم ونزوئلایی‌هایی که از ایالات متحده اخراج شده‌اند را بپذیرد. پس از تأخیر اولیه، اکنون هفته‌ای تا سه پرواز اخراج از آمریکا به ونزوئلا می‌رسد – در برخی موارد، مستقیماً از ایالات متحده و نه از طریق کشور واسطه‌ای مانند هندوراس.
پروازهای اخراج مستقیم نشانه‌ای از ارتباط روان پشت پرده بین کاراکاس و واشنگتن است – و اینکه هر دو کشور برای ادامه مذاکرات ارزش قائل هستند. آخرین باری که ایالات متحده تحریم‌های اقتصادی جدیدی علیه ونزوئلا اعلام کرد – زمانی که رئیس‌جمهور جو بایدن (Joe Biden) در فوریه ۲۰۲۴ اقدامات تعلیق شده قبلی را دوباره اعمال کرد – مادورو با پایان دادن فوری به پذیرش پروازهای اخراج واکنش نشان داد.
اردوگاه حامی مذاکرات در دولت ترامپ ممکن است با شواهد فزاینده‌ای تقویت شود که فشار حداکثری بر ونزوئلا به نفع چین است. شرکت مشاور انرژی مستقل IPD Latin America به فارن پالیسی گفت که تولید نفت خام ونزوئلا تا آوریل ۲۰۲۵ ثابت مانده است. صادرات نفت خام به چین از میانگین ۲۷۷ هزار بشکه در روز در دوره نوامبر ۲۰۲۴ تا ژانویه امسال به میانگین ۴۵۳ هزار بشکه در روز بین فوریه و آوریل افزایش یافته است.
IPD Latin America گفت: صادرات نفت خام ونزوئلا به حوضه آتلانتیک (عمدتاً به ایالات متحده) از میانگین ۲۲۳ هزار بشکه در روز در ماه مارس به ۱۱۳ هزار بشکه در روز در آوریل کاهش یافته است – و انتظار می‌رود در ماه می تنها ۸۰ هزار بشکه در روز باشد. از آنجایی که تهدیدات واشنگتن برای اعمال تعرفه‌های ثانویه بر چین تأثیری نداشته است، تقاضای فزاینده چین برای نفت ونزوئلا به این معنی است که کاراکاس می‌تواند تولید را حفظ کند حتی اگر تحریم‌های آمریکا شرکت‌های غربی را مجبور به خروج از کشور کند.
اما واضح‌ترین نشانه‌ای که ترامپ به دنبال مذاکره با مادورو است از خود دولت می‌آید. علاوه بر اینکه گرنل حداقل دو سفر برای گفتگو با همتایان ونزوئلایی انجام داده است، دادستان کل دولت ترامپ اخیراً در دادگاه عالی آمریکا استدلال کرد که جلوگیری از تعلیق وضعیت حفاظت شده موقت برای مهاجران ونزوئلایی با سیاست خارجی آمریکا تداخل خواهد داشت «درست زمانی که دولت در حال مذاکرات پیچیده و مستمر با ونزوئلا است.»
البته، رویکرد مورد علاقه روبیو را نمی‌توان به طور کامل نادیده گرفت. به عنوان وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی موقت، او نفوذ زیادی بر جهت‌گیری سیاست آمریکا در قبال ونزوئلا دارد و در نهایت باید هرگونه تغییر در تحریم‌های آمریکا در این کشور را تأیید – یا حداقل تحمل کند. اگر دولت ترامپ مصمم به بستن نوعی توافق با ونزوئلا باشد، روبیو ممکن است در مذاکرات برای گرفتن امتیازات دموکراتیک شفاف‌تر از مادورو تلاش کند.
در حالی که جزئیات مذاکرات گرنل نامشخص باقی مانده است، این احتمال که شرکت‌های نفتی غربی ممکن است مجبور به خروج از ونزوئلا نباشند، فضایی را برای دولت ترامپ حفظ می‌کند تا از پیشنهاد کاهش تحریم‌های آمریکا برای پیشبرد گذار دموکراتیک در ونزوئلا استفاده کند.
همانطور که کریس رایت (Chris Wright)، وزیر انرژی، در مصاحبه‌ای در ۱۱ می با فاکس نیوز گفت، ترامپ می‌خواهد «تغییری در ونزوئلا ایجاد کند.»
انجام این کار نیازی به تفکر کاملاً جدید ندارد. در مارس ۲۰۲۰، در دوران دولت اول ترامپ، وزارت امور خارجه «چهارچوب گذار دموکراتیک» برای ونزوئلا را اعلام کرد. این نقشه راه در ازای ایجاد یک دولت انتقالی مشترک با مشارکت حزب حاکم مادورو و مخالفان، کاهش تدریجی تحریم‌ها را برای کاراکاس وعده می‌داد.
این پیشنهاد تا حدی به دلیل اینکه مادورو را ملزم به کناره‌گیری و واگذاری اختیارات اجرایی به شورایی چندحزبی می‌کرد، شکست خورد. با این حال، منطق اصلی این چهارچوب – کاهش تحریم‌ها در ازای اصلاحات دموکراتیک مشخص و قابل راستی‌آزمایی – همچنان معتبر است. ترامپ باید آن را دوباره بررسی کرده و با واقعیت کنونی ونزوئلا تطبیق دهد.
