فلسطینیان مسلح در حال محافظت از کمک‌های بشردوستانه در برابر کامیون‌ها © احمد سالم/بلومبرگ
فلسطینیان مسلح در حال محافظت از کمک‌های بشردوستانه در برابر کامیون‌ها © احمد سالم/بلومبرگ

نتانیاهو تأیید کرد: اسرائیل به عشایر غزه برای تضعیف حماس سلاح می‌دهد

اظهارات نخست‌وزیر پس از آن مطرح شد که رهبر اپوزیسیون ادعا کرد اسرائیل به «مجرمان و بزهکاران» سلاح ارسال می‌کند.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، تأیید کرد که این کشور در تلاشی برای تضعیف حاکمیت گروه شبه‌نظامی حماس، به گروه‌های فلسطینی مخالف حماس در غزه سلاح می‌دهد.

اظهارات نخست‌وزیر پس از آن مطرح شد که آویگدور لیبرمن، رهبر حزب راست‌گرای اپوزیسیون «اسرائیل خانه ما» (ییسرائیل بیتنو)، روز پنجشنبه گفت: «دولت اسرائیل به گروهی از مجرمان و بزهکاران سلاح می‌دهد تا وزنه‌ای در مقابل حماس باشند.»

نتانیاهو بعدها ادعای لیبرمن را تأیید کرد و گفت که اسرائیل «در حال فعال‌سازی عشایر در غزه است که با حماس مخالف هستند.»

وی افزود: «چه اشکالی دارد؟ این فقط خوب است و جان سربازان [اسرائیلی] را نجات می‌دهد.» دفتر وی نیز اعلام کرد: «اسرائیل به توصیه‌ی تمامی رؤسای نهادهای امنیتی، به روش‌های مختلف و متنوع برای شکست حماس تلاش می‌کند.»

لیبرمن استدلال کرد که سلاح‌های داده شده به گروه‌های مسلح در نهایت علیه اسرائیل استفاده خواهد شد.

دو نفر آشنا به موضوع گفتند که افسران نظامی و اطلاعاتی اسرائیل از همان روزهای اولیه جنگ — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس آغاز شد — برای شناسایی و حمایت از رقبای احتمالی فلسطینی به منظور تضعیف گروه شبه‌نظامی تلاش کرده‌اند.

حماس روز پنجشنبه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که اظهارات رهبران اسرائیلی ثابت می‌کند اسرائیل «در حال مسلح کردن باندهای جنایتکار در غزه با هدف ایجاد هرج و مرج اجتماعی و امنیتی» است.

پیش از این، مقامات سازمان ملل و کارشناسان صنعت حمل و نقل غزه گفته بودند که باندهای مسلح غارتگر کمک‌ها در مناطق تحت کنترل اسرائیل در جنوب غزه با حمایت ضمنی نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) فعالیت می‌کنند.

آویگدور لیبرمن
آویگدور لیبرمن، رهبر حزب ییسرائیل بیتنو: «دولت اسرائیل به گروهی از مجرمان و بزهکاران سلاح می‌دهد تا وزنه‌ای در مقابل حماس باشند.» © گیل کوهن-ماگن/AFP/گتی‌ایمیجز
یاسر ابوشباب
یاسر ابوشباب © یاسر ابوشباب/X

یاسر ابوشباب، معروف‌ترین این اوباش، در هفته‌های اخیر ظاهراً خود و نیروهایش را — که در اطراف شهر رفح تحت کنترل اسرائیل در جنوب غزه فعالیت داشته‌اند — به عنوان مبارزان پوپولیست که از غیرنظامیان محافظت می‌کنند، کمک‌ها را نگهبانی می‌دهند و با حماس مقابله می‌کنند، معرفی کرده است.

در عکسی که اخیراً در صفحه‌ای به نام او در فیس‌بوک منتشر شده، ابوشباب — که بخش عمده‌ای از جنگ را به درآمدزایی سودآور از غارت کاروان‌های کمک‌رسانی مشغول بود — در کنار جاده با کلاه ایمنی و جلیقه ضد گلوله و تفنگ M16 ایستاده و به خودروهای سازمان ملل اشاره می‌کند تا عبور کنند.

صدایی در ویدیویی که این هفته در صفحه فیس‌بوک منتشر شد می‌گوید: «نیروهای مردمی ما برای دفاع از مردممان در برابر ظلم و تروریسم دولت حاکم (حماس) و مقابله با هرج و مرج و فساد تشکیل شده‌اند.»

افرادی که در غزه کار می‌کنند می‌گویند درباره ماهیت واقعی فعالیت‌های کنونی این شبه‌نظامیان در منطقه وضوح کمی وجود دارد.

یک راننده کامیون محلی که از منطقه عبور می‌کرد، گفت که اخیراً فردی را که گمان می‌کرد ابوشباب باشد، مسلح دیده است.

مقامات اسرائیلی، فلسطینی و بین‌المللی می‌گویند که چنین شبه‌نظامیانی نمی‌توانند بدون اطلاع IDF (نیروهای دفاعی اسرائیل) در فضای باز فعالیت کنند، به خصوص در رفح که IDF آن را به عنوان بخشی از حمله جاری خود به یک منطقه نظامی تبدیل کرده است.

مایکل میلشتاین، افسر ارشد سابق اطلاعات نظامی اسرائیل، گفت: «هیچ شانسی برای فعالیت آشکار یک شبه‌نظامی یا عشیره مسلح بدون توافق اسرائیل وجود ندارد، و قطعاً نه در رفح.»

مدیر تدارکات یک سازمان بین‌المللی، ابوشباب را «یک پلیس راهنمایی و رانندگی با حمایت اسرائیل، نه بیشتر» توصیف کرد.

فلسطینیان در حال غارت کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه که وارد نوار غزه شده بود.
فلسطینیان در حال غارت کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه که وارد نوار غزه شده بود. © عابد رحیم خطیب/dpa

IDF از اظهار نظر درباره روابط خود با گروه ابوشباب خودداری کرد. در تماس از طریق صفحه فیس‌بوک گروه، شخصی که خود را نماینده رسانه‌ای «نیروهای مردمی یاسر ابوشباب» معرفی کرد، همکاری این گروه با ارتش اسرائیل را رد کرد.

دیگر تلاش‌های اسرائیل برای ساختن رقبای احتمالی برای حماس موفقیت محدودی داشته است، چرا که افکار عمومی علیه کسانی که به عنوان عاملان اسرائیل دیده می‌شوند، چرخیده است. مقامات امنیتی اسرائیلی و فلسطینی گفته‌اند که حماس «همکاران» ادعایی را کشته است.

ادعای لیبرمن و پاسخ نخست‌وزیر در حالی مطرح می‌شود که اسرائیل برای ایجاد یک منطقه «عاری از حماس» در جنوب غزه، از مرز مصر تا شهر خان یونس، تلاش می‌کند.

ویدیویی در صفحه فیس‌بوک ابوشباب اخیراً از خانواده‌های شرق رفح خواسته بود به این منطقه بازگردند و وعده داده بود که غذا و مسکن فراهم خواهد شد و ادعا کرده بود که مناطق وسیعی «پاکسازی» شده‌اند.

علاوه بر عملیات نظامی که بیشتر منطقه را ویران و خالی از سکنه کرده است، اسرائیل به دنبال تغییر ساختار توزیع کمک‌ها بوده و از طرحی بحث‌برانگیز توسط «بنیاد خصوصی بشردوستانه غزه» حمایت کرده است تا کمک‌ها را تحت نظارت پیمانکاران امنیتی و سربازان اسرائیلی توزیع کند.

اسرائیل می‌گوید سیستم جدید برای اطمینان از اینکه حماس نمی‌تواند کمک‌ها را منحرف کرده و رژیم خود را حفظ کند، ضروری است. اما مقامات سازمان ملل و دیگران از مشارکت در این طرح خودداری کرده‌اند و آن را «سلاحی کردن» کمک‌ها نامیده‌اند و گفته‌اند شواهدی از انحراف سیستماتیک توسط حماس مشاهده نکرده‌اند.

بر اساس گزارش وزارت بهداشت غزه و مقامات امدادی، ده‌ها نفر در روزهای اخیر در راه دریافت کمک کشته شده‌اند.

مقامات اسرائیلی می‌گوینند قصد دارند «مدل رفح» مناطق عاری از حماس را به سایر نقاط غزه گسترش دهند و استدلال می‌کنند که این امر به آنها در رسیدن به هدفشان یعنی نابودی حماس کمک خواهد کرد.

حماس روز پنجشنبه هشدار داد که «این باندها تحت نظارت مستقیم امنیتی اسرائیل عمل می‌کنند و ابزارهای ارزان قیمتی در دست دشمن هستند... و توسط نیروهای مردم ما مورد پیگرد و مجازات قرار خواهند گرفت.»

نقشه‌نگاری توسط آدیتی بانداری