زمانی که اسرائیل و ایران سال گذشته درگیر شدند، آنها در نبردهای کوتاه و مهار شده‌ای می‌جنگیدند که معمولاً در عرض چند ساعت به پایان می‌رسید و هر دو طرف به دنبال راه‌هایی برای کاهش تنش‌ها بودند.
از زمانی که اسرائیل دور جدید درگیری‌ها را در روز جمعه آغاز کرد، هر دو کشور اعلام کرده‌اند که تا زمانی که لازم باشد ادامه خواهند داد و دامنه حملات خود را گسترش داده‌اند که منجر به تلفات بسیار بالاتری در هر دو کشور شده است. این بار، به نظر می‌رسد درگیری حداقل برای یک هفته به طول انجامد و هم اسرائیل و هم ایران، مسیرهای کاهش درگیری را نادیده می‌گیرند.
به نظر می‌رسد اسرائیل مصمم است تا زمانی که برنامه غنی‌سازی هسته‌ای ایران، یا با زور یا از طریق مذاکرات مجدد، نابود شود، ادامه دهد. با این حال، ایران هیچ نشانه‌ای از پایان داوطلبانه غنی‌سازی، که فرآیندی حیاتی برای ساخت بمب هسته‌ای است، نشان نداده است، و اسرائیل هیچ توانایی شناخته شده‌ای برای نابودی یک سایت حیاتی غنی‌سازی که عمیقاً زیر زمین دفن شده است، ندارد.
دانیل بی. شاپیرو، که تا ژانویه سرپرستی امور خاورمیانه در پنتاگون را بر عهده داشت، گفت: «ما هفته‌ها، و نه روزها، تا پایان این ماجرا فاصله داریم.»
آقای شاپیرو، که اکنون پژوهشگر شورای آتلانتیک، یک گروه تحقیقاتی مستقر در واشنگتن، است، افزود: «اسرائیل ادامه خواهد داد تا زمانی که، به هر نحوی، ایران دیگر توانایی غنی‌سازی را نداشته باشد. اکنون مشخص است که اگر اسرائیل این مسئله را بدون رسیدگی رها کند، کارزار آن با شکست مواجه خواهد شد.»
در حالی که اسرائیل به راحتی به سایت اصلی غنی‌سازی ایران در نطنز، مرکز ایران، حمله کرده است، اما فاقد بمب‌های «سنگرشکن» ساخت آمریکا است که برای نابودی یک سایت زیرزمینی کوچکتر که عمیقاً در کوهی در نزدیکی فردو، شمال ایران، حفر شده است، مورد نیاز است. مقامات اسرائیلی امیدوارند که حملات آنها به سایر اهداف – از جمله فرماندهان ارشد نظامی ایران، دانشمندان هسته‌ای و صنعت انرژی این کشور – درد و رنج کافی را وارد کند تا ایران را به پایان داوطلبانه عملیات در فردو ترغیب کند.
در حال حاضر، به گفته صنم وکیل، که تحلیل خاورمیانه را در چتم هاوس، یک گروه تحقیقاتی مستقر در لندن، رهبری می‌کند، ایران از چنین تسلیمی فاصله زیادی دارد، حتی اگر اسرائیل تسلط فزاینده‌ای را در حریم هوایی ایران نشان داده باشد. اگرچه اسرائیل امیدوار است که سقوط آن را تحریک کند، اما دولت ایران همچنان کنترل کامل ایران را در دست دارد و ذخایر قابل توجهی از موشک‌های بالستیک دارد، حتی اگر اسرائیل توانایی شلیک برخی از آنها را محدود کرده باشد.
دکتر وکیل گفت: «من در حال حاضر هیچ تسلیمی از تهران نمی‌بینم – هیچ پرچم سفیدی به اهتزاز در نیامده است. بسیار دشوار است که ایران از حق غنی‌سازی خود عقب‌نشینی کند در حالی که برنامه ایران همچنان عملیاتی به نظر می‌رسد و ایران به عنوان یک دولت دست نخورده است. هدف آنها بقا، وارد کردن خسارت و نشان دادن انعطاف‌پذیری خود است.»
بسیاری از مسائل به نحوه واکنش رئیس‌جمهور ترامپ بستگی دارد. برخلاف اسرائیل، ایالات متحده مهمات و هواپیماهای لازم برای نابودی فردو را دارد. تحلیلگرانی مانند آقای شاپیرو می‌گویند که اگر ایران به جای دستیابی به یک توافق، تلاش‌های خود برای ساخت بمب هسته‌ای را تسریع کند، آقای ترامپ ممکن است چنین رویکردی را در نظر بگیرد.
آقای شاپیرو گفت: «این یک نقطه تصمیم‌گیری حیاتی برای ترامپ ایجاد خواهد کرد، در مورد اینکه آیا ایالات متحده باید مداخله کند.»
همچنین اکنون ممکن است برای آقای ترامپ آسان‌تر باشد که بدون عواقب امنیتی جدی مداخله کند، با توجه به اینکه حملات اسرائیل از قبل توانایی‌های دفاعی ایران را کاهش داده است.
برخی دیگر می‌گویند که آقای ترامپ احتمالاً از رویارویی مستقیم با ایران اجتناب خواهد کرد، مگر اینکه ارتش ایران حملات خود را از اسرائیل به منافع و پرسنل ایالات متحده در خاورمیانه تغییر دهد و فضای مانور آقای ترامپ را محدود کند. از روز جمعه، ایران از فراهم کردن چنین بهانه‌ای برای دخالت آمریکا خودداری کرده و همچنین از حمله به سایر متحدان آمریکا در منطقه، از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی، اجتناب کرده است.
اظهارات رئیس‌جمهور از روز جمعه نشان می‌دهد که ترجیح فعلی او استفاده از دستاوردهای نظامی اسرائیل به عنوان اهرم فشاری برای مذاکرات مجدد با تهران است.
ماه‌هاست که آقای ترامپ بر مذاکرات با ایران نظارت داشته و امیدوار بوده است که تهران بدون مداخله نظامی اسرائیل، با پایان دادن به برنامه غنی‌سازی خود موافقت کند.
این مذاکرات پس از امتناع ایران از عقب‌نشینی به بن‌بست خورد. در اظهارات آخر هفته، آقای ترامپ اظهار داشت که ایران، که از حملات اسرائیل عبرت گرفته است، ممکن است سرانجام مصالحه‌ای را انجام دهد که قبلاً در نظر نگرفته بود. در نتیجه، برخی تحلیلگران می‌گوینند که آقای ترامپ می‌تواند اسرائیل را برای پایان دادن به حملاتش تحت فشار قرار دهد – زمانی که او قضاوت کند ایران نرم‌تر شده است.
یوئل گوزانسکی، کارشناس ایران در مؤسسه مطالعات امنیت ملی در تل‌آویو، گفت: «این ماجرا زمانی به پایان می‌رسد که ترامپ تصمیم به پایان آن بگیرد، که احتمالاً زمانی اتفاق خواهد افتاد که او فکر کند ایران آماده مصالحه است.»
کارشناسان گفتند چنین چرخشی سابقه تاریخی دارد، حتی اگر در حال حاضر بعید به نظر برسد. به گفته مئیر جاویدانفر، که مطالعات ایران را در دانشگاه رایشمن در اسرائیل تدریس می‌کند، رهبری ایران در پایان جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ مصالحه‌ای به همین ترتیب غیرمنتظره انجام داد. دکتر جاویدانفر گفت که آیت‌الله خمینی پس از رد پیشنهادات متعدد برای پایان جنگ، سرانجام پس از آنکه هزینه‌های جنگ بسیار زیاد شد، با یک توافق موافقت کرد.
او گفت: «خمینی ۱۸۰ درجه تغییر کرد. این چیزی است که اسرائیل دوباره به آن امیدوار است.»
اما تاریخ نیز نشان می‌دهد که این ممکن است زمان ببرد. توافقی که به جنگ ایران و عراق پایان داد، هشت سال طول کشید تا به دست آید.
گبی سوبلمن در رِخووت، اسرائیل؛ مایرا نووِک در اورشلیم و جاناتان رایس در تل‌آویو نیز در این گزارش مشارکت داشته‌اند.