پیشنهادهای کاهش تحریم تنها ابزاری است که به پیشرفت در جهت گشایش دموکراتیک در کاراکاس دست یافته است. معافیت‌های تحریمی که بایدن برای شرکت‌های نفتی صادر کرد، فضای محدودی برای سرمایه‌گذاری بین‌المللی ایجاد کرد و در نهایت مادورو را ترغیب کرد تا با برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۴ موافقت کند. او متعاقباً آن رقابت را به سرقت برد، دقیقاً به این دلیل که پیروزی قاطع مخالفان پنهان کردن عدم محبوبیت رژیم را غیرممکن می‌کرد. (مادورو ادعا می‌کند که در این رقابت پیروز شده است، اما اسکن برگه‌های شمارش آرای سطح حوزه که توسط فعالان مخالف به دست آمده است، نشان داد که نامزد مخالفان بیش از دو برابر مادورو رأی کسب کرده است.)
توافق به‌روز شده آمریکا با ونزوئلا در مورد دموکراسی باید بر ایده‌هایی که دولت اول ترامپ مطرح کرد، بنا شود. واشنگتن باید بر تقسیم واقعی قدرت بین مادورو و مخالفان به گونه‌ای اصرار ورزد که نه استعفای فوری مادورو را تحمیل کند، بلکه راه را برای انتقال رهبری هموار سازد. هر توافقی همچنین باید شامل آزادی همه زندانیان سیاسی، پایان سرکوب مخالفان، مسیری روشن به سوی شرایط انتخاباتی رقابتی و بازگرداندن نهادهای دموکراتیک مستقل باشد. کاهش مرحله‌ای تحریم‌های آمریکا به معیارهای قابل راستی‌آزمایی در هر مرحله مرتبط خواهد شد.
چنین رویکردی که از ترکیب مشوق‌ها و فشار استفاده می‌کند، می‌تواند نه تنها برای ونزوئلایی‌ها، بلکه برای آمریکایی‌ها نیز منافعی به همراه داشته باشد. اگر ونزوئلا بهبود اقتصادی ناشی از کاهش هدفمند تحریم‌ها را تجربه کند، جریان مهاجران ونزوئلایی به سمت شمال کند خواهد شد، آن هم در زمانی که ترامپ علاقه‌مند به محدود کردن مهاجرت غیرقانونی است. تعداد مهاجران ونزوئلایی در سطح جهان اکنون تقریباً ۸ میلیون نفر است، با تخمینی ۷۳۰ هزار نفر یا بیشتر که در ایالات متحده زندگی می‌کنند.
یک توافق همچنین می‌تواند به طور بالقوه ذخایر نفتی ونزوئلا – بزرگترین در جهان – را دوباره به روی شرکت‌های انرژی آمریکا باز کند. جایگاه قوی سابق آنها در سال‌های اخیر به تجار مرموز و خریداران غیرقانونی واگذار شده است. این امر تنها اصلی‌ترین رقیب ایالات متحده را تقویت کرده است: ونزوئلا که از بقیه اقتصاد جهانی جدا شده است، شروع به صادرات بیشتر نفت خام خود با تخفیف قابل توجهی به چین کرده است – که به نفع اقتصاد چین بوده است.
تأمین یک توافق جدید بین آمریکا و ونزوئلا نیازمند زمان است. ترامپ باید از ماه‌های آینده برای ادامه کالیبراسیون رویکرد خود نسبت به این کشور استفاده کند و بر اصلاحات دموکراتیک تمرکز کند. حتی اگر مجوزها هفته آینده تمدید نشوند، یک مجوز جدید که به شرکت‌ها اجازه می‌دهد در کشور بمانند و دارایی‌های خود را محافظت کنند، نشانه‌ای خواهد بود که مذاکرات می‌تواند ادامه یابد. انجام این کار می‌تواند اهرم آمریکا را در مذاکرات سیاسی با مادورو حفظ کند بدون اینکه واشنگتن را ملزم به خروج کامل شرکت‌های انرژی کند.
مسائل در معرض خطر بسیارند. اگر مذاکرات شکست بخورد و ایالات متحده به سیاست فشار حداکثری بازگردد، چین احتمالاً همچنان سود خواهد برد. پکن متحد بین‌المللی کلیدی ونزوئلا باقی می‌ماند؛ در ۱۰ می، مادورو در مسکو با شی جین‌پینگ (Xi Jinping)، رئیس‌جمهور چین، دیدار کرد، جایی که رهبر چین وعده داد که «قاطعانه از ونزوئلا در حفاظت از حاکمیت، عزت ملی و ثبات اجتماعی آن حمایت خواهد کرد.»
اگر سیاست‌گذاران آمریکایی در مورد مقابله با نفوذ چین در نیمکره غربی جدی هستند، نباید شرکت‌های آمریکایی را از ونزوئلا خارج کرده و کاراکاس را بیشتر به پکن نزدیک کنند. در عوض، آنها باید از اهرم اقتصادی محدود خود برای حمایت از یک گذار قدرت تدریجی و مذاکره شده در ونزوئلا استفاده کنند – حتی اگر این امر فضایی را برای حزب مادورو در آینده حفظ کند. انجام این کار منافع بیشتری نسبت به تلاش دیگری برای تغییر رژیم یک شبه خواهد داشت.
این پست بخشی از پوشش مستمر فارن پالیسی درباره دولت ترامپ است. برای پیگیری اینجا کلیک کنید.