ارتش اسرائیل شنبه شب اعلام کرد که محمد سنوار، یکی از فرماندهان ارشد نظامی حماس در غزه را در جریان حملات هوایی این ماه که مناطق اطراف بیمارستانی در جنوب غزه را هدف قرار داده بودند، کشته است.
حماس فوراً به ادعای مرگ سنوار واکنش نشان نداد. در طول جنگ غزه، این گروه مسلح فلسطینی عمدتاً مرگ فرماندهان خود را فوراً تأیید نکرده و در صورت تأیید، این خبر را هفتهها یا حتی ماهها بعد اعلام کرده است.
مرگ سنوار سلسله مراتب رهبری حماس در غزه را نامشخص خواهد کرد. اعتقاد بر این است که یکی دیگر از شبهنظامیان ارشد حماس، عزالدین الحداد، فرماندهی رزمندگان باقیمانده این گروه در شمال غزه را بر عهده دارد.
اسرائیل کاتس، وزیر دفاع اسرائیل، شنبه شب الحداد و همچنین خلیل الحیه، یکی از رهبران حماس در تبعید را تهدید کرد و گفت که آنها نیز سرنوشتی مشابه سنوار خواهند داشت.
کاتس در بیانیهای خطاب به دو رهبر شبهنظامی گفت: «شما نفرات بعدی در صف هستید.»
اما تحلیلگران میگویند که مرگ سنوار ممکن است فوراً راهبرد یا عملیات حماس را تغییر ندهد. از زمان آغاز جنگ بیش از یک سال و نیم پیش، اسرائیل تعدادی از رهبران ارشد حماس را هدف قرار داده و کشته است، اما شاهد ادامه جنگ چریکی این گروه علیه اسرائیل در غزه بوده است.
این ماه، هواپیماهای اسرائیلی یک مجتمع زیرزمینی در نزدیکی بیمارستان اروپایی، واقع در نزدیکی شهر خان یونس در جنوب غزه، را هدف قرار دادند، جایی که به گفته ارتش اسرائیل، سنوار اخیراً حضور داشته است. در آن زمان، مقامات اسرائیلی به صورت خصوصی گفتند که سنوار را هدف قرار دادهاند، اما در اعلامیه خود در مورد حملات، اشارهای به او نکردند.
وزارت بهداشت غزه، که تفاوتی بین غیرنظامیان و مبارزان قائل نیست، اعلام کرد که حداقل شش نفر در آن حمله کشته و حداقل ۴۰ نفر دیگر زخمی شدهاند. نه اسرائیل و نه حماس هیچ ادعایی در مورد کشته شدن سنوار مطرح نکردند — و او از چندین تلاش دیگر اسرائیل برای ترور جان سالم به در برده بود.
سنوار برادر کوچکتر یحیی سنوار بود — یکی از طراحان حمله مرگبار حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که نیروهای اسرائیلی سال گذشته او را کشتند — و او در بیشتر عمر خود راه برادرش را دنبال کرد.
سنوار که در خان یونس به دنیا آمد، جایی که خانوادهاش در طول جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ از منطقه کنونی اشکلون در اسرائیل به آنجا گریخته بودند، برادر بزرگترش را در پیوستن به حماس دنبال کرد و در نهایت در رهبری این گروه به بالاترین ردهها رسید.
علاوه بر برادران سنوار، محمد ضیف، فرمانده شاخه نظامی حماس، در ماه ژوئیه در یک حمله هوایی اسرائیل کشته شد؛ و اسماعیل هنیه، رئیس سیاسی این گروه، در ماه ژوئیه در سفر به ایران، هنگام حضور در مراسم تحلیف رئیس جمهور ایران، کشته شد.
این قتلها ضربهای به رهبری حماس در غزه وارد آورد، اما به نظر میرسد که عزم این گروه شبهنظامی را نیز تقویت کرده است.
یک ارزیابی اطلاعاتی اخیر اسرائیل نشان میدهد که حماس بیش از ۲۰۰۰۰ رزمنده دارد — تقریباً همان تعداد قبل از جنگ — علیرغم اینکه هزاران نفر از اکتبر ۲۰۲۳ کشته شدهاند. به گفته وزارت بهداشت غزه، از زمان آغاز جنگ تاکنون بیش از ۵۴۰۰۰ نفر در غزه کشته شدهاند.
سنوار شخصیتی گریزپا بود که بیشتر عمر خود را در خفا گذراند. اعتقاد بر این است که او بیشتر جنگ را در زیر زمین سپری کرده تا از حملات هوایی اسرائیل فرار کند. اما در ماههای اخیر، به گفته یک مقام اطلاعاتی خاورمیانه، او در خان یونس، از جمله در بیمارستان ناصر، در روی زمین دیده شده بود.
در اواخر سال ۲۰۲۳، ارتش اسرائیل اعلام کرد که در یورش به یک پایگاه نظامی حماس در غزه، دفتر او را بازرسی کرده و «اسناد دکترین نظامی» در آنجا پیدا شده است.
اما او همچنان از نیروهای اسرائیلی فرار میکرد.
اسرائیل او را یکی از مسئولان برنامهریزی حملهای میداند که منجر به ربوده شدن یک سرباز اسرائیلی، گیلعاد شالیت، در سال ۲۰۰۶ شد. شالیت در یک حمله مرزی به اسرائیل اسیر شد و به مدت پنج سال در غزه نگهداری شد.
شالیت در سال ۲۰۱۱ در ازای آزادی بیش از ۱۰۰۰ فلسطینی زندانی در اسرائیل مبادله شد. در میان آزادشدگان، یحیی سنوار نیز حضور داشت.
حماس حدود ۲۵۰ گروگان را از اسرائیل در حمله سال ۲۰۲۳ ربود و آنها را به عنوان اهرم چانهزنی برای مذاکرات آینده در غزه نگه داشت. به گفته اسرائیل، حدود ۲۰ گروگان زنده، به همراه اجساد بیش از ۳۰ نفر دیگر، هنوز در غزه نگهداری میشوند.
این گزارش با مشارکت پاتریک کینگزلی، آدام راسگون، رونن برگمن و آرون باکسرمن تهیه شده است.