حملات اسرائیل به ایران در اوایل روز جمعه، حداقل ۹ فرمانده ارشد و دانشمند ایرانی را به کام مرگ کشانده و چندین تاسیسات نظامی و هستهای در این کشور را نیز تخریب کرد.
ژنرالها و دانشمندان هستهای
بر اساس گزارش رسانههای دولتی، رهبران نظامی ایرانی زیر در این حملات کشته شدند:
سرلشکر حسین سلامی — سلامی از سال ۲۰۱۹ تا زمان کشته شدنش، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (IRGC) بود. او به دلیل سخنان تندش علیه اسرائیل شناخته شده بود. آیتالله علی خامنهای، رهبر عالی ایران، روز جمعه سرلشکر محمد پاکپور را به عنوان جایگزین سلامی معرفی کرد.
سرلشکر محمد باقری — باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران بود. او در اوایل دوران حرفهای خود، در نقشهای اطلاعاتی در سپاه پاسداران خدمت کرده بود. سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی جایگزین باقری شد.
سرلشکر غلامعلی رشید — رشید رئیس قرارگاه مرکزی خاتمالانبیاء نیروهای مسلح ایران بود. سرلشکر علی شادمانی جایگزین او شد.
سردار امیرعلی حاجیزاده — حاجیزاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران بود. جایگزین او بلافاصله معرفی نشد.
شماری از دانشمندان هستهای نیز کشته شدند:
- محمدمهدی تهرانی — تهرانی از دانشگاه آزاد اسلامی تهران بود.
- فریدون عباسی — عباسی پیش از این ریاست سازمان انرژی اتمی ایران، نهاد اصلی انرژی هستهای کشور، را بر عهده داشت.
رویترز گزارش داد که دانشمندان عبدالحمید منوچهر، احمدرضا ذوالفقاری و امیرحسین فیقی نیز کشته شدند.
سیانان و ایران اینترنشنال مستقر در لندن، از کشته شدن علی شمخانی، مشاور رهبر ایران، خبر دادند، اما مقامات ایرانی هنوز مرگ او را تایید نکردهاند. خبرگزاری نور نیوز پیشتر گزارش داده بود که وی در حمله اسرائیل به شدت زخمی شده است.
اهداف فیزیکی
ارتش اسرائیل اعلام کرد که بیش از ۲۰۰ جنگنده، در حمله شبانه خود به ایران، بیش از ۱۰۰ نقطه را در سراسر این کشور هدف قرار دادهاند، در حالی که رسانههای ایرانی از حملات مجدد در بروجرد، نطنز، شیراز و تبریز خبر دادند.
در مرکز تهران، حمله اسرائیل، مقر اصلی سپاه پاسداران و مجموعه مسکونی متصل به آن را تخریب کرد. رسانههای دولتی پیشتر گزارش داده بودند که این مقر در موج حملات شبانه مورد اصابت قرار گرفته است.
تاسیسات هستهای نطنز، در استان اصفهان نیز، مورد هدف رشتهای از موشکها قرار گرفت.
این تاسیسات، اصلیترین و بزرگترین سایت غنیسازی اورانیوم ایران است. طبق گفته موسسه علوم و امنیت بینالمللی مستقر در واشینگتن دیسی، این سایت شامل سه ساختمان زیرزمینی – که دو تای آنها میتوانند تا ۵۰,۰۰۰ سانتریفیوژ را در خود جای دهند – و شش ساختمان روی زمینی است. این تاسیسات قابلیت غنیسازی اورانیوم تا ۵ درصد برای مصارف سوخت و ۲۰ درصد برای تحقیقات پزشکی را دارد.
یک مقام امنیتی در استان اصفهان به خبرگزاری نیمهرسمی مهر گفت که مسئولان در حال ارزیابی خسارت وارده به سایت هستهای نطنز هستند.
او گفت که تاکنون گزارشی مبنی بر آلودگی هستهای دریافت نشده است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز تایید کرد که هیچ آلودگی رادیولوژیکی یا شیمیایی به خارج از سایت سرایت نکرده است.
ارتش اسرائیل این حملات را تایید کرد و گفت که این تاسیسات سالها برای تولید سلاحهای هستهای فعالیت میکرده و زیرساختهای لازم برای غنیسازی در سطح نظامی را در خود جای داده است.
ارتش در بیانیهای اعلام کرد که حملاتش، بخش زیرزمینی سایت را که شامل "یک سالن غنیسازی چند طبقه با سانتریفیوژها، اتاقهای برق و سایر زیرساختهای پشتیبانی" است، تخریب کرده است.
در این بیانیه افزوده شد که این حملات به "زیرساختهای حیاتی که امکان ادامه عملیات و پیشرفت پروژه رژیم ایران برای دستیابی به سلاحهای هستهای را فراهم میکردند" نیز آسیب رساندند.
به گزارش رسانههای ایرانی، یکی دیگر از تاسیسات حیاتی مورد اصابت در حمله اسرائیل، نیروگاه آب سنگین اراک، معروف به مجتمع IR-40 بود. این تاسیسات در نزدیکی شهر اصفهان قرار دارد.
آب سنگین در عملیات راکتورهای هستهای خاص، از جمله برای مصارف غیرنظامی، و به طور غیرمستقیم در فرآیند تولید سلاحهای هستهای استفاده میشود. ایران عملیات در این سایت را تحت برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در سال ۲۰۱۵ به دلیل نگرانیها از امکان تولید پلوتونیوم با گرید تسلیحاتی در آن، به حالت تعلیق درآورده بود. طبق این توافق، قرار بود این تاسیسات برای انجام تحقیقات هستهای صلحآمیز پزشکی و صنعتی بازطراحی شود.
در نقاط دیگر، چندین سایت در استان قم در شمال مرکزی هدف قرار گرفتند. تاسیسات غنیسازی سوخت فردو، در شمال شرق شهر قم، مورد اصابت قرار گرفت، اما میزان خسارت نامشخص است و جزئیات از سوی رسانهها و مقامات ایرانی اندک است.
حملات اسرائیل چندین تاسیسات و انبارهای نظامی را در سراسر ایران، از جمله در اسلامشهر در استان تهران؛ پیرانشهر، ایلام و همدان در غرب؛ اصفهان و بروجرد در شمال شرق؛ و اهواز در جنوب غرب، هدف قرار داد.
گزارشهایی از انفجار در نزدیکی چندین تاسیسات نظامی و سامانههای پدافند هوایی در شهر تبریز، در شمال شرق، و حملاتی در شهرهای بندرعباس، کرمانشاه، خنداب و خرمآباد منتشر شد.