اروپا از پیشنهادهای آمریکا در نشست آسیایی سر باز می‌زند، خصومت هند و پاکستان به نمایش گذاشته می‌شود

سنگاپور، ۱ ژوئن (رویترز) - اجلاس امنیتی گفت‌وگوی شانگری‌لا در سنگاپور مدت‌هاست که با رقابت آمریکا و چین شناخته می‌شود، اما عقب‌نشینی نسبی پکن در آخر هفته، خط گسل جدیدی را آشکار کرد: تنش‌ها بین ایالات متحده و اروپا بر سر آسیا.

در حالی که پیت هگست، وزیر دفاع ایالات متحده، روز شنبه در سخنرانی خود هشدار داد که چین تهدیدی «قریب‌الوقوع» است، او به وضوح اعلام کرد که می‌خواهد اروپایی‌ها با افزایش بودجه‌های نظامی خود، بر امنیت اروپا تمرکز کنند.

او گفت: «ما ترجیح می‌دهیم که بخش عمده سرمایه‌گذاری اروپا در آن قاره باشد... تا همانطور که در آنجا با هم همکاری می‌کنیم، که ادامه خواهیم داد، بتوانیم از مزیت نسبی خود به عنوان یک کشور در منطقه اقیانوس هند و آرام برای حمایت از شرکای خود در اینجا استفاده کنیم.»

هگست همچنین به غیبت همتای چینی خود، دونگ جون، اشاره کرد؛ زیرا پکن به جای او، تیمی کم‌رتبه از محققان نظامی را به این رویداد سالانه اعزام کرده بود که مقامات ارشد دفاعی، دیپلمات‌ها، جاسوسان و دلالان اسلحه از سراسر جهان را به خود جذب می‌کند.

نکته برجسته دیگر این رویداد، حضور هیئت‌های نظامی بلندپایه از هند و پاکستان بود، پس از چهار روز درگیری شدید بین این همسایگان دارای تسلیحات هسته‌ای که با آتش‌بس در ۱۰ مه متوقف شد.

هیئت‌ها، با لباس کامل و با تزئینات مدال‌ها و روبان‌های خدمتی، به ترتیب توسط عالی‌رتبه‌ترین افسر نظامی هند و رئیس ستاد مشترک ارتش پاکستان رهبری می‌شدند. آن‌ها به طور مشخص در راهروها و سالن‌های ملاقات هتل بزرگ شانگری‌لا از یکدیگر دوری می‌کردند.

در مورد مشارکت در آسیا، حداقل برخی از کشورهای اروپایی نشان دادند که تحت تأثیر توصیه‌های ایالات متحده قرار نخواهند گرفت.

آن‌ها تأکید کردند که تلاش خواهند کرد هم در صحنه آسیایی و هم اروپایی باقی بمانند و به پیوندهای عمیق و جریان‌های حیاتی تجاری خود و همچنین ماهیت جهانی درگیری‌ها اشاره کردند.

کایا کالاس، دیپلمات ارشد اروپا، گفت: «اینکه ما (در اروپا) بیشتر کار می‌کنیم، خوب است، اما چیزی که می‌خواهم تأکید کنم این است که امنیت اروپا و امنیت اقیانوس آرام ارتباط بسیار نزدیکی با هم دارند.»

کالاس گفت: «اگر نگران چین هستید، باید نگران روسیه نیز باشید»، و بر اهمیت کمک چین به تلاش جنگی روسیه در اوکراین و استقرار سربازان کره‌شمالی توسط مسکو تأکید کرد.

امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، تأکید کرد که کشورش همچنان یک قدرت در منطقه اقیانوس هند و آرام است و به حضور استعماری پایدار خود در کالدونیای جدید و پلی‌نزی فرانسه و استقرار بیش از ۸۰۰۰ سرباز در سراسر منطقه اشاره کرد.

ماکرون در یک کنفرانس مطبوعاتی در روز جمعه گفت: «ما نه چین هستیم و نه ایالات متحده، نمی‌خواهیم به هیچ‌کدام از آن‌ها وابسته باشیم.» او طرح یک «مسیر سوم» ائتلاف بین اروپا و آسیا را تشریح کرد که از اجبار به انتخاب بین پکن و واشنگتن جلوگیری می‌کند.

او گفت: «ما می‌خواهیم تا جایی که می‌توانیم با هر دو همکاری کنیم، و می‌توانیم برای رشد، رفاه و ثبات مردم و نظم جهانی همکاری کنیم، و فکر می‌کنم این دقیقاً همان دیدگاه بسیاری از کشورها و بسیاری از مردم این منطقه است.»

فراتر از لفاظی‌ها، وابستگان نظامی منطقه‌ای و تحلیلگران می‌گویند که حضور و جاه‌طلبی‌های نظامی اروپا در منطقه ممکن است به آسانی تغییر نکند.

استقرار نظامی برای دهه‌ها برنامه‌ریزی می‌شود نه برای چند ماه، و روابط تجاری و دفاعی نیز به دهه‌ها قبل بازمی‌گردد، که برخی از آن‌ها به ندرت به طور عمومی تأیید شده‌اند.

بازدید یک ناو هواپیمابر بریتانیایی از سنگاپور در اواخر این ماه بخشی از برنامه‌ای است که اولین بار در سال ۲۰۱۷ توسط بوریس جانسون، وزیر امور خارجه وقت، برای تأکید بر حمایت بریتانیا از آزادی ناوبری در دریای چین جنوبی مطرح شد.

بازدید این ناو هواپیمابر تا حدی نشان‌دهنده تعهدات بریتانیا تحت پیمان دفاعی پنج‌قدرت ۵۴ ساله است که ارتش آن را با همتایان خود در سنگاپور، مالزی، استرالیا و نیوزلند مرتبط می‌کند.

روابط بریتانیا با استرالیا با توافق اخیر سه‌جانبه AUKUS (توافق زیردریایی و تبادل فناوری پیشرفته) که با ایالات متحده منعقد شده، تقویت شده است؛ حرکتی که می‌تواند منجر به بازدید زیردریایی‌های بریتانیایی از استرالیای غربی شود.

در همین حال، سنگاپور ۲۰۰ پرسنل در فرانسه دارد که ۱۲ فروند از هواپیماهای رزمی سبک خود را عملیاتی می‌کنند، در حالی که بریتانیا نیز یک اردوگاه آموزشی جنگلی و هلیکوپترهایی در برونئی و یک گردان ۱۲۰۰ نفره گورخا دارد، طبق داده‌های موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS).

گزارش ماه گذشته IISS مستقر در لندن، روابط دفاعی دیرینه و رو به رشد شرکت‌های دفاعی اروپایی با آسیا را برجسته کرد، حتی در مواجهه با رقابت، به ویژه از سوی عربستان سعودی و امارات متحده عربی، با افزایش بودجه‌های منطقه‌ای.

در مطالعه IISS آمده است: «شرکت‌های اروپایی، از جمله ایرباس (Airbus)، دامن (Damen)، گروه دریایی (Naval Group) و تالس (Thales)، حضور دیرینه‌ای در آسیای جنوب شرقی دارند، و دیگر بازیگران اروپایی در دهه گذشته خود را در این بازار تثبیت کرده‌اند، از جمله فینکانتیری (Fincantieri) ایتالیا و ساب (Saab) سوئد.»

ساب نزدیک به نهایی کردن معامله‌ای با تایلند، متحد ایالات متحده، برای تأمین جنگنده‌های گریپن (Gripen) است و لاکهید مارتین (Lockheed Martin) با اف-۱۶‌های خود را شکست داده است.

موسسه بین‌المللی تحقیقات صلح استکهلم (SIPRI) گزارش داده است که هزینه‌های دفاعی آسیا در دهه منتهی به ۲۰۲۴، ۴۶ درصد افزایش یافته و به ۶۲۹ میلیارد دلار رسیده است.

برای مقامات فنلاندی، حداقل، اظهارات هگست پررنگ بود - این مسکو است و نه منطقه اقیانوس هند و آرام که برای هلسینکی با توجه به مرز طولانی این کشور با روسیه، اهمیت دارد.

آنتی هاکانن، وزیر دفاع فنلاند، به رویترز گفت: «وقتی دفاع اروپا در وضعیت خوبی باشد، آنگاه منابعی برای انجام کارهای بیشتر خواهید داشت.»

هاکانن گفت: «اما اکنون همه کشورهای اروپایی باید تمرکز اصلی خود را بر دفاع اروپا بگذارند تا ایالات متحده بتواند سهم بیشتری در منطقه اقیانوس هند و آرام داشته باشد.»

گزارش توسط گرگ تورود و فانی پاتکین در سنگاپور؛ گزارش‌های اضافی توسط ادریس علی، شینگویی کوک، جون یوان و رای وی؛ ویرایش توسط راجو گوپالاکریشنان و شری ناواراتنام.