یک سخنران چینی در مراسم فارغ‌التحصیلی هاروارد، یک بازیگر که عکس‌های سلفی منتشر می‌کند و یک پزشک کارآموز در بیمارستانی در پکن چه وجه مشترکی دارند؟
زیاد نه — جز اینکه هر سه در هفته‌های اخیر در کانون بحث‌های داغ آنلاین در چین درباره امتیاز و نابرابری قرار گرفته‌اند.
این سه مناقشه که در هفته‌های اخیر بر رسانه‌های اجتماعی چین حاکم بوده‌اند، همگی شامل اتهاماتی بودند که شخصیت‌های اصلی از راه‌های نادرست پیشرفت کرده‌اند، چه این اتهامات درست باشد و چه نباشد.
فارغ‌التحصیل هاروارد با پرسش‌هایی — به عقیده برخی ناعادلانه — در مورد چگونگی ورودش به این دانشگاه نخبه آمریکایی روبرو شد؛ بازیگر، در مورد اینکه چگونه توانسته جواهرات پر زرق و برقی را که در عکس‌های سلفی‌اش می‌پوشید، تهیه کند؛ و پزشک، در مورد اینکه چگونه شغل خود را در بیمارستان به دست آورده است. هر سه نفر به عنوان کسانی که به دلیل والدین دارای ارتباطات، برتری یافته‌اند، به تصویر کشیده شدند.
هیچ مدرکی دال بر انجام کار اشتباهی توسط فارغ‌التحصیل هاروارد وجود ندارد، در حالی که تحقیقات دولتی چین در دو مورد دیگر تخلفاتی را پیدا کرده است. اما بسیاری از مفسران، در رسانه‌های دولتی و جاهای دیگر، گفته‌اند که اعتراضات در هر سه مورد ممکن است ریشه مشترکی داشته باشند: احساس رنجش و اضطراب که در جامعه به شدت رقابتی چین، شایستگی ممکن است بی‌اهمیت باشد.
چنین نگرانی‌هایی دیرینه هستند، اما با کند شدن اقتصاد چین و ناپدید شدن فرصت‌های ارتقاء اجتماعی، فوریت بیشتری یافته‌اند. دولت، با ترس از ناآرامی‌های اجتماعی، متعهد شده است که به نابرابری رسیدگی کند. شی جین پینگ، رهبر چین، متعهد شده است که برای «رفاه مشترک» تلاش کند و با فساد مبارزه نماید.
با این حال، نارضایتی همچنان گسترده است.
اعتراضات پیرامون دانشجوی هاروارد، جیانگ یورونگ، با چیزی آغاز شد که می‌توانست لحظه‌ای از افتخار ملی باشد. سخنرانی او در مراسم فارغ‌التحصیلی هاروارد در هفته گذشته گزارش شده بود که اولین سخنرانی توسط یک زن چینی است. او از آن برای دعوت به یادآوری انسانیت مشترکمان در برابر تفرقه استفاده کرد.
برخی افراد در رسانه‌های اجتماعی چینی از این سخنرانی استقبال کردند. اما برخی دیگر پرسیدند که خانم جیانگ، که مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشکده کندی هاروارد دریافت کرده بود، چگونه وارد این دانشگاه شده است. آنها گفتند که فقط نخبگان می‌توانند هزینه تحصیل بین‌المللی را بپردازند و اظهار داشتند که او ممکن است به ارتباطات خانوادگی متکی بوده باشد.
هشتگ‌های مربوط به او بیش از ۱۳۰ میلیون بار در ویبو، یک پلتفرم رسانه اجتماعی چینی، دیده شده‌اند.
خانم جیانگ، که دبیرستان را در بریتانیا گذرانده و مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه دوک کسب کرده است، به درخواست برای اظهار نظر پاسخی نداد. اما در رسانه‌های اجتماعی چینی، او از صلاحیت‌های تحصیلی خود دفاع کرده است. در حالی که او اذعان داشت که خوش‌شانس بوده که توانسته هزینه تحصیل در خارج از کشور را بپردازد، همچنین گفت که برای آن پس‌انداز کرده است. طبق پستی در سایت خبری رسمی هاروارد، او با بورسیه تحصیلی در دبیرستان حضور داشته است.
او آنچه را که «تلخی انعکاسی عمومی چینی‌ها نسبت به افراد موفق» نامید، مورد انتقاد قرار داد.
او روز سه‌شنبه آنلاین نوشت: «در حال حاضر، بسیاری از مردم توسط توهم‌زدگی با واقعیت منحرف شده‌اند.» او افزود: «منطق پیش‌فرض آنها برای نگاه کردن به مسائل این است: این غیرممکن است، شما حتماً امتیاز ویژه دارید، ببینید چقدر ریاکار هستید.»
برخی مفسران خانم جیانگ را قربانی نارضایتی اجتماعی گسترده‌تر می‌دانند.
هو شیجین، سردبیر سابق نشریه تحت کنترل حزب کمونیست گلوبال تایمز، در پستی در وبلاگ خود نوشت: «این حقیقت دارد که این نوع فرصت‌ها هنوز برای افراد عادی دشوار است که پیدا کنند و به دست آورند.» او افزود: «عدالت مسئله کلیدی برای دستیابی به ثبات عاطفی جامعه است.»
آقای هو گفت که خشم نسبت به خانم جیانگ به نظر می‌رسد بر اساس سرخوردگی از دو جنجال آنلاین دیگر مربوط به امتیازات درک شده شکل گرفته است.
اولین جنجال زمانی شروع شد که یک پزشک در بیمارستان معتبر دوستی چین و ژاپن علناً همسرش، که او نیز در آنجا پزشک بود، را متهم به خیانت با زنان دیگر در بیمارستان کرد.
کاربران رسانه‌های اجتماعی همسر او، شیائو فی، را به شدت مورد انتقاد قرار دادند. کمیسیون ملی بهداشت چین متعاقباً دریافت که او چندین رابطه داشته است. تحقیقات همچنین نشان داد که او یک اتاق عمل را با یک دستیار جراحی ترک کرده است در حالی که بیمار بیهوش روی تخت بوده است. کمیسیون نام دستیار را ذکر نکرد، اما همسر آقای شیائو گفته بود که او یکی از زنانی بوده که با او رابطه داشته و او را دونگ شین‌یین معرفی کرده بود.
کاربران اینترنت شروع به تحقیق درباره خانم دونگ، یک پزشک کارآموز، کرده بودند. آنها متوجه شدند که والدین او یک مدیر اجرایی در یک شرکت دولتی و یک مقام عالی‌رتبه دانشگاهی بودند و اینکه او در دوره کارشناسی اقتصاد خوانده بود. آنها صلاحیت‌های پزشکی او را زیر سوال بردند.
کمیسیون بهداشت دریافت که خانم دونگ مدارک پذیرش دانشکده پزشکی را جعل کرده و رساله دکترای خود را سرقت ادبی کرده است. دیپلم و مجوز پزشکی او باطل شد و آقای شیائو از بیمارستان اخراج شد. هیچ کدام برای اظهار نظر در دسترس نبودند.
رسوایی آنلاین دیگر حول محور یک بازیگر ۱۸ ساله به نام هوانگ یانگتیانتیان بود که عکس‌هایی از خود با گوشواره‌های زمردی پر زرق و برق به اشتراک گذاشته بود. کاربران رسانه‌های اجتماعی مشخص کردند که آنها از یک برند لوکس بوده و ده‌ها هزار دلار، اگر نگوییم بیشتر، قیمت دارند. آنها پرسیدند که خانم هوانگ، که ستاره بزرگی نیست، چگونه توانسته آنها را تهیه کند.
کارآگاهان اینترنتی دریافتند که پدرش، یانگ وی، یک مقام سابق محلی بود که بعداً وارد تجارت خصوصی شده بود، و آنها گمانه‌زنی کردند که او از موقعیت خود سوءاستفاده کرده است.
آقای یانگ هرگونه رفتار فاسد را رد کرد و گفت که گوشواره‌های دخترش بدل بوده‌اند. اما تحقیقات دولت محلی در استان سیچوان که او در آنجا کار کرده بود، نشان داد که او ممکن است در فعالیت‌های تجاری غیرقانونی دست داشته باشد. (خانم هوانگ و آقای یانگ به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخی ندادند.)
با هر رسوایی جدید که آشکار شده است، رسوایی‌های قبلی از دید محو شده‌اند. برخی ناظران گفته‌اند که رسوایی‌های جدید همچنان ظهور خواهند کرد تا زمانی که نابرابری اقتصادی چین حل شود.
یان ژی‌هوا، پژوهشگر دانشگاه نانجینگ، در رسانه خبری کایکسین نوشت که مردم پس از سال‌ها رشد و وعده‌هایی که رفاه مشترک در راه است، از لحاظ روانی برای کندی اقتصادی چین «آماده نبودند».
آقای یان نوشت: «اکنون، مردم به طور جمعی خواستار حسابرسی هستند.»
سی‌یی ژائو در این تحقیق مشارکت داشته است